BIOPSYCHOSOCIALE
PIJNBEHANDELING EN
FYSISCHE APPLICATIES
Phebe Goris
HOC
, ZIN & ONZIN OVER CENTRALE SENSITISATIE
VOOR DE BEHANDELING VAN CHRONISCHE PIJN
WAT IS CENTRALE SENSITISATIE?
De persoon zit al een tijdje op de stoel. Hierdoor
neemt de spierspanning in haar lagerugspieren
toe. Dit creëert afferente input en van daaruit
wordt dit verwerkt in het centrale zenuwstelsel.
Dit leidt niet zozeer tot pijn, maar kan eventueel
leiden tot licht ongemak zodat ze haar gedrag zal
aanpassen om een beetje meer fysiek te
bewegen in haar dagelijkse levensactiviteiten. Dit
kan er dan voor zorgen dat ze geen licht
ongemak meer ervaart in haar lage rug regio.
Echter, als de invoer nociceptief van aard is en als de invoer geruime tijd doorgaat dan zullen de
synapsen, bv thv het ruggenmerg, veranderen.
Communicatie thv een synaps gebeurt op de volgende manier: ten 1ste
is er depolarisatie van het celmembraan en wanneer deze de
synaptische spleet bereikt, zal dat het vrijlaten van neurotransmitters
triggeren. De vesikels met neurostransmitters fuseren dan met de
celmembraan en dmv exocytose worden de neurotransmitters
vrijgelaten. Receptors op een postsynaptisch neuron gaan deze dan
oppikken waardoor het initiële actiepotentiaal verder getransporteerd
kan worden doorheen de groene neuron. Dit gebeurt door depolarisatie
van het celmembraan.
Dit communicatiemechanisme wordt vele
efficiënter wanneer je deze synaps veel
gebruikt. De capaciteit van de bovenste
neuron om neurotransmitters te
produceren en vrij te laten wordt
verdubbeld. Ook verdubbelt het aantal
receptoren op de postsynaptische neuron.
Hierdoor wordt de communicatie tussen
deze neuronen efficiënter. Dit noemen we
lange termijn potentiatie (LPT).
1
, Hier zien we opnieuw dezelfde persoon met
input uit de lagerugspieren. Deze input is niet
bedreigend. Het is gewoon een verhoogde
spierspanning. In een normale situatie wordt
dit in het brein geprocest als iets dat leidt tot
een tijdelijk licht discomfort.
Maar wanneer je centrale sensitisatie hebt,
wordt dezelfde sensorische input anders
geprocest in het brein. Hierdoor krijg je een
langdurige pijnervaring wat ervoor kan zorgen
dat de persoon sommige activiteiten niet meer
zal doen voor een paar dagen.
Een belangrijk mechanisme dat vaak wordt geassocieerd met
centrale sensibilisatie is het ontbreken van analgesie.
Een spamfilter in ons brein houdt onbelangrijke berichten
weg. Echter, bij chronische patiënten werkt de spamfilter niet
goed en passeert elke sensorische input de spamfilter.
Hierdoor komen er veel te veel sensorische signalen in ons
centraal zenuwstelsel en brein terecht.
Hier zien we de belangrijkste regio’s in het brein
waarvan wordt aangenomen dat ze verantwoordelijk
zijn voor zowel het orkestreren van top-down
analgesie als voor het processen van nociceptieve
input.
Breinregio’s die verantwoordelijk zijn voor het orkestreren van top-down analgesie zodat de
spamfilter juist kan werken:
o Periaqueductaal grijs (PAG)
o Thalamus (Th)
o Dorsolaterale deel van de prefrontale cortex (PFC)
De pijnmatrix/dynamische pijn connectoom includeert: de amygdala (stresscentrum, Amyg), de insula,
de somatosensorische cortex (dit is waar de lokalisatie van de input plaatsvindt, S1), de anterieure
cingulate cortex (ACC) en de prefrontale cortex (PFC). Deze regio’s zijn belangrijk bij het processen van
de inkomende input.
Chronische patiënten zijn vaak goed getraind in het produceren van pijn door het brein. Dit is doordat
de connecties tussen al de breinregio’s van de pijnmatrix snelwegen zijn die heel druk zijn. Dit is
waarom er veel lange termijn potentiatie aanwezig is in de neuronen in die breinregio’s en in de
snelwegen die de veschillende regio’s met elkaar verbinden. Dit verschilt van persoon tot persoon en
van situatie tot situatie. De breinactiviteit geassocieerd met pijn verschilt ook van persoon tot persoon
en verschilt bij 1 persoon van situatie tot situatie.
2
, De meeste factoren die hiernaast staan zijn cruciaal
voor het processen van de input komende uit
spieren, pezen, gewrichten en organen. Al de
inkomende sensorische input wordt geprocest in het
brein op een manier dat het verbindt met vorige
ervaringen. Ook katastrofisch denken is zo een
factor.
Een belangrijke factor voor emotionele sensitisatie is ervaren onrecht/perceived injustice. Een
voorbeeld hierbij is iemand die met longkanker wordt gediagnosticeerd terwijl hij nog nooit heeft
gerookt. Dit wordt beschouwd als oneerlijk en leidt tot woede en frustraties.
→ 30% van patiënten heeft pijn ervaren gevolgd door kanker waarbij perceived injustice bij was
opgemerkt wat uiteindelijk leidt tot een lagere levenskwaliteit, meer pijn en meer vermoeidheid.
1 van de redenen waarom perceived injustice belangrijk is
voor pijnmanagement is doordat mensen die perceived
injustice hebben meer pijngedrag vertonen. Dit leidt tot
uiteindelijk tot een verschillend medicijnvoorschriftgedrag
van de arts wat leidt tot meer opioïde gebruik voor
chonische pijnpatiënten met perceived injustice. Opioïden
zijn geen goede oplossing voor de management van
chronische pijn.
ONZIN OVER CENTRALE SENSITISATIE
Het behandelen van de (vermoedelijke) bron van nociceptie
Wanneer je de bron van nociceptieve input wegneemt en dus beschadigde gewrichten vervangt bij bv
een totale knievervanging dan zien we dat dit niet altijd de beste oplossing is. Voor de meerderheid
van de patiënten zal dit wel een goede oplossing zijn waarbij er minder sensitisatie is, een betere
levenskwaliteit en meer fysieke activiteit. Echter, 10-20% van de patiënten reageert niet goed op zo
een gewrichtsvervangende operatie. Deze patiënten krijgen dan doorgaans een herziening en tonen
dan veel signalen van sensitisatie inclusief wijdverspreide pijn.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper phebe200000. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,00. Je zit daarna nergens aan vast.
