Notities grondrechten verkennen
Les 1
Opwarmingsoefening
Vraag 1: Hoe kunnen tweeverdienersgezinnen of eenoudergezinnen tijdens de
vakantieperiode (herfst, krokus, paasvakantie, zomervakantie, ...) opvang voor hun
schoolgaande kinderen organiseren?
Drie categorieën van oplossingen
›1) Eén van de ouders neemt verlof op
›2) Informele opvang
Belang van sociale netwerken › vaak grootouders, vriendjes, babysit...
Opmerking: niet voor iedereen vanzelfsprekend!
›3) Formele opvang (professioneel georganiseerd)
Verschillende initiatiefnemers
Meestal betalend en aan voorwaarden verbonden
▪ de lokale overheid (het gemeentebestuur) > buitenschoolse opvang
▪ zuiver commerciële initiatieven
▪ initiatieven erkend en gesubsidieerd door de overheid
Vraag 2: Aan welke voorwaarden moet worden voldaan om gebruik te kunnen maken van
het Kazou-aanbod?
• Kazou kennen
• Kind of jongere: van 7 t.e.m. 18 jaar oud zijn
• Lid zijn van de CM hoeft niet maar garandeert wel een lager tarief
• Nederlands kennen ... of iemand kennen die het voor jou kan vertalen
• Over een computer/telefoon beschikken
• Internetaansluiting hebben
• Digitaal vaardig zijn
• De inschrijvingsprocedure kennen en begrijpen
• Er op tijd bij zijn
• Voldoen aan de voorwaarden
• Het kunnen betalen
• Weten wat je moet doen of waar je terecht kan indien je het niet kan betalen
• …
Vraag 3: Wat zijn mogelijke drempels die mensen, die in aanmerking komen voor het
aanbod, kunnen ervaren?
• Niet kennen van het aanbod: informatiedrempel, taaldrempel, etc.
• Niet of te beperkt kunnen benutten van het aanbod: te moeilijk, te complex, te duur,
digitale drempel, etc.
• Geen gebruik durven van maken › houding
• In het verleden een negatieve ervaring hebben gehad › houding
• ...
Je kan deze drempels in categorieën onderverdelen
,Ze bevinden zich op competentieniveau
Later zullen we spreken over de mechanismen van onderbenutting
Vraag 4: Wat doet Kazou (of kan doen) om die drempels weg te halen?
• Actief en toegankelijk bekendmakingsbeleid
• Attractieve, begrijpelijke en toegankelijke website
• CM brochure
• CM personeel inschakelen om leden te wijzen op het aanbod
• Zorgen voor gedifferentieerd aanbod
• Zorgen voor een betaalbaar aanbod
• Zorgen voor een gedifferentieerd inschrijvingsbeleid
• Bijzondere inspanningen doen voor moeilijk bereikbare groepen (= vooral voor
diegenen die deze drempels ervaren): aanbod, communicatie, begeleiding, kostprijs,
etc.
• Samenwerking met andere diensten binnen de CM
• Samenwerking met de (lokale) overheid
• Samenwerking met andere organisaties
• ...
Vraag 5: Wat zou de job van een sociaal werker binnen Kazou kunnen inhouden?
• Werken aan een gedifferentieerd aanbod: naar regio, naar leeftijd, naar prijsklasse,
etc.
• Werken aan een toegankelijk en aantrekkelijk bekendmakingsbeleid
• Inspanningen doen om de drempels van onderbenutting weg te halen
• Opleiden, begeleiden en omkaderen van de vrijwilligers
• Bijzondere inspanningen doen voor bijzondere doelgroepen (Jongeren met
bijzondere aandacht)
• Functionele samenwerkingsverbanden met anderen diensten binnen de CM
• Functionele samenwerkingsverbanden met de (lokale) overheid: “Iedereen verdient
vakantie”
• Functionele samenwerkingsverbanden andere organisaties
• ...
,Inleiding sociale grondrechten
De sociale grondrechten zijn
• Sinds 1994 verankerd in Belgische grondwet
En de uitdrukking daarvan vind je in
• Artikel 23 “Ieder heeft het recht een menswaardig leven te leiden.”
