Nature / nurture:
Fenotypen komen meestal tot stand door een
wisselwerking tussen genen (nature) en
omgevingsinvloeden (nurture)
Voorbeeld:
f Syndroom van Down: puur genetisch en kan niet beïnvloed worden door de
omgeving (nature)
f Diabetes: genetisch (nature) maar je kan dit beïnvloeden door de omgeving (nurture)
om dit te vermijden.
f Tuberculose: dit krijg je puur door de omgeving, enkel bij infectie van de ziekte.
Modificatie / mutatie:
f Een modificatie is een verandering van het fenotype onder invloed van het milieu.
Deze verandering is niet erfelijk en meestal omkeerbaar.
f Een mutatie is een verandering in het genotype als gevolg van een verandering in
het DNA => kunnen erfelijk zijn
Voorbeelden van niet-erfelijke modificaties
Paardenbloem uit dezelfde wortels, maar door de omgeving is het
fenotype van de plant helemaal veranderd:
Oorzaken van mutaties
Spontane mutaties:
De meeste mutaties ontstaan spontaan en meestal het gevolg van ouderdom. Het zijn
fouten die ontstaan in de celdelingen (cellen vervangen om de 5 jaar) die hiervoor zorgen.
Naarmate je ouder wordt, hoe meer deze fouten zich zullen opstapelen.
, Geïnduceerde mutaties
Geïnduceerde mutaties zijn een gevolg van de inwerking van milieufactoren. Deze
milieufactoren die mutaties doen ontstaan: mutagenen
Door blootstelling aan:
– Fysische factoren (straling): radioactieve straling. Bij hoge intensiteit:
stralingsziekte en binnen de volgende dagen dood. Bij lage insiteit
kankerverwekkend.
– Chemische factoren (toxines): roken veroorzaakt kanker
– Biogene factoren (virussen): virussen kunnen kankerverwekkend zijn: vaccin
tegen humaan papilloma virus beschermt tegen baarmoederhalskanker.
Soorten mutaties
Veranderingen in het DNA => veroorzaakt veranderingen in het fenotype
Soorten mutaties kunnen op verschillnde manieren verdeeld worden in groepen:
Volgens omvang van gewijzigde DNA:
f Het aantal chromosomen verandert: Genoommutatie
f Structuur van het chromosoom verandert (kort of langer): Chromosoommutatie
f binnen een gen verandert de nucleotide sequentie (door ouderdom, meest
voorkomend): genmutatie
Volgens plaatsniveaus:
Op individueel niveau:
f kiembaan = generatieve cellen = voortplantingscellen = germinale cellen => erfelijk!
f lichaamscellen = somatische cellen => niet erfelijk!
Op populatieniveau:
f Hoe Alleltype verandert : dominant, recessief of codominant
Volgens het resultaat op de gevormde proteïne:
f Stille mutaties (geen effect)
f Verliesmutaties (nadelig)
f Winstmutaties (voordelig)
De gevolgen van mutaties:
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ReginaAllen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,09. Je zit daarna nergens aan vast.