Grondrechten = een geheel van universele rechten die tot doel hebben de voorwaarden te creëren en te
blijven garanderen opdat personen op een ‘vrije’ en ‘menswaardige’ manier zouden kunnen functioneren
‘vrije’ burgerlijke en politieke rechten = eerste generatie grondrechten (onthoudingsplicht)
‘menswaardige’ sociale grondrechten = tweede generatie grondrechten (positieve handelingsplicht)
Eerst burgerlijke en politieke rechten in de Belgische grondwet, later sociale grondrechten
Diverse wetgevers moeten binnen hun bevoegdheden die rechten waarborgen
Sociale grondrechten kunnen niet zomaar voor de rechter kunnen afgedwongen worden
Standstillverplichting = voor de regelgevers verboden om iets te doen dat in tegenstrijd is met de
grondrechten
Sociaal werk?
IASSW = The International Association of Schools of Social Work
Deze verklaring van ethische principes werd opgesteld met als doel sociaal werkers te ondersteunen in
hun aspiraties de hoogst mogelijke standaarden van ethische praktijken te bereiken, door een proces
van voortdurend debat, zelfreflectie, bereidheid om met ambiguïteiten om te gaan en zich te
engageren in ethisch verantwoorde besluitvormingsprocessen om zo tot ethische resultaten te komen
Verenigde Naties (1945): Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (1948) = geen directe werking
Eerbieding van de mensenrechten
Vrede, veiligheid en ontwikkeling
- Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten (1966)
- Verdrag inzake economische, sociale en culturele rechten (1966)
- Verdrag betreffende de status van vluchtelingen = Conventie van Genève = Vluchtelingenverdrag
(1951)
- Antiracismeverdrag (1965)
- Vrouwenrechtenverdrag (1979)
- Kinderrechtenverdrag (1989)
- Verdrag inzake rechten van personen met een handicap (2006)
,Europees Verdrag van de Rechten van de Mens (1950/1955) = directe werking
Handvest van de grondrechten van de Europese Unie
1.3 Situering binnen de welvaartsstaat
Onze samenlevingsvorm = welvaarts- of verzorgingsstaat = Westerse samenlevingsvorm
Unieke definitie in consensus bestaat niet
Maken van politieke en ideologisch gekleurde keuzes
Geen statisch gegeven
Basis is fundamenteel gelijk, maar toch kunnen de onderlinge verschillen opvallend groot zijn
Noodzakelijke aanwezigheid van een aantal essentiële kenmerken checklist = indien je alles kan
aanvinken is het een welvaartsstaat
Onlosmakelijk verbonden met het rechtenverhaal
1. Samenlevingsvorm van een aantal rijke, geïndustrialiseerde landen
(sterk ontwikkelde tertiaire economie)
2. Sociale grondrechten van de burger kan effectief worden gewaarborgd
(geïnstitutionaliseerde (sociale) grondrechten)
3. Iedereen moet in staat zijn om een fatsoenlijk, menswaardig leven te kunnen leiden, zowel materiaal
als immaterieel
4. Samenlevingsvorm die ‘zorgt’ voor de inwoners van het land van de wieg tot in het graf
(publieke, privé en gesubsidieerde sector)
5. Takenpakket overheid: klassieke taken (infrastructuur, defensie, rechtspraak) + sociale bescherming
6. Iedere burger moet zich ‘geïntegreerd’ kunnen voelen
(een even- en volwaardige rol in de samenleving opnemen)
7. Bijzondere inspanningen moeten worden gedaan voor diegenen die het moeilijker hebben
8. Alles gebeurt via een parlementaire democratie
(rechterlijke, wetgevende en uitvoerende macht)
9. Aanwezigheid van directe en indirecte vormen van democratie
(inspraak en participatie)
10. De overheid creëert een aantrekkelijk economisch (investerings)klimaat
(vrije markteconomie, duurzame economische groei en volledige werkgelegenheid)
11. De overheid past de herverdelingsfunctie toe op haar verworven inkomsten
(af te lezen in de begroting)
1.4 Situering binnen het armoedebeleid
Waarborgen van de sociale grondrechten in het armoedebeleid. Armoededecreet: het Vlaams
armoedebestrijdingsbeleid moet de voorwaarden creëren om de toegang van elke burger tot de economische,
sociale en culturele rechten te waarborgen
Bv: beperkte toegang tot mobiliteit heeft op haar beurt heel wat invloed op het uitoefenen van andere sociale
grondrechten (onderwijs, arbeid) = vervoersarmoede
Invloed op:
- Spijbelen
- Beperkte kleuterparticipatie
- Vinden van een passende job
, Eenoudergezinnen, werklozen en huurders meest kwetsbaar voor armoede
Meer jobs, maar ook meer armoede
Sociale bescherming minder efficiënt in terugdringen armoede
Vooral Brussel en Wallonië worden armer
In Vlaanderen stijgt de kansarmoede onder kinderen
1.5 De sociale zekerheid, sociale bijstand en sociale bescherming
Sociale zekerheid = deze zorgen ervoor dat wanneer een persoon om een of andere redden niet (meer) kan
werken, hij toch niet zonder inkomen zal vallen
1. Vervangingsinkomen
2. Aanvulling op het inkomen
3. Bijstandsuitkeringen
De klassieke sociale zekerheid
1. Rust- en overlevingspensioenen
2. Werkloosheid
3. Arbeidsongevallenverzekering
4. Beroepsziekteverzekering
5. Gezinsbijslag
6. Verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen
7. Jaarlijkse vakantie
Drie stelsels:
- Werknemers
- Zelfstandigen
- Ambtenaren
De sociale bijstand
Voorziet in een uitkering wanneer er geen recht is op een tussenkomst via de ‘klassieke’ sociale zekerheid =
residuair stelsel
1. Leefloon
2. Inkomensgarantie voor ouderen
3. Gewaarborgde gezinsbijslag
4. Tegemoetkomingen aan personen met een handicap
Verschil tussen klassieke sociale zekerheid en sociale bijstand
Sociale zekerheid: pas recht na dat je er zelf aan het bijgedragen (afhouding van je loon (RSZ))
- Vaste bijdragen op het loon
- Verbonden aan een geleverde beroepsarbeid
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper zoeverbeek. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,79. Je zit daarna nergens aan vast.