, Theorieën van arbeidsverhoudingen en
de structuur van sociaal overleg
Inleiding
Het proces van sociaal overleg : daar merk je weinig van. Er zijn veel mensen bij betrokken. Enkel bij
een probleem zie je het door bv stakingen = ijsberg van het sociaal overleg
Loonspanning: verschil tussen CEO’s en hun werknemers
De impact van sociaal overleg op de werkvloer:
- Beleid is effectiever als werknemers betrokken zijn
- Meer effectief met WN-vertegenwoordiging
- Structuur combo wn-vertegenwoordigen en expert (vb preventieadviseur) en wg-steun
maakt verschil
,Theorieën over arbeidsverhoudingen
Spelregels en spelers rond de arbeidsrelatie tussen wn en wg bepalen hoe het arbeidsproces kan
verlopen
Basis individuele arbeidsverhoudingen en spelers maar vooral focus collectieve dimensies en spelers
Krijgen vorm via institutionalisering/uitgekristalliseerde machtsverhoudingen => steeds historische
inertie en bredere maatschappelijke context
Hoofdrolspelers: overheid, wn/vakbond, wg -> niet mogelijk om arbeidsverhoudingen te bekijken
zonder (impliciet) perspectief van de hoofdrolspeler(s) mee te nemen
, - 4 theoretische clusters (Farnham p. 159-162)
Cluster 1: markttheorie (economisch wetenschap)
Basis tradities:
- Juridische traditie: WN-WG relatie is een contract met plichten (vooral voor WN) en een
recht van de manager
- Management control: het zijn de eigendomsrechten die primeren. Het recht op managen is
absoluut, niemand bemoeit zich met hoe iets wordt gemanaged. En ook wat er in het
contract staat is voor de wg en de manager.
- HRM: WN en WG willen in essentie hetzelfde, zelfde belangen. Factoren zoals vakbond
moeten volgens hen niet aanwezig zijn in een bedrijf.
Kernopvattingen arbeidsverhoudingen:
- Nauwelijks aandacht voor conflictdimensie
Doel IR:
- Economische efficiëntie
- Hoe? Door individuele belangen na te streven en dit door competitie op de vrije markt
- Vakbond als storende factor
- Rol van de staat is beperkt of zelfs onbestaand
Cluster 2: unitaire theorie (psychologie) -> nu het meest populaire
Komen uit zelfde tradities, maar iets genuanceerder.
Basis idee: WG en WN’s belangen zijn in harmonie (niet dezelfde!!). Veel groei potentieel
HR: belangen van WN en WG gaan integreren.
Doel IR:
- Er is geen inhérent conflict tussen wg en wn-belangen, als er conflict is is dat een gevolg van
slecht beleid
- Beter HR beleid zorgt ervoor dat er geen conflicten optreden en zelfs win-win’s opleveren
- WN’s stellen de beslissing van het management niet in vraag
- Vakbond als storende factor
- Rol van de staat is beperkt of zelfs onbestaand
Cluster 3: pluralistische theorie (sociologie en politieke wetenschap)-> vroeger het meest
populaire
Basis: Vakbond als loyale oppositie: WG geeft macht aan vakbond en zij geven in ruil het recht op
management uitdagen, maar niet omver werpen.
Institutionele traditie: vakbonden aanvaarden als legitieme onderhandelingspartner. Er is een
sociale en politieke relatie.
Kernopvattingen arbeidsverhoudingen:
- Er zijn inherent conflicterende belangen tussen WG en WN maar met sterke
(overleg)systemen kunnen die overbrugd worden tot beider voordeel
- WG en vakbonden zorgen voor gemeenschappelijke regulatie van arbeidsverhoudingen in
een systeem van continue compromissen
- De staat:
o Zorgt voor publiek belang
o Promoot loonsonderhandelingen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper studentmasterbedrijfspsychologie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.