Gedrag is al het voorgaande . het varieert van heel eenvoudige handelingen zoals de
beweging van één of enkele spieren tot zeer complexe gedragingen zoals de migratie van
vogels gebruik makende van informatie afkomstig van de sterren , zon , elektromagnetische
straling en visuele kenmerken
De sturende motor achter dit alles is het zenuwstelsel. Gedrag wordt gestuurd vanuit het
autonoom en perifeer zenuwstelsel . Het heeft te maken met prikkels die zich
verplaatsen over zenuwcellen (neuronen) en de vrijstelling van neurotransmittoren.
De eenvoudigste vorm van gedrag is een reflexboog waarbij een prikkel via een
afferent neuron naar het ruggenmerg wordt geleid om dan verder geleid te worden
via een efferent neuron met een reactie als gevolg (vb.poot terugtrekken als een dier op
iets scherps trapt)
Wat is ( toegepaste ) ethologie ?
Is ontstaan biologische wetenschap = biologische studie van het gedrag
Beging van de 20 e eeuw ( uit te voeren in de vrije natuur en begonnen te af te vragen
waarom dieren iet doen )
Europa observeerden biologen wilde dieren in de vrije natuur
Oskar Heinroth
Dieren in vrije natuur (vogels , insecten)
Uitwendig zichtbaar gedrag
Maakt aan tekenen van dieren
Waar minder bezig met emotie van dieren
Beschrijvende ethologie = inventair van alle gedragselementen van diersoort = ethogram
Beginjaren lag de nadruk aldus op het opstellen van ethogram
Charles darwin ( 1809 – 1882)
Fundamentele invloed op de ontwikkeling van de moderne ethologie (biologie)
Ethologie:
Ethos: de gewoonte , de aard , de norm
Logos: de leer
De biologische studie van het gedrag
Wetenschappelijk verantwoorde methodologie
Evolutieleer
De vier vragen van Niko tinbergen ( experimentele ethilogie)
Waardoor wordt het gedrag veroorzaakt ? men zoekt naar de factoren (stimuli) die het
gedrag uitlokken. Men zoekt naar de causaliteit ( veranderingen in daglengte beïnvloeden de
hormoonhuishouding)
Wat is de functie van het gedrag ? ( door het zingen worden vrouwtjes aangetrokken en
wordt het territorium verdedigd )
, Hoe ontwikkelt het gedrag zich tijdens de levensloop van een individu ( ontogenie) ( vogels
hebben dit geleerd van hun ouders)
Hoe is het gedrag ontwikkelt in de loop van de evolutie (fylogenie) ( zang is lang geleden
ontstaan vanuit zeer eenvoudige klanten bij de voorouders van de huidige vogels)
- De aspect die niet te vinden in de 4 vragen zijn: voelen en denken => aangezien men
aanvankelijk dacht dacht dat het niet mogelijk was om dit wetenschappelijk te onderzoeken.
- Nieuwe inzichten en methoden vanaf 1970 begon men onderzoek uit voeren naar
subjectieve ervaringen en denkprocessen. Deze ( nieuwe) tak binnen ethologisch onderzoek
heet cognitieve ethologie
Sleutelprikkels = reageren dieren met een welbepaald gedrag op een heel specifieke
stimulus. ( aign-stimulus of signaal stimulus )
Vb vis de rode buik manentje met een rode buik wordt aan gevallen zonder wordt het
niet aan gevallen
Supranomale prikkel: prikkel die een bepaald gedrag beter uitlokt dan de normale natuurlijke
sleutelprikkel voor dit gedrag
Supranomale stimuli : Overdreven prikkels die in de natuur niet te vinden zijn en een sterkere reactie
oproepen van de dieren dan de normale natuurlijke sleutelprikkels
k. lorenz meer het theorie
Ouder dieren van vervangen naar zicht zelf
Inprenting
Volgreactie: inprenten en volgen van ouderbeeld
Kenmerken
- Gebonden aan sensitieve periode bv eend volgreactie : 8-20 uur na geboorte seksuele
inprenting 5-19 d
- Irreversibilteit
- Zoogdieren vertonen langere periodes die minder afgebakend zijn
Bv eendenkuikens volgen bewegende voorwerpen die zij waarnemen na uitkippen =>
gevoeligste periode ligt op leeftijd 14-16 uur
Inprenting kan ook met socialisatie bv honden als pups al omgang met andere honden als je het later
doet op de leeftijd zal de moeilijker zijn dan als je op jonge leeftijd doet (socialisatieperiode tussen 4 e
en 12e levensweek )
Wat denken en voelen dieren (subjectieve ervaringen ) ? cognitieve ethologie
Toegepaste ethologie ethologische kennis toepassen op gedomesticeerde diersoorten hond , kat ,
paard , enzo
( onderzoekers zich bezig met het welzijn van landbouwdieren, dieren in dierentuin en proefdieren )
zoeken uit welke gedragingen echt belangrijk zijn voor een dier, ze zoeken naar methoden om
dierenwelzijn in te schatten
Dierenwelzijn en welzijnsinschatting
- essentiële gedragingen kunnen deze gerankt worden naar belangrijkheid ? effect als
deze niet mogelijk zijn?
- Veel soort specifiek gedrag maar ook verder pikken kannibalismenten dan koolsysteem
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kiararobyn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.