Gestructureerde en volledige samenvatting van het vak economie. Gegeven door J. Van Hoe in het eerste semester in het eerste jaar van KMO & ondernemen aan UCLL (Leuven)
DEFINITIES EN VRAAGSTUKKEN
Schaarste
= de behoeften zijn groter dan de beschikbare middelen om ze te bevredigen.
Bijgevolg moeten we keuzes maken kiezen tussen verschillende alternatieven.
De keuzes die we maken hangen af van prikkels (‘incentives’).
Definitie van Economie
= de humane wetenschap die de keuzes van individuen, bedrijven, overheden en hele
samenlevingen bestudeert ten gevolge van de schaarste van de beschikbare middelen, en
onder invloed van met prikkels
Economie omvat 2 delen:
Micro-economie: bestudeert de keuzes van individuen en bedrijven, en de manier
waarop de overheid hierop kan inspelen.
Macro-economie: bestudeert het effect van de keuzes van individuen, bedrijven en
overheden op de totale (nationale of globale) economie.
2 grote economische vraagstukken:
Hoe bepalen wat, hoe en voor wie goederen en diensten geproduceerd worden?
Kan het nastreven van eigenbelang ook in het voordeel zijn van het algemeen
(maatschappelijk) belang?
Wat, Hoe en Voor wie?
Goederen en diensten zijn de voorwerpen (goederen) en handelingen (diensten) die
geproduceerd worden om de menselijke behoeften te bevredigen.
Wat : welke goederen en diensten worden geproduceerd en hoeveel?
Hoe worden goederen en diensten geproduceerd?
Voor wie worden deze goederen en diensten geproduceerd?
Kan het nastreven van eigenbelang ook in het voordeel zijn van het maatschappelijk
belang?
Keuzes die het best zijn voor de persoon zelf, zijn keuzes uit eigenbelang.
Keuzes die het best zijn voor de hele samenleving, zijn keuzes uit algemeen belang.
4 actuele thema’s om dit te illustreren:
1. Globalisering
= de uitbreiding van internationale handel en de productie van goederen en diensten door
bedrijven in andere landen—gebeurt al honderden jaren.
De kosten van communicatie zijn spectaculair gedaald door het gebruik van
microchips, satellieten, en glasvezelkabels.
Globalisering is in het belang van de eigenaars van multinationale bedrijven, maar is
het ook in het voordeel van het algemeen belang?
2. Het “informatietijdperk”
1
, = Ontwikkelaars van computerchips en computerprogramma’s maakten programma’s uit
eigenbelang, maar hebben deze ontwikkelingen ook bijgedragen aan het algemeen belang?
3. Klimaatverandering
= De keuzes over productiemethode en gebruik van energie zijn keuzes uit eigenbelang, maar
zijn ze ook in het voordeel van het algemeen belang?
4. Overheidstekorten en -schulden
Sinds 2001 bedraagt het overheidstekort in USA gemiddeld, $1.6 miljard per dag.
De Amerikaanse overheidsschuld stijgt dus dagelijks met dit bedrag.
Tussen 2002 en 2013 steeg de Amerikaanse overheidsschuld met $6.85 biljoen
(biljoen = 1000 miljard) .
Per Amerikaan is er een overheidsschuld van $22,000.
Dit grote overheidstekort en –schuld is slechts het begin van een groter probleem.
Vanaf 2020 zullen de kosten van pensioen- en ziekte-uitkeringen, waarop oudere
Amerikanen recht hebben, steeds meer toenemen dan de belastinginkomsten die
deze kosten moeten dekken.
Zonder aanpassingen aan de belastingen of uitkeringen zal het overheidstekort
verder stijgen en zal de overheidsschuld verder toenemen.
