Burgerlijk recht
DEEL 1: Inleiding tot het recht
Hoofdstuk 1 : Lezen
Hoofdstuk 2: Indeling van het recht
2. Privaatrecht – Publiekrecht
Publiekrecht
o De objectieve rechtsnormen die het algemeen belang betreffen
o Regelt de inrichting, organisatie en werking van de staat
Privaatrecht
o Private belangen
o Het ordent de rechtsverhoudingen tussen burgers onderling en tegenover
publiekrechtelijke rechtspersonen
2.1. Het publiekrecht
Grondwettelijke of constitutioneel recht
o Regels die de vestiging, structuur en uitoefening van het soevereine gezag betreffen
o Het regelt de inrichting van de staatsmachten, hun onderlinge verhoudingen en de
grondrechten die aan de burgers zijn toegekend
o Ligt vast in de Grondwet
Administratief of bestuursrecht
o De regels betreffende de inrichting en de werking van de organen van de
uitvoerende macht (de regering, de ambtenaren)
o Vastgelegd in het grondwettelijke recht het bepaald hoe de staat en zijn
onderverdeling functioneren
o Onteigening, ruimtelijke ordening en stedenbouw – milieurecht – energierecht –
recht op natuurbehoud – ambtenarenrecht – mediarecht- onderwijsrecht
o Raad van State
= een administratieve rechtbank
Strafrecht
o Materiële strafrecht
Strafbare feiten (misdrijven)
3 soorten misdrijven:
1. Overtreding: politiestraf
Gevangenisstraf 1-7 dagen
Werkstraf van 20 – 45 uren
Geldboete 1-25 euro
2. Wanbedrijven: correctionele straf
Gevangenisstraf 8-40 dagen
Werkstraf van 45-300 uren
Geldboete van minstens 26 euro
3. Misdaden: criminele straf
Opsluiting
Hechtenis levenslang of tijdelijk 5-40 jaar
Geldboete minstens 26 euro
, De veroordeelde kan in sommige gevallen ontzet worden van het recht om:
Openbare ambten te vervullen
Verkozen te worden en/of om te kiezen
Voogd, curator of bewindvoerder te zijn
Meeste straffen staan opgesomd in het Strafwetboek
o Formele strafrecht
Regels over de wijze waarop een onderzoek naar eventuele misdrijven
gevoerd moet worden, hoe de procedure voor de bevoegde rechtbank
verloopt en op welke wijze de uitgesproken straffen dienen uitgevoerd te
worden
Legaliteitsbeginsel= Geen misdrijven en straffen zonder wet, dit kan dus
alleen met een wetgevende macht
Fiscaal recht
o Regels betreffende het heffen en innen van belastingen
2.2 Het privaatrecht
Burgerlijk recht (gemeen privaatrecht)
o Gemeenschappelijk voor alle burgers zonder onderscheid
o Hoofdzakelijk neergeschreven in het Burgerlijk Wetboek en regelt de courante
verhoudingen tussen mensen
o 1 november 2020: invoering van nieuw Burgerlijk Wetboek
o Rechtstakken binnen het burgerlijk recht =
1. Personenrecht
= het geheel van regels met betrekking tot de persoon als enkeling in de
maatschappij
Naamgeving, opmaken van aktes van de burgerlijke stand en de
bekwaamheid van personen
2. Goederenrecht
=Verhouding van rechtssubjecten ten aanzien van rechtsobjecten
Eigendomsrecht, vruchtgebruik, mede-eigendom,….
