Samenvatting economie deel 1: micro-economie....................................................................................................1
Inhoudstabel.........................................................................................................................................................1
Hoofdstuk 1: Wat is economie?................................................................................................................................6
1. Onderwerp en invalshoek................................................................................................................................6
2. Een eenvoudige economische kringloop..........................................................................................................6
2.1 Consumptie.................................................................................................................................................6
2.2 Productie, toegevoegde waarde en inkomen............................................................................................7
2.3 Economische agenten.................................................................................................................................8
2.4 Kringloop.....................................................................................................................................................8
3. Welvaart en economische groei.......................................................................................................................9
3.1 Van arm naar welvarend............................................................................................................................9
3.2 Niet alleen meer, maar ook anders..........................................................................................................12
4. Productiviteit als motor van onze welvaart...................................................................................................13
4.1 De Speldenfabriek van Adam Smith.........................................................................................................15
4.2 Het doemscenario van Malthus...............................................................................................................15
4.3 Ricardo en de voordelen van internationale handel................................................................................16
5. Welvarender, maar niet gelukkiger................................................................................................................18
Hoofdstuk 2: Individuele rationaliteit en sociale interactie....................................................................................21
1. Het individuele gedragsmodel: rationele keuze.............................................................................................21
2. Individuele beslissingen en sociale interacties: Speltheorie..........................................................................21
2.1 Spelers, strategieën en resultatenmatrix.................................................................................................21
2.2 Het gevangenedilemma............................................................................................................................22
2.3 Nash-evenwicht........................................................................................................................................23
2.4 Het belang van coördinatie: the battle of the sexes................................................................................24
3. Bindende afspraken, sociale normen en overheidstussenkomst..................................................................25
Hoofdstuk 3: vraag en aanbod................................................................................................................................27
1. De vraag als uitdrukking van bereidheid tot betalen.....................................................................................27
1.1 Algemene en partiële vraagfuncties.........................................................................................................27
1.2 De vraag naar broodjes............................................................................................................................28
1.3 De marktvraagcurve.................................................................................................................................29
2. Het aanbod als uitdrukking van marginale kosten.........................................................................................30
2.1 Algemene en partiële aanbodfuncties.....................................................................................................30
2.2 Het aanbod van broodjes.........................................................................................................................31
1
, 2.3 De marktaanbodcurve..............................................................................................................................33
3. Prijsvorming....................................................................................................................................................33
3.1 Het marktevenwicht.................................................................................................................................34
3.2 De algebra van lineaire vraag- en aanbodcurven.....................................................................................35
4. Verschuivingen van vraag en aanbod.............................................................................................................35
4.1 Verschuivingen van de vraagcurve...........................................................................................................36
4.2 Verschuivingen van de aanbodcurve.......................................................................................................36
4.3 Comparatieve statica................................................................................................................................37
Hoofdstuk 4: elasticiteiten en schokken.................................................................................................................39
1. Eigen prijselasticiteit van vraag en aanbod....................................................................................................39
1.1 De eigen prijselasticiteit van de vraag......................................................................................................39
1.2 Perfect elastische en perfect inelastische vraagcurven...........................................................................41
1.3 Relatie tussen prijselasticiteit van de vraag en verandering in opbrengsten..........................................41
1.4 Normale goederen en Giffen-goederen...................................................................................................41
1.5 De prijselasticiteit van het aanbod...........................................................................................................43
2. De inkomenselasticiteit van de vraag.............................................................................................................43
2.1 Engel-curven.............................................................................................................................................43
2.2 Relatie tussen de inkomenselasticiteit en de budgetaandelen...............................................................44
3. De kruiselingse prijselasticiteit.......................................................................................................................46
4. De markt in werking.......................................................................................................................................47
4.1 Aanbodschokken......................................................................................................................................47
4.2 Vraagschokken..........................................................................................................................................49
5. Inkomens- en prijselasticiteiten voeden beleidskeuzes.................................................................................51
5.1 Variatie in budgetaandelen door de inkomensladder.............................................................................51
5.2 Prijselasticiteiten voor energiegebruik.....................................................................................................52
Hoofdstuk 5: overheidsinterventie in het marktgebeuren.....................................................................................53
1. Prijsregulering.................................................................................................................................................53
1.1 Maximumprijs...........................................................................................................................................53
1.2 Minimumprijzen.......................................................................................................................................54
2. Quota..............................................................................................................................................................55
3. Indirecte belastingen en subsidies.................................................................................................................56
3.1 Btw en accijnzen.......................................................................................................................................56
3.2 Verandering in het marktevenwicht als gevolg van de belasting............................................................57
3.3 Verdeling van de belasting over consument en producent.....................................................................59
3.4 Een belasting is niet wat ze lijkt...............................................................................................................60
3.5 Belasting op de consument of op de producent?....................................................................................61
2
, 4. De woonbonus: een subsidie voor de koper?................................................................................................62