DENKEN ALS EEN ECONOOM
6 principes bepalen het economisch denken
Keuze is een tradeoff
Kost is wat je moet opgeven om iets te krijgen
Opbrengst is het voordeel dat je uit iets haalt
Mensen maken rationele beslissingen door kosten en opbrengsten te vergelijken
De meeste keuzes gaan over “hoeveel” en worden in de marge genomen
Keuzes reageren op prikkels (incentives)
Keuze is een tradeoff (“voor niets gaat de zon op”)
Door schaarste moeten we keuzes maken.
Om te kiezen maken we een selectie van mogelijke alternatieven.
Welke keuze je ook maakt, je kon altijd iets anders gekozen hebben.
We denken over keuzes als tradeoffs.
Een tradeoff is een afweging— altijd iets opgeven om iets anders te krijgen
Kost: Wat je moet opgeven
Opportuniteitskost is het beste dat je moet opgeven om iets te verkrijgen —de
waarde van het beste alternatief.
Opbrengst: Wat je wint
= de winst of het voordeel dat je uit iets haalt.
Opbrengst kan je meten door wat je bereid bent ervoor op te geven.
Rationele keuze
= een keuze die de beschikbare middelen op de best mogelijke manier gebruikt om de
gewenste doelstelling te bereiken.
We maken rationele keuzes door kosten en opbrengsten af te wegen.
Hoeveel? Kiezen in de marge
= Keuzes door systematisch en stapsgewijs alle relevante alternatieven te vergelijken.
Marginale kost is de opportuniteitskost van 1 eenheid toename van een activiteit.
2
, De marginale kost van iets is wat je moet opgeven om 1 bijkomende eenheid te
verkrijgen.
Marginale opbrengst is wat je wint door 1 bijkomende eenheid van iets.
De marginale opbrengst van iets kan gemeten worden door wat je bereid bent op te
geven voor 1 bijkomende eenheid.
Rationele keuzes zijn keuzes waarvoor marginale opbrengst groter is dan of gelijk is
aan marginale kost,
Keuzes reageren op prikkels
= een beloning of een straf die bepaalde beslissingen aanmoedigt of ontmoedigt.
Economie is een humane wetenschap
Economisten proberen de effecten van economische krachten te begrijpen en te
voorspellen door gebruik te maken van de wetenschappelijke methode ,
oorspronkelijk gebruikt in de natuurkunde.
De wetenschappelijke methode is een systematische manier om na te gaan wat
werkt en wat niet werkt.
Economisten vertrekken vanuit een vraagstuk of probleem dat in de werkelijkheid
werd vastgesteld.
Economische modellen
De volgende stap is het bouwen van een economisch model dat een mogelijk
antwoord biedt op het vastgestelde probleem of vraagstuk.
Een economisch model is een beschrijving van enkele aspecten van de economie die
noodzakelijk zijn om de geobserveerde feiten de verklaren.
Check model versus realiteit
De derde stap is het testen van het economische model aan de werkelijkheid.
Om economische modellen te toetsen aan de werkelijkheid, kan men 3 methoden
gebruiken:
o Natuurlijke experimenten: een situatie in het gewone dagelijkse leven
waarin 1 bestudeerde factor veranderd wordt, en al de andere factoren
ongewijzigd blijven.
o Statistische onderzoeken zoeken naar samenhang of correlatie (Correlatie is
de samenhang tussen de waarde van 2 variabelen, waardoor ze op een
verwante manier evolueren en voorspelbaar worden).
o Economische experimenten laat mensen keuzes maken en verandert dan
bepaalde factoren om na te gaan hoe deze factoren de keuzes beïnvloeden
Normatieve versus positieve economische analyse
Economische analyses die niet door feiten onderbouwd zijn, zijn normatieve
stellingen – stellingen over wat zou moeten zijn (waardeoordelen).
Economische analyses die gebaseerd zijn op feiten (cijfers) zijn positieve analyses -
stellingen over wat is.
Economie als beleidsinstrument
= Economie is een instrument dat kan helpen bij allerhande problemen (keuzes) in het
dagelijkse reilen en zeilen van :
Personen
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MK2002. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