• Artikel 24 § 1 › onderwijs
Stelling 1: Ik vind dat de keuze om zich te laten vaccineren tegen covid-19 deel uitmaakt van
een menswaardig bestaan. ... Dus ook indien jouw weigering gebaseerd is op desinformatie
en complottheorieën en jouw weigering maar mogelijk is omdat de vereiste 70% zich wel laat
inenten??
Stelling 2: Ik vind dat al dan niet kunnen kiezen voor een pick-up wagen deel uitmaakt van
een menswaardig bestaan. ... Dus ook indien dit ten koste gaat van het milieu, de
volksgezondheid en de verkeersveiligheid van de mensen?
Stelling 3: Ik vind dat een betaalbare vakantie deel uitmaakt van een menswaardig bestaan.
... Dus ook voor mensen die nauwelijks of niet actief zijn geweest op de arbeidsmarkt?
Stelling 4: Ik vind dat betaalbare toegang tot het internet deel uitmaakt van een
menswaardig bestaan. ... Dus ook voor mensen die verslaafd zijn aan online gokspelletjes of
voor pedofielen die kinderporno verzamelen?
Stelling 5: Ik vind dat kunnen trouwen met iemand van hetzelfde geslacht, deel uitmaakt van
een menswaardig bestaan. ... Dus ook voor iemand die omwille van religieuze motieven
tegen het homohuwelijk is?
, Les 2
Kenmerken menswaardig bestaan
Samen nadenken over de invulling van het begrip ‘menswaardig bestaan’ leert ons
• Dat je eigenlijk nadenkt waar mensen sowieso recht zouden moeten op hebben en
wat jij dus (sociaal) rechtvaardig vindt. › link menswaardig – rechtvaardig!
• Dat je dit vanuit verschillende invalshoeken kan benaderen. > ethisch, economisch,
cultureel, etc.
• Dat het om een containerbegrip gaat.
• Dat er m.a.w. niet zoiets bestaat als een enige, juiste en dus onveranderlijke
invulling...
• ... maar dat ieder zijn eigen accenten zal leggen en dit doet vanuit zijn
referentiekader en vanuit de context waarin hij leeft.
• Dat er desondanks toch zoiets bestaat als een tijdsgebonden maatschappelijk
aanvaarde consensus wat het in essentie zou moeten betekenen en inhouden of,
m.a.w...
• ... dat er toch zoiets bestaat als een algemeen aanvaard ‘universeel fundament’, de
zgn. ‘Rechten van de Mens’ ( > cursus: 1.2 internationale mensenrechtenverdragen)
• Dat de invulling altijd de vertaling zal zijn van een politieke, ideologische, keuze die
op een bepaald moment in de samenleving wordt gemaakt.
• Dat het juist daarom ook altijd en continue voorwerp zal blijven uitmaken van debat,
discussie, overleg...
• ... omdat het om een dynamisch begrip gaat. Het draagt een verleden met zich mee
maar ook in de toekomst zal de betekenis en invulling veranderen.
Kortom: het begrip ‘menswaardig bestaan’
Is de uitdrukking van een tijdsgebonden maatschappelijk aanvaard consensus en het ziet bij
ons zijn vertaling in de (klassieke) grondrechten en sociale grondrechten, opgenomen in de
grondwet, ...
... waarvan de inhoud niet los kan worden gezien van de algemene rechten van de mensen
van de omschrijving en kenmerken van onze samenlevingsvorm, m.n. de (Westerse sociale)
welvaarts- of verzorgingsstaat
... waarbij de koppeling met de definitie en de betekenis van sociaal werk en het métier van
de sociaal werker onontbeerlijk is om het belang van dit opleidingsonderdeel ‘sociale
grondrechten verkennen’ te kunnen begrijpen.
Drie vragen die hierop aansluiten
1. Wat is het verschil tussen ‘grondrechten’ en ‘sociale grondrechten’?
2. Wat is de link tussen het verhaal van de sociale grondrechten en ons
samenlevingsmodel: de sociale verzorgings- of welvaartsstaat? (volgend
contactmoment)
3. Wat is de link tussen het verhaal van de sociale grondrechten en de globale definitie
van sociaal werk? (volgend contactmoment)
