LES 4: Preventieve gedragsverandering en Gezondheidspromotie
Veel ziekten en sterftegevallen zouden voorkomen kunnen worden!
‘Hoe kan gedragsverandering leiden tot gezondheidsverbetering en preventief werken tegen ziekte?’
DEEL 1: HET BELANG VAN THEORIEGESTUURDE PREVENTIE .
Mensen kunnen tal van gedragingen stellen om hun gezondheid te beschermen en/ of verbeteren
Preventie vindt plaats op verschillende niveau’s
1. PREVENTIE
HET DOEL VAN PREVENTIE:
‘To reduce the rate at which problems occur or develop in society’
2-ledigheid: - Ingrijpen voor ziekte zich voordoet
- Ontwikkelde ziekten doen keren
VORMEN VAN PREVENTIE:
1. Vormen:
a. Programmatische preventie:
Programma’s gericht op groepen personen met risicokenmerken (bv. Griepvaccinaties bij ouderen)
b. Casuïstische (ad hoc) preventie:
Gebaseerd op risicoschatting bij een patiënt in een individuele hulpverleningssituatie
2. Onderscheid volgens Fase ziekte:
a. Primaire preventie:
Het voorkomen van ziekte bij een gezonde populatie (bv. Jongeren meer doen sporten, ...)
b. Secundaire preventie:
Bij risico populatie ingrijpen in vroegstadia ziekten. Deze snel diagnosticeren, behandelen en verdere
ontwikkeling voorkomen (bv. Borstonderzoek bij +/- 50-jarige vrouwen, ...)
c. Tertiaire preventie:
Alle acties en initiatieven voor mensen die al ziek zijn met als doel de levenskwaliteit te verbeteren
(bv. Obesitas patiënten gezonder leren leven, Diabetici therapietrouw opleggen ivm insuline
toediening, ...)
3. Onderscheid naar doelgroep:
a. Universeel: Totale populatie
Bv. Hygiëne inwoners India verbeteren, Tutti-Frutti campagne om kinderen meer fruit te laten eten
b. Selectief: Risicogroep
Bv. Vrouwen met lage SES uitnodigen voor Mammografie
, c. Geïndiceerd: Individu met verhoogd risico, zonder gediagnosticeerde aandoening
Wel klachten, maar nog geen sprake van een aandoening
Bv. Verhoogde Cholesterol
Belangrijk onderscheid:
- Gezondheidspromotie: Hoe gezondheid behouden en verbeteren? (Zowel fysiek, sociaal als mentaal!)
Overkoepelend
- Ziektepreventie:
o Primaire preventie: Hoe medische ziekten voorkomen?
o Secundaire preventie: Eenmaal gedetecteerd, zo snel mogelijk genezen?
- Klinische gezondheidspsychologie:
o Tertiaire preventie: Hoe leren leven met chronische aandoeningen?
TYPES INTERVENTIE:
X: bv collocatie
(=Iemand gedwongen opnemen) X
Gezondheidspromotie is ALTIJD onderhandelend en nooit gedwongen. Het werkt enkel als het een eigen
keuze is.
GRONDHOUDING EN EVOLUTIE:
Minder ‘Health Education’
Gedrag wordt door meerdere verschillende determinanten bepaald en niet enkel door kennis over
gezondheidsrisico’s.
Meer op ‘Gedrag’
Gedragsverandering en -behoud
Meer op ‘Gedrag en Omgeving’
o Individueel niveau
o Interpersoonlijk niveau
o Lokaal & Samenlevingsniveau
Ecologische aanpak: ook in omgeving duurzame veranderingen zodat gezondheidsvoordelig
gedrag wordt uitgelokt
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Psychologie123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.