DIPLOMATIE & ONDERHANDELEN SEM 1 – PROF CRIEKEMANS
LES 1 : INLEIDING
- Grote onderhandelingssimulatie (Internationale politiek)
- Thema: Vrede & Veiligheid
- Veiligheidssituatie in de Zuid – Chinese Zee
Deel 1: Basis van het diplomatiek onderhandelen (ONLINE)
- Bestuderen van basisregels voor het onderhandelen in een internationaalpolitieke context
- Specifieke onderhandelingssetting van de VN Veiligheidsraad
- Rules of Procedure van de VN – Veiligheidsraad + specifieke Rules op basis waarvan wij dit gremium zullen simuleren
- Aandacht voor actuele casus: Veiligheidssituatie in Zuid – Chinese Zee
Deel 2 Onderhandelingssimulatie VN – Veiligheidsraad
- 1ste fase: Voorbereidingsfase: Onderhandelingsdossier samen stellen + in werken in de geëigende
onderhandelingsprocedures (VN – Veiligheidsraad) → Aparte trainingssessies
- 2de fase: Onderhandelingen: Informeel + Formeel kader
- 3de fase: Simulatie + eigen inbreng geëvalueerd
Deel 3: Reflectie over diplomatiek onderhandelen en lezingen van gewezen diplomaten
Bronnen:
+ DENKTANKS!
Webinar ‘België in Veiligheidsraad in 2019 – 2020’
Deborah Seward: Director of UN Regional Information Centre
Ambassador Marc Pecsteen + Ambassador Verbeke: België in Veiligheidsraad VN
Context: Spanningen tussen grootmachten (VS & China) + terugtrekking van Amerikaans leadership in een aantal dossiers (Syrië
en Libië). Aantal regionale machten hebben hiervan geprofiteerd en spelen nu een actievere rol in die dossiers (Saudi – Arabië
bv.).
De Wereld van Criekemans: Geopolitiek & de Coronacrisis
22/07/2020: Na de EU – top lopen de corona besmettingen verder op: Europese Raad in Brussel, 17-21 juli 2020.
Ze bereiken akkoord over meerjarig financieel kader 2021-27 en de corona – relance.
Voor België: We krijgen minder geld (landbouwsubsidies) maar wel meer geld voor cohesiebeleid. Onze havens konden 20%
douanerechten behouden voor producten die buiten de EU binnenkomen, dit is gestegen naar 25%.
Einde 2020: Harde Brexit.
Op 23/07/2020 klinken negatieve stemmen in het Europees Parlement. Is dat terecht? Extra €750 MIA op tafel kunnen brengen
voor EU – budget. Strijd hier was tussen de zuinige landen (NL, Oostenrijk, Denemarken en Zweden) en de gulle landen. Dat geld
kan gebruikt worden voor de corona – relance (Spanje, Italië en Griekenland). Investeringen die klimaatbestendig moeten zijn.
alles te samen €1800 MIA voor EU – budget die uitgegeven zal worden voor klimaat en economie – relance.
1
,LES 1 &3: INLEIDING
Geschil Griekenland – Turkije – Terzake:
Aardgas + olie: Totaal volume waarmee je VS 10 jaar van energie kunt voorzien. Turkije zal achterstand lopen t.o.v.
buurlanden als ze geen toegang hebben tot die velden. Turkije heeft militaire middelen gebruikt om onderzoek uit te
oefenen in dat gebied.
Internationaal rechtelijk kader: UNCLOS – verdrag: Land 12 zeemijl (22 km) kan claimen vanaf haar kust + exclusieve
economische zone van een bepaald mijl. Turkije verdrag niet geratificeerd. Grieken heeft Kastellorizo gekregen,
Turkije aanvaardt dit niet (ook niet het Grieks – Cypriotische deel). Zij gebruiken andere doctrine: Het Continentaal
Plat. Erdogan heeft deal met Libië om juridische basis te hebben om aardgas te claimen. Frankrijk: geen 2x! Zij zullen
zeemacht gebruiken om Cyprus te beschermen. Mevrouw Merkel eind juli: Fransen tegenhouden. Fransen wilden
Europese sancties t.o.v. Erdogan. Merkel tegen Erdogan: Houdt op je maakt me belachelijk, pak uw oorlogsschip
terug! O.b.v. UNCLOSS – Verdrag heeft Griekenland met Oost – Libië akkoord.
Kan dit escaleren? Ja. Elk van de actoren zet militaire macht in om te dreigen (misschien een onderhandelingstactiek)
Merkel: ‘de Turkije deal’: Vluchtelingen in Turkije houden. Dus Merkel heeft een belangrijke positie!
Analyse VN Veiligheidsraad – Criekemans
New York: Veiligheidsraad = belangrijkste orgaan van VN (materie over vrede en veiligheid). P5 leden: Frankrijk, VS,
China, Rusland en UK. E10: Elected 10: België zit er nu ook in. Duitsland en Polen ook. P3 zitten niet altijd op dezelfde
lijn (VS, Frankrijk en UK). Spanningen is een nieuw gegeven.
Wat ook nieuw is, is de E10 die voor een stuk samen gaan werken (zoals in sanctiecomités).
Co – Pen holders: In dossier Sudan, kunnen op specifieke dossiers gaan wegen.
Andere nieuwe evolutie: Europeanisering = E10 EU – landen houden andere EU – landen op de hoogte (wekelijks,
maandelijks, … komen de staatsvertegenwoordigers samen om elkaar up to date te houden).
Andere evolutie: Stake outs: EU – landen op specifieke dossiers, geven hun standpunten aan de internationale
gemeenschap.
