• Als psychologisch consulente komen we dilemma’s tegen:
o Praktische (vb. Toevoegen op FB) en ethische dilemma’s
• Evaluatie:
o MPC – examen over deontologische code en filosofie (2 stromingen) = 8 punten
o Casusuitwerking: 12 punten (mengeling van deontologische code en filosofie)
Deel 1: Beroepscode
• Uitleg beroepscode voor psychologen (niet kennen, maar puur informatief, zie document
Canvas)
o = deontologische code = plichtenleer
o Te vinden in de wet -> dus sancties hangen hieraan vast
▪ Kan dus niet contractueel van afgeweken worden -> dit moet gevolgd
worden
o Verschillende artikels (herkennen maar niet per se de nummers kennen)
o Hoofdstukken -> afdelingen -> artikels -> paragrafen (idem bij PC)
o Algemene principes tijdens en na begeleiding
▪ Eerbiedig en waardigheid respecteren -> soms dilemma: vb. Iemand laten
opnemen dan botst je op die vrijheid en autonomie van die persoon
▪ Verantwoordelijkheid van een psycholoog -> middelenverbintenis (= ‘We
gaan ons best doen om u beter te maken”) ipv. Resultaatsverbintenis (= “We
gaan u beter maken”)
o Integriteit en eerlijkheid: mogen geen winst maken, bij ethische zaken altijd goed
nadenken
▪ Geen psychologische of seksuele verbandhouding met cliënten (via sociale
media)
• Uitleg beroepscode voor Psychologische consulenten
o Verschillende versies en net vernieuwd
o Eerste hoofdstukken: algemene bepalingen en begrippen uitleggen
o Steeds kijken welke deontologische code geldig is
, o Wordt steeds gepraat over een zorggebruiker (binnen A&O: noemen we niet zo,
maar wordt toch gebruikt)
o Binnen A&O: eigen deontologische codes zoals Federgon
o Dossier: alles wat je verzamelt
o Tot op heden geen beroepsgeheim (wel veilig mee omgaan)
▪ Gedeeld beroepsgeheim: samenwerken met mensen die wel verbonden zijn
met beroepsgeheim
▪ Steeds enkel noodzakelijke dingen delen (goed mee opletten)-> als je moet
overleggen (kan ook gezamenlijk beroepsgeheim zijn)
o Professionele houding:
▪ Beloven geen resultaten, maar ons best doen
▪ Blijven leren en opleidingen volgen
▪ Verantwoordelijk omgaan
▪ Zo weinig mogelijk schade berokkenen
o Klachten via deontologische commissie
▪ Zorggebruikers moeten weten dat dit kan
▪ Gevolgen voor PC: schorsing, verwijdering of waarschuwing
o Relatie met de zorggebruiker:
▪ Steeds zorgen dat men bij de juiste persoon zit (dus ook doorverwijzen als
het niet gaat) -> inclusie
▪ Integer: geen seksuele of vriendschappelijke relaties
▪ Respect tonen
o Minderjarig of meerderjarig maar wilsonbekwaam:
▪ Wils(on)bekwaam? (ouders/ voogd of kind zelf laten kiezen)
• Introductie – 3 luiken:
o Voorbeelden van dilemma’s
o 3 domeinen hangen aan elkaar vast (driehoek)
o Moreel dilemma
▪ Een omstandigheid waarin morele verplichtingen van een persoon (lijken te)
vereisen dat hij twee verschillende, maar incompatibele handelingen stelt,
zodat het onmogelijk is om alle vereiste handelingen te stellen
• Intuïtief aangevoeld & gewrongen gevoel
• Aan de basis liggen doorgaans enkele normen/waarden die in het
specifieke geval niet met elkaar te verenigen zijn (waar je thuis nog
verder over nadenkt)
o Morele waarde: zaak waarvan men vindt dat ze goed,
belangrijk of nastrevenswaardig is vb. Eerlijkheid
▪ Veel gebruikte waarden binnen deze werksetting:
, o Morele norm: gedragsregel met een bepaald draagvlak in de
groep (= handelen)
▪ Wat jij vindt dat men moet gedragen in een
bepaalde situatie (vaak met je mag/ je moet)
▪ Verschil tussen moreel en praktisch dilemma
• Moreel: Wat zou ik moeten doen? -> criteria van Rothfusz:
o Minstens 2 alternatieven waaruit gekozen moet worden
o Concrete mogelijkheden waaruit je moet kiezen
o Alternatieven hebben te maken met waarden en normen.
Het gaat dus niet om de vraag hoe je iets moet aanpakken.
o Een dilemma voor jou als psychologisch consulent. Het is
bovendien een dilemma voor een concreet individu, niet
voor ‘psychologisch consulenten in het algemeen’
• Praktisch: Ik weet de richting, maar hoe?
• Belang:
o Motiveert tot ethisch handelen
o Opbouwen professionele basisattitude
• Conclusie:
o Normen en waarden
o Kritisch nadenken hierover: ethische reflectie
o Moraalfilosofie: explicitering en fundering van normen en
waarden
o Ethische theorieën benadrukken (bv. 1 pnt hoger)
▪ Ofwel: de intentie, motivatie (Immanuel Kant)
▪ Ofwel: gevolgen van handeling (utilitarisme)
o Juridisch dilemma – plichtenleer
▪ Staat in de wet – deontologische code is gekoppeld aan de tuchtwet
▪ Verantwoordelijkheid nemen
• Richtlijnen en plichten
• 5 basisprincipes
o Beroepsgeheim & discretieplicht: hoe je je moet gedragen
o Respect voor de waardigheid van een cliënt
o Verantwoordelijkheid
o Competentie
o Integriteit
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper margovanlaere. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,49. Je zit daarna nergens aan vast.