Hoofdstuk 6: De consument....................................................................................................................................65
1. De budgetbeperking.......................................................................................................................................65
1.1 Een verandering van het budget..............................................................................................................65
1.2 Een verandering van de relatieve prijs.....................................................................................................66
1.3 Proportionele verandering van alle prijzen..............................................................................................67
2. De voorkeuren van de consument.................................................................................................................67
2.1 Veronderstelling 1: volledigheid van de voorkeurordening.....................................................................67
2.2 Veronderstelling 2: de voorkeurordening is transitief.............................................................................68
2.3 Veronderstelling 3: niet-verzadiging van de voorkeurordening..............................................................69
2.4 Veronderstelling 4: convexiteit van de voorkeurordening......................................................................69
2.5 De marginale substitutievoet...................................................................................................................69
3. De keuze van de consument...........................................................................................................................71
3.1 Welke goederenbundel kiest de consument?..........................................................................................71
3.2 Verschuivingen van het evenwicht: Budgetwijzigingen...........................................................................71
3.3 Verschuivingen van het evenwicht: Prijswijzigingen................................................................................72
3.4 Grafische afleiding van de partiële vraagcurve........................................................................................75
3.5 Individuele vraagfuncties.........................................................................................................................76
4. Van de individuele vraag naar de marktvraag................................................................................................77
5. Is de consument rationeel?............................................................................................................................78
Hoofdstuk 9: Winst, output en volmaakte mededinging........................................................................................80
1. De output en prijs van de winstmaximaliserende onderneming...................................................................80
1.1 De vraagfunctie van de onderneming: de keuze van output versus prijs................................................80
1.2 Opbrengsten, kosten en winst.................................................................................................................80
1.3 Twee regels voor winsmaximalisatie........................................................................................................85
2. Individueel aanbod van de competitieve onderneming................................................................................87
2.1 Gemiddelde en marginale opbrengsten voor de competitieve onderneming........................................87
2.2 Het aanbod van de individuele onderneming op korte termijn..............................................................88
2.3 Het aanbod van de individuele onderneming op lange termijn..............................................................89
3. Marktevenwicht bij volmaakte mededinging.................................................................................................90
3.1 Kenmerken van de competitieve marktvorm..........................................................................................90
3.2 De marktvraag, het marktaanbod en het marktevenwicht op korte termijn..........................................91
3.3 De marktaanbod, het marktaanbod en het marktevenwicht op lange termijn......................................92
Hoofdstuk 10: monopolie en onvolmaakte mededinging......................................................................................95
1. Definitie en oorzaken.....................................................................................................................................95
1.1 Technologische belemmeringen..............................................................................................................95
3
, 1.2 Wettelijke belemmeringen.......................................................................................................................96
2. Outputkeuze van de monopolist in geval van uniforme prijzen....................................................................97
3. Prijsdiscriminatie............................................................................................................................................97
3.1 Perfecte prijsdiscriminatie........................................................................................................................98
3.2 Prijsdiscriminatie door marktsegmentatie...............................................................................................98
3.3 Prijsdiscriminatie door zelfselectie...........................................................................................................99
4. Onvolmaakte mededinging..........................................................................................................................100
Hoofdstuk 12: de onzichtbare hand......................................................................................................................103
1. Coördinatie en arbeidsverdeling..................................................................................................................103
1.1 Traditionele systemen en sociale normen.............................................................................................103
1.2 Bevelsystemen........................................................................................................................................104
1.3 Marktsystemen.......................................................................................................................................104
1.4 De werkelijkheid is ingewikkeld.............................................................................................................105
2.Pareto-efficiëntie en verdeling......................................................................................................................105
2.1 Pareto-efficiëntie....................................................................................................................................106
2.2 VolmaaKte mededinging en Pareto-efficiëntie......................................................................................108
2.3 Verdeling van de welvaart......................................................................................................................111
3. Marktfalingen...............................................................................................................................................111
3.1 Onvolmaakte mededinging:...................................................................................................................111
3.2 Externe effecten:....................................................................................................................................113
3.3 Publieke goederen:.................................................................................................................................114
3.4 Imperfecte rationaliteit:.........................................................................................................................114
3.5 Asymmetrische informatie:....................................................................................................................114
4. Overheid en markt........................................................................................................................................115
4.1 Zonder overheid geen markt, de markt is een keuze............................................................................115
4.2 Signaal- en coördinatiefunctie van het prijsmechanisme......................................................................115
4.3 Overheidsfalingen...................................................................................................................................115
Hoofdstuk 13: publieke goederen en externe effecten........................................................................................117
1. Publieke goederen........................................................................................................................................117
1.1 Niet uitsluitbaarheid en niet-rivaliteit in consumptie............................................................................117
1.2 Quasipublieke goederen.........................................................................................................................117
1.3 Maatschappelijk wenselijk aanbod van zuiver publieke goederen........................................................118
1.4 Het vrijbuiterprobleem...........................................................................................................................120
2. Externe effecten...........................................................................................................................................121
2.1 Positieve en negatieve externe effecten in productie en consumptie..................................................121
2.2 Pareto-efficiëntie bij externe effecten en het optimale vervuilingsniveau...........................................121
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper amber_hofmans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,39. Je zit daarna nergens aan vast.