België in VN Veiligheidsraad – Criekemans
België lid in 2019-2020: Het is een grote verantwoordelijkheid om mee met de andere leden van de Veiligheidsraad
(P5+ E10) samen te werken voor een betere wereld. Nu niet zo goed: Veiligheidsraad komt continu samen over
UNMIC (Kosovo), Libië, resolutie Kuwait over vermiste personen, Burundi en Sudan. Staat allemaal op de agenda.
Het is een enorme machinerie! België verdedigt het multilaterale stelsel tot internationale samenwerking! België is
co pen holder met Duitsland en Kuwait over de situatie in Syrië (humanitaire zaken).
De P3 ook grote spanningen! Zoals buitenlands beleid dat Trump zelf uitwerkt. UK – VS – Frankrijk.
Grote spanningen in Iran Verdrag: Trump eruit gestapt.
België: Voorzitter van de werkgroep in ‘Children in armed Conflict’. Zo probeert België van binnenuit een betere
wereld te maken.
1. Definities ‘diplomatie’ & ‘onderhandelen’
“Empathie is het begin van de diplomatie” – Criekemans.
▪ Diplomacy is more than negotiation: ‘Diplomacy serves a large variety of functions, and negotiation,
albeit important, is only one of them. It is nonetheless true that global society today is generating an
increasingly large volume of negotiation, in part the result of complex interdependence’ (Leguey-
Feilleux, 2009: 5).
▪ Diplomacy is a tool in international governance, while negotiation is an instrument in diplomacy,
with governance being defined as the ways to manage common affairs in which conflicting or diverse
interests may be accommodated (Karns and Mingst, 2010: 3–4).
▪ ‘Negotiation is a process of combining conflicting positions into a common position, under a
decision rule of unanimity, a phenomenon in which the outcome is determined by the process’
(Kissinger, 1969: 212).
2
, → Turkije – Griekenland: Billateraal akkoord tussen Egypte en Griekenland i.v.m. grondstoffen
(aardgas). Turkije sloot met Libië een akkoord. Turkije heeft al onderzoekschip laten varen door
wateren met militaire vloot. Griekenland stelt zich ook assertief op (Frankrijk steunt Griekenland –
Duitsland probeert op diplomatische wijze dit op te lossen). 200 zeemijl vanaf je kust kan je claimen
(zie YouTube video). Op einde van 1ste WW deed Ottomaanse Rijk mee met Hongarije, etc. Rijk hield
op met bestaan, Turkije ontstond → Werd een beetje gestraft: Griekenland kreeg enkele eilanden
voor de Turkse kust omdat zij UNCLOS – Verdrag hebben geratificeerd en Turkije niet. Turkije
verliest een stuk van haar claim (200 zeemijl vanaf kust). Turkije gebruikt andere doctrine. Heuvels
en gebergten onder water worden geconnecteerd met Turks moederland. Op basis daarvan claimt
Turkije groot deel van de Middellandse Zee + Turkije heeft VN Haftar – regering in Oost – Libië
gesteund (Ook ondersteund door Frankrijk, Egypte en Rusland). Turkije heeft wapens gegeven aan
de VN gesteunde regering en in ruil is er een bilaterale verdrag tussen Libië en Turkije om hun
economische exclusieve zone op elkaar te adapteren.
→ Eventuele economische sancties! Men wilt een gemeenschappelijk standpunt op Europees vlak,
van bilaterale naar multilaterale gesprekken: niet eenvoudig!
→ Cyprus: jaren 60: conflict tussen Griekenland – Turkije escaleerde. Turken zijn binnengevallen in
Noord – Cyprus waardoor je nu Turks Cyprus hebt en Grieks Cyprus (Zuid). Maar alle grondstoffen
werden gevonden in Zuid – Cyprus: Turken niet happy. Vandaar dat geopolitieke situatie hier ook
belangrijk is.
▪ ‘Negotiation is a process by which contending parties come to an agreement, but that process
neither occurs nor can be analysed merely by its own terms. It begins with a certain distribution of
actor characteristics, which then become independent variables through which the process and its
analysis are conducted’ (Zartman, 2002: 71).
▪ Negotiation is ‘just’ one way – although if it can be applied, it is very cost-effective – to create and
enhance peace, security and justice. This is especially true if the circumstances help to foster
sustainability. ‘Negotiators who respect Procedural Justice principles are more likely to produce
agreements based on equality, and such agreements are more durable’ (Albin et al., 2012: 23).
▪ Other tools can be facilitation, mediation, arbitration, adjudication and warfare, etc.
Fases van onderhandelingen (Berridge): BELANGRIJK VOOR STRATEGIEPAPER
▪ Prenegotiations:
- Agreeing the need to negotiate
- Agreeing the agenda
- Agreeing the procedure
▪ ‘Around the table’ negotiations:
- The formula stage
- The details stage
▪ Diplomatic momentum:
- Tijd is het hoogste goed tijdens onderhandelingen!
- Deadlines: artificial deadlines, symbolic deadlines, practical deadlines (importance of time in the negotiation)
- Metaphors of movement; ‘to be driven forward’, ‘to work around obstacles’, to ‘green light’, to ‘stall’, to
‘obstruct’, …
▪ Publicity:
- Floating formulas or ‘flying kites’, both publicly and privately
- Additional function; to prepare to public for certain solutions, to give the public the idea that negotiations
are succesfull, …
▪ Raising the level of the talks:
- Insert or re-insert more senior personnel
- ‘Speed up the talks’
- Deadlines
3