Verlaten meer jongens vroegtijdig hun
middelbare school studies dan meisjes in
Linkeroever en waarom?
Malvin Tambe
__________________________________________________________
Inleiding
Volgens Blommaert, De Fraine, Lamote, Nicaise, Van Damme en Van Landeghem (2013,
p.13) is vroegtijdig school verlaten geen zeldzaam fenomeen. Heel wat jongeren verlaten
jaarlijks hun studies zonder een volwaardig secundair diploma. Met een volwaardig
diploma wordt bedoeld dat ze geen diploma of getuigschrift behalen, en evenmin geen
kwalificatie via alternatieve onderwijssystemen. Sommige van deze vroegtijdige
schoolverlaters betreden de samenleving en de arbeidsmarkt in een zeer kwetsbare
positie. Het behalen van een diploma of getuigschrift is niet alleen belangrijk bij het
vinden van een goede baan, maar het is ook belangrijk voor het belang van de
samenleving. Hoe beter de inwoners van een land zijn opgeleid, hoe beter we in staat
zijn om nieuwe kennis op te nemen, te ontwikkelen en toe te passen (Psacharopoulos,
2010).
Dit heeft op zijn beurt dan weer impact op de economische groei. Het is belangrijk dat
we de cijfers van vroegtijdige schoolverlaters verlagen (Psacharopoulos, 2010).
Ongekwalificeerde uitstroom is een individueel en zeer gecompliceerd verhaal. Iedereen
heeft een andere achtergrond, er is geen gemeenschappelijke oorzaak voor het
fenomeen van vroegtijdige schoolverlaters. Natuurlijk zijn er wel gemeenschappelijke
factoren die een grote rol spelen bij het al dan niet verlaten van school, zoals een slechte
thuissituatie, tienermoeders, arme gezinnen, etc.
Het is vaak niet enkel een individueel probleem, maar ook een structureel probleem
waarin de scholen in sommige gevallen een rol spelen (Blommaert, De Fraine, Lamote,
Nicaise, Van Damme en Van Landeghem 2013). Jongeren worden niet gemotiveerd door
naar school te komen. Denk maar aan iemand die een slechte band met een leerkracht
heeft en elke dag opnieuw in een conflict verzeild geraakt of iemand die gepest wordt.
Scholen zouden dit moeten opvolgen, zodat leerlingen zich in een veilige omgeving
bevinden. Hoe beter de leeromgeving van de leerling, hoe meer motivatie ze hebben om
hun school af te maken (Psacharopoulos, 2010).
Ik heb voor dit onderwerp gekozen omdat ik veel vroegtijdige schoolverlaters persoonlijk
, ken. Enkele van mijn vrienden hebben hun middelbare school niet afgemaakt. Allemaal
met verschillende achtergronden en etniciteiten. Ze waren school moe en gingen
regelmatig in conflict met leerkrachten. Het is me opgevallen dat ik enkel deze verhalen
hoor van mijn mannelijke vrienden. Ik zie dit fenomeen zelf gebeuren, vandaar mijn
onderzoeksvraag: ‘Verlaten meer jongens vroegtijdig hun middelbare school studies dan
meisjes in Linkeroever en waarom?’.
Status-quo
In België behaal je na het 6de studiejaar op secundair niveau je middelbare school
diploma, behalve in het BSO waar je in het 6de jaar een getuigschrift behaald en een 7de
jaar ofwel een specialisatie jaar moet verrichten om je diploma te behalen. Sommige
jongeren verkiezen het traject ‘leren en werken’ en kunnen zo een ‘certificaat’ behalen in
het deeltijds beroepsonderwijs of ze ontvangen van Syntra een afgewerkt leercontract
wanneer ze dit met succes voltooien.
Volgens de gegevens van Stad in cijfers 2018, waren er in totaal 36.367 leerlingen
secundair onderwijs in Antwerpen. Dit is ongeveer 6.9% van de bevolking van
Antwerpen. In de wijk Linkeroever bedroeg dit ongeveer 958 leerlingen. Dit is 5.9% van
de bevolking van Linkeroever (Stad in cijfers, 2018).
Iets meer dan 51% van de leerlingen in het secundair onderwijs zijn meisjes, en 49%
zijn jongens. In Vlaanderen haalt ongeveer 65% van de meisjes en 50% van de
jongens, een van de hierboven vernoemde ‘normale’ schoolloopbanen, de eindmeet
