Deze samenvatting is een bijna volledige samenvatting van het boek: Sociaal Verbonden. Dit boek werd gebruikt doorheen het tweede semester voor Algemene Didactiek 2.
Deze samenvatting bevat afbeeldingen en (zelfgemaakte) schema's die informatie duidelijk maken. Definities zijn in kaders geschrev...
Algemene didactiek 2
Inhoud
1. Hoe onze hersenen en onze erfelijkheid werken................................................................................6
1.1 Inleiding........................................................................................................................................6
1.2 Hoe is ons zenuwstelsel opgebouwd?..........................................................................................6
1.3 Waaruit bestaat ons centraal zenuwstelsel?................................................................................7
1.3.1 Inleiding.................................................................................................................................7
1.3.2 Welke onderdelen zijn te onderscheiden in onze hersenen?....................................................8
1.3.3 Wat doet ons ruggenmerg?.................................................................................................10
1.4 Uit welke bouwstenen bestaan onze hersenen?........................................................................10
1.4.1 De twee bouwstenen van de hersenen...............................................................................10
1.4.2 De structuur van een zenuwcel...........................................................................................11
1.4.2 Een netwerk van zenuwcellen.............................................................................................12
1.5 Hoe communiceren zenuwcellen met elkaar?............................................................................12
1.5.1 Elektrische communicatie....................................................................................................12
1.5.2 Chemische communicatie....................................................................................................12
1.5.3 Hoe wordt in de medische wetenschap de werking van onze hersenen beïnvloed?...........13
1.6 Waaruit bestaat ons perifeer zenuwstelsel?...............................................................................14
1.6.1 Het somatisch zenuwstelsel.................................................................................................14
1.6.2 Het autonoom zenuwstelsel................................................................................................15
1.7 Hoe komt onze erfelijke aanleg tot stand?.................................................................................16
1.7.1 Inleiding...............................................................................................................................16
1.7.2 Chromosomen, DNA en genen............................................................................................16
1.7.3 Recessieve en dominante genen.........................................................................................17
1.7.4 Genotype en fenotype.........................................................................................................18
1.8 Hoe dacht men vroeger en hoe denkt men nu over de relatie tussen erfelijke aanleg en
omgevingsinvloeden?.......................................................................................................................18
1.8.1 Het debat: waar gaat het om?.............................................................................................18
1.8.2 Nieuwe visies op relatie tussen nature en nurture..............................................................18
1.8.3 Gen-omgevingsinteractie.....................................................................................................19
2. Hoe onze hersenen werken en zich ontwikkelen.............................................................................19
2.1 Inleiding......................................................................................................................................19
2.2 Wat is de invloed van erfelijke aanleg, omgeving en oefening op onze hersenen?....................20
2.3 Hoe verloopt de ontwikkeling van onze hersenen?....................................................................20
, 2.3.1 Zijn onze hersenen te veranderen? Het begrip ‘plasticiteit van de hersenen’.....................21
2.3.2 Zijn er periodes in ons leven waarin we iets sneller en beter leren? Het begrip ‘sensitieve
periode’........................................................................................................................................21
2.3.3 Blijven onze hersenen hun plasticiteit levenslang houden?................................................22
2.4 Welke positieve en negatieve invloeden op de ontwikkeling v ons brein zijn gekend?..............23
2.4.1 Positieve omgevingsinvloeden op het brein........................................................................23
2.4.2 Negatieve omgevingsinvloeden op de ontwikkeling van het brein......................................25
3 Hoe wij waarnemen...........................................................................................................................26
3.1 Inleiding......................................................................................................................................26
3.2 Wat houdt het onderscheid tussen gewaarwording en waarneming in?...................................26
3.3 Wat is waarnemen?....................................................................................................................26
3.3.1 De spiegeltheorie.................................................................................................................27
3.3.2 De sleuteltheorie.................................................................................................................27
3.4 Welke processen spelen een rol bij onze waarneming?.............................................................27
3.4.1 Selectiviteit..........................................................................................................................27
3.4.2 Adaptatie.............................................................................................................................28
3.4.3 Relativiteit............................................................................................................................28
3.5 Is onze waarneming objectief?...................................................................................................28
3.5.1 De invloed van aandacht......................................................................................................28
3.5.2 Invloed van motivatie en emotie........................................................................................29
3.5.3 De invloed van opgedane kennis.........................................................................................29
3.6 Welke zintuigsystemen hebben we?..........................................................................................29
3.6.1 Hoe wij kijken......................................................................................................................29
3.6.2 Hoe wij horen......................................................................................................................30
3.6.3 Hoe wij ruiken......................................................................................................................32
3.6.4 Hoe wij proeven...................................................................................................................33
3.6.5 Hoe wij voelen.....................................................................................................................33
3.6.6 Wij hebben meer dan vijf zintuigen.....................................................................................34
3.7 Hoe werken onze zintuigen samen?...........................................................................................34
3.8 Is er een overeenkomst tussen fysieke pijn en sociale pijn?.......................................................34
4 Hoe wij leren door directe ervaring en door nadoen.........................................................................34
4.1 Inleiding......................................................................................................................................34
4.1.1 Instinct.................................................................................................................................34
4.1.2 Reflexen...............................................................................................................................35
4.1.3 Rijping..................................................................................................................................35
4.2 Wat is leren?...............................................................................................................................35
, 4.3 Hoe leren wij door klassiek conditioneren?................................................................................36
