Omvat alle hoofdstukken behalve hoofdstuk 4 "complex leren". Op het einde bevat deze samenvatting ook een lijst van alle belangrijke termen per hoofdstuk.
Leerpsychologie
0. Wat is leren en hoe kan men leren bestuderen?
0.1. Wat is leren
“Leren is ontogenetische adaptatie”
- Evolutie: fylogenetische adaptatie (Darwin)
= aanpassen aan de omgeving over generaties heen.
- Leren: ontogenetische adaptie
= aanpassen tijdens het leven van 1 organisme
Leren is dus observeerbare veranderingen in het gedrag van een bepaald organisme tijdens
het leven van het organisme, als gevolg van regelmatigheden in de omgeving. (vb giraf)
= essentieel binnen de psychologie
Moeilijkheden bij het toepassen van de definitie
Omgeving is oorzaak
➔ Is geen observatie maar hypothese over oorzaak van gedrag
➔ Vb grijpreflex (aangeboren of leren?)
Leren is effect van omgeving
➔ Meer bepaald regematigheden in omgeving op gedrag
➔ (niet de verandering van het gedrag zelf)
0.2. Types van leren
0.2.1. Types regelmatigheden/patronen in omgeving
Regelmatigheid =
Alles wat meer is dan 1 gebeurtenis op 1 moment in de tijd.
Soorten
- Regelmatigheid in voorkomen van 1 prikkel (vb voedsel)
- Regelmatigheid in voorkomen van 2 prikkels (vb voedsel aan een bepaalde boom)
- Regelmatigheid in voorkomen van gedrag en prikkels (vb voedsel als je aan de boom
schudt)
0.2.2. Types van leren
- Effecten van een regelmatigheid in het voorkomen van 1 prikkel
(vb: herhaalde knal → reductie van reactie op knal)
➔ Effect van niet-contigente prikkelaanbieding
- Effecten van een regelmatigheid in voorkomen 2 prikkels
(vb: verband tussen bel en voedsel -> salivatie tijdens bel)
➔ Klassieke conditionering
- Effecten van een regelmatigheid in voorkomen gedrag en prikkels
(vb: verband dussen duwen en voedsel -> vaker duwen)
➔ Operante conditionering
2 types complex leren op basis van onderscheid tussen:
- Standaardregelmatigheden: enkel individuele stimuli en responsen als element
Vb toon-shock
- Meta-regelmatigheden: minstens 1 regelmatigheid als element
Vb: sensorische pre-conditionering
- Fase 1: licht – toon
- Fase 2: toon - schok
- Test: licht ontlokt angst (resultaat van 2 regelmatigheden)
2) Effecten van meta-regelmatigheden
= regelmatigheid in het voorkomen van regelmatigheden
Vb relational matching to sample
Elk paar afzonderlijk kan je beschouwen als een regelmatig omdat een paar bestaat
uit telkens 2 prikkels. Maar er is ook een overkoepelende regelmaat want er zijn 2
paren.
0.2.3. Moeilijkheden bij bepalen van het type van leren
Onderscheidt op basis van wat veronderstelde oorzaak is van verandering in gedrag
Vb hond van pavlov
- Gedrag: toename salivatie bij het horen van een bel
- Mogelijke oorzaken:
o Herhaald aanbieden van voedsel (geen KC)
o Het verband tussen bel en voedsel (wel KC)
➔ Confounds van verschillende regelmatigheden.
➔ Experimenteel onderzoek met controles is nodig om causale verbanden te testen.
Onderscheidt tussen procedure VS effect?
Procedure (nagaan) =
Dat wat een onderzoeker doet. Prikkels aanbieden en gedrag observeren
Vb klassieke conditionering
, Effect (vaststellen) =
Impact van regelmatigheid op gedrag (niet rechtstreeks observeerbaar)
Vb klassieke conditionering als effect.
0.3. Een functioneel-cognitief kader voor leerpsychologie
Twee benaderingen in de leerpsychologie:
1) Functionele benadering (beschrijven) (modereren)
B= f (Er)
Omgeving als moderator van leren
Leren (impact Er op B) afhankelijk van/gemodereerd door kenmerken van de omgeving
Vb effect van hendel duwen- voedsel is afhankelijk van hoe lang de rat niet at.
Doel
= moderatoren van leren ontdekken
➔ Welke aspecten van de omgeving bepalden de impact van Er op B?
= functionele kennis (kennis over de “B=f(Er)” functie)
Methode
= elementen van de procedure manipuleren. (experimenten)
Vb: ratten die 24u niet aten of ratten die 2u niet aten.
Elke leerprocedure omvat 5 elementen
- Stimuli en gedragingen die de regelmatigheid vormen
Vb bel-voedsel, licht-schok.
- Een observeerbaar gedrag
Vb salivatie, huidgeleiding
- Een organisme
Vb mens, rat
- Bredere context
Vb andere taken, lokaal
- Aard van de regelmatigheid
Vb aantal keer aanbieding, duur van aanbieding.
, Abstracte functionele kennis
Abstractie
= vereenvoudiging
= focus op 1 aspect en negeer de rest (functie!)
Vb salivatie zelf negeren maar focussen op het algemeen principe van KC
Waarom deze benadering?
Duidelijk doel:
- Voorspellen op basis van geobserveerde omgeving
- Beïnvloeden op basis van ingrepen in omgeving (moderatoren)
(filmpje over toeteren in Mumbai)
2) Cognitieve benadering (verklaren)(mediatie)
Mentale processen waardoor Er invloed hebben op gedrag
= hoe kunnen regelmatigheden in omgeving een invloed hebben op gedrag?
= via welke mentale mechanismen gebeurd dit?
Tussen representatie in geheugen:
= mentaal proces verklaren
= mediatie (noodzakelijke tussenstappen mediator en gedrag)
Waarom zoeken naar mechanismen/cognitieve kennis?
➔ Biedt een “echte” verklaring van leren in plaats van het “louter” beschrijven.
➔ Kennis van het mechanisme kan leiden tot beter voorspellen en beïnlvoeden
Maar mentale mechanisme vinden is niet gemakkelijk!
➔ Mentaal = informatie = niet fysisch
➔ Enkel afleiden uit functionele kennis (kennis over impact omgeving op gedrag)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kimberlypenez. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,69. Je zit daarna nergens aan vast.