3. Familierecht
= regelt de verhouding van personen die met elkaar verwant zijn
Ouderlijk gezag, huwelijk, echtscheiding, …
4. Familiaal vermogensrecht/ relatievermogensrecht
Enerzijds het erfrecht, de schenkingen en testamenten en anderzijds het
huwelijksvermogensrecht
Bevat de regels die van toepassing zijn op de vermogens, de goederen
van echtgenoten tijdens en na het huwelijk en de regels die van
toepassing zijn als iemand overlijdt
5. Verbintenissenrecht
Beschrijft de diverse wijzen waarop vrijwillig, aangegane verplichtingen
ontstaan en tenietgaan en welke gevolgen deze met zich meebrengen
6. Benoemde contracten
De meest voorkomende contracten (koop, huur, lening)
, Internationaal privaatrecht
o Grensoverschrijdende gevallen
o Elke staat heeft een eigen IPR (Internationaal privaatrecht) dat de collisieregels bevat
o Collisieregels= deze bepalen volgens welk intern recht een conflict opgelost moet
worden
o Voornaamste IPR-bronnen:
De nationale en internationale gewoonten, internationale verdragen en
rechtspraak , Wetboek van Internationaal Privaatrecht
Hoofdstuk 3: Bronnen van het recht (te kennen in grote lijnen)
1 Inleiding
Materiële rechtsbronnen = de inspiratiebron die de inhoud van de rechtsregels bepaalt
o Uitwendige factoren
o Rationele en intellectuele factoren
o Gewoonten en gebruiken
o Juridische inspiratiebronnen
o De (ideologische) wil
Formele bronnen
o = de reden waarom sommige regels als rechtsregels te beschouwen zijn
o = de vorm waaronder de norm zich aan de rechtssubjecten voordoet, de diverse
manieren waarop een rechtsregel ontstaat.
2 Wetgeving sensu lato (materiële wet)
2.1 Onderscheid tussen formele en materiële wet
Formele wetten= alle handelingen gesteld door de federale wetgevende macht ongeacht de
inhoud van deze handelingen (in België: Kamer, Senaat en Koning)
Materiële wetten= alle algemeen bindende voorschriften uitgevaardigd door de in de staat
daartoe bevoegde overheid en beantwoordend aan de omschrijving van het begrip
rechtsnorm
Niet elke materiële wet is een formele wet en omgekeerd
2.2 Internationale verdragen en secundair internationaal recht
Bepaalde rechtsregels van internationale aard kunnen geldingskracht hebben binnen het
Belgisch grondgebied ook al zijn de regels niet gemaakt door Belgische overheidsorganen
België kan lid worden via een verdrag van ene internationale organisatie
o Voornamelijk het geval met de EG-verdragen en de vorderingen van de Raad van de
Europese Unie en van de Europese Commissie
Vorderingen
Heeft een algemene strekking
Verbindend in al haar onderdelen
Rechtstreeks toepasselijk in elke lidstaat
Richtlijnen
Verbindend enkel ten aanzien van het resultaat
Bestluiten
Verbinden in al zijn onderdelen
Men kan besluiten maken die enkel voor bepaalde lidstaten bestemd
zijn
, 2.3 De Grondwet (Gw.)
= de meest fundamentele van alle nationale wetten
Zij regelt de inrichting van de machten binnen de staat en ze waarborgt de fundamentele
rechten en vrijheden van de burgers
Oorspronkelijke wetboek: 7 februari 1831
2.4 De Wet (sensu stricto) (formele wetten)
2.4.1 Standaardwetgevingsprocedure
Stap Beschrijving
Het wetgevend initiatief Wetsvoorstel (of wetsonderwerp indien de Koning het
initiatief neemt )
Vergadering verzoeken om dit voorstel te bespreken
De rol van Kamer en Senaat Kamer zal het voorstel eerst behandelen en na
goedkeuring doorsturen naar het Senaat
Senaat is een reflectiekamer
Definitieve woord blijft bij de Kamer
De parlementaire commissies Indien de Kamer het voorstel in overweging neemt zal
het verzonden worden naar de bevoegde parlementaire
commissie
De plenaire vergadering Alle parlementsleden ontvangen het verslag van de
betrokken parlementscommissie en dit wordt
doorgezonden naar de plenaire vergadering van de
Kamer of Senaat
Tijdens deze bespreking worden vaak amendementen
ingediend, dit zijn voorstellen om de tekst te wijzigen
Bekrachtiging, afkondiging en Indien het wetsonderwerp is goedgekeurd is het nog
bekendmaking niet van kracht-> vereiste dat het door de Koning
bekrachtigd en afgekondigd wordt en in het Staatsblad
bekendgemaakt wordt
Bekrachtiging= schriftelijke verklaring van de Koning
waarbij hij de door de kamers gestemde tekst aanneemt
en goedkeurt
Na de bekrachtiging is de wet wel van kracht
Afkondiging= plechtige handeling van de Koning, hij
verklaart de bestaande wet authentiek en uitvoerbaar
Bekendmaking= de afgekondigde wet wordt ter kennis
gebracht van de rechtsonderhorigen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper virginievandenbranden. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,39. Je zit daarna nergens aan vast.