4.3.1 Generaliseren......................................................................................................................39
4.3.2 Discrimineren.......................................................................................................................39
4.3.3 Reinforcement.....................................................................................................................39
4.3.4 Extinctie...............................................................................................................................39
4.4 Hoe leren wij door operant conditioneren?...............................................................................40
4.4.1 Generaliseren......................................................................................................................40
4.4.2 Discrimineren.......................................................................................................................41
4.4.3 Reinforcement.....................................................................................................................41
4.4.4 Extinctie en negeren............................................................................................................42
4.5 Wat zijn mogelijke praktijktoepassingen van associatief leren?.................................................42
4.6 Hoe leren wij door te imiteren en te observeren?......................................................................43
4.6.1 De experimenten van Albert Bandura.................................................................................44
4.6.2 Sociaal leren en agressie......................................................................................................44
4.6.3 Wanneer doen wij modellen na?.........................................................................................44
4.6.4 Welke modellen doen we na? Lessen voor opvoeding, hulpverlening en onderwijs...........45
4.7 Hoe werken spiegelneuronen?...................................................................................................45
5 Hoe wij denken en leren....................................................................................................................46
5.1 Inleiding......................................................................................................................................46
5.2 Hoe ontwikkelt ons denkvermogen zich en waar denken we vooral aan?.................................46
5.2.1 De ontwikkeling van ons denkvermogen.............................................................................46
5.2.2 Wat is de meest voorkomende inhoud van onze gedachten?.............................................47
5.3 Over welke twee denksystemen beschikken we? Onze dubbele geest......................................48
5.3.1 De twee systemen...............................................................................................................48
5.3.2 Voorbeelden van systeem 1.................................................................................................49
5.3.3 Voorbeelden van systeem 2.................................................................................................49
5.3.4 De vier doelen van denken..................................................................................................49
5.4 Wat zijn cognitieve schema’s?....................................................................................................50
5.4.1 Functies van schema’s.........................................................................................................50
5.4.2 Toepassing in de hulpverlening...........................................................................................51
5.5 Hoe worden onze cognitieve thema’s geactiveerd?...................................................................51
5.6 Welke vormen van denken hebben wij?.....................................................................................52
5.6.1 Voorspellingsdenken...........................................................................................................52
5.6.2 Patroon- of samenhangdenken...........................................................................................52
5.6.3 ‘Bevestiging-van-wat-je-al-weet’.........................................................................................52
5.6.4 Oorzaak-gevolgdenken........................................................................................................53
, 5.6.5 ‘Wij-begrijpen-elkaar-denken’.............................................................................................54
5.7 Wat is intelligentie en wat is de relatie met denken en leren?...................................................55
6 Hoe wij onthouden en vergeten........................................................................................................57
6.1 Inleiding......................................................................................................................................57
6.2 Waartoe is ons geheugen in staat?.............................................................................................57
6.3 Waaruit bestaat ons geheugen?.................................................................................................57
6.3.1 Het sensorisch geheugen.....................................................................................................58
6.3.2 Het werkgeheugen...............................................................................................................58
Mensen die veel weten kunnen info sneller & makkelijker opslaan.............................................59
6.3.3 Het langetermijngeheugen..................................................................................................59
6.4 Met welke technieken kunnen we informatie beter onthouden?..............................................60
6.4.1 Aandacht..............................................................................................................................60
6.4.2 Informatie betekenisvol maken...........................................................................................60
6.4.3 Chunking..............................................................................................................................60
6.4.4 Herhaling.............................................................................................................................60
6.4.5 Geheugenschema’s verbinden.............................................................................................60
6.4.6 Ezelsbruggetjes....................................................................................................................60
6.4.7 Maak gebruik v meerdere zintuigsystemen.........................................................................60
6.5 Hoeveel soorten langetermijngeheugen hebben we?................................................................61
6.6 Kunnen we ook foutieve herinneringen hebben?.......................................................................62
6.7 Hoe vergeten wij?.......................................................................................................................62
6.8 Wat voor soort geheugenverlies kunnen wij hebben.................................................................63
6.9 Waar in onze hersenen zit ons geheugen?.................................................................................64
7 Wat wij willen: motivatie...................................................................................................................65
7.1 Inleiding......................................................................................................................................65
7.2 Hoe zijn onze motivaties ingedeeld?..........................................................................................65
7.3 Wat moet een sociale professional weten over motivatie?........................................................66
7.3.1 Behoefte aan controle.........................................................................................................66
7.3.2 Behoefte om ‘erbij te horen’................................................................................................67
7.3.3 Agressie...............................................................................................................................67
7.3.4 Behoefte om te zorgen, te helpen en op te voeden............................................................69
7.3.5 Behoefte aan positieve eigenwaarde...................................................................................69
7.4 Wat is de behoeftehiërarchie van Maslow?...............................................................................70
7.5 Wat is het verschil tussen intrinsieke en extrinsieke motivatie?................................................72
7.5.1 Doel en motivatie................................................................................................................72
7.5.2 Relatie tussen verwachting en motivatie?...........................................................................72
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Aldepr. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
