Het vak werd gegeven door Tom Claeys aan artevelde hogeschool. Het gaat over het proactief handelen om onderbescherming van de sociale grondrechten tegen te gaan.
H2: De onderbenutting van sociale grondrechten
1. Inleiding
Diegene voorzieningen hardst nodig-> blijken deze onvoldoende te benutten
Onderbenutting: het niet, ten dele of tijdelijk ontvangen van uitkeringen of voorzieningen waar men
recht op heeft
=non-take-up
=niet-opname
Niet te herleiden tot maatschappelijk kwetsbare groepen, iedereen al eens sociale voordelen
aan zijn neus zien voorbijgaan
Ondermijnt de slagkracht van overheden om op een doortastende manier beleid te voeren in
terugdringen armoede en sociale uitsluiting
Sociale voordelen= sociale instrumenten= sociale prestaties: geheel van uitkeringen en voorzieningen
Gevolgen onderbenutting veel groter voor de laagste inkomenscategorieën
Niet-gebruik verslechtert inkomenspositie en leidt tot onnodig verlies van koopkracht
Oorzaken bij burger en bij aanbieders van hulp- of dienstverlening
= drempels of barrières die toegang tot of opname SGR bemoeilijken
o Drempels in verband met voorzieningen
o Drempels in verband met burger= cliëntgebonden drempels
Overzicht mechanismen van onderbenutting
Vanuit burger Vanuit wetgeving, de organisaties en de hulp-
en dienstverleners
Trots en schaamte Ontmoediging
Onwetendheid Passieve dienstverlening
Perceptie t.o.v. de OH Ingewikkelde regelgeving
Zwartwerk Informatisering en digitalisering
In het verleden afgewezen Arbeidsomstandigheden
Gebrek aan sociale vaardigheden Gebrek aan voorlichting en actieve
bekendmaking
Bureaucratie Informele selectie
Leescultuur en taalvaardigheid Contractualisering en voorwaardelijkheid
Sociale omgeving
Misverstanden over regelingen
Angst voor mogelijke nadelen of risico’s
verbonden aan aanvragen van een recht
Hulp- en dienstverlener taak civil competence te ontwikkelen: leren omgaan met de grootschalige
bureaucratieën bedoeld om mensen te helpen bij het realiseren van hun SGR
Instrument in strijd tegen onderbescherming en onderbenutting: proactief handelen:
Redenen van onderbenutting heel divers. Zelden af te bakenen tot 1 geldige reden. Vaak veelheid
van factoren die op elkaar inspelen en elkaar kunnen versterken.
Vanuit perspectief burger heel wat drempels opduiken die verhinderen dat eerste stap naar een
hulp- of dienstverlenende instantie wordt gezet.
Door gebrek aan competenties
Door gebrek aan nodige kennis, vaardigheden en attitudes
2.1.Trots en schaamte
Eigen pijngrens verleggen om onafhankelijkheid te kunnen bewaren en weigeren toe te geven dat ze
arm zijn of dat ze hulp nodig hebben.
Mensen die nooit afhankelijk zijn geweest van anderen-> extra moeilijk om financiële
voordelen op te nemen of beroep doen op andere vormen van hulp- of dienstverlening
Mensen die al van een recht genieten (BV. Leefloon), durven geen vraag meer stellen naar
andere rechten-> voelen zich verveeld wanneer ze nog meer zouden vragen
In omgeving waar iedereen elkaar kent -> kan verhoogde sociale controle leiden tot
schaamtegevoelens
2.2.Onwetendheid
Burgers vaak niet op de hoogte van bestaan van bepaalde SR, uitkeringen en voorzieningen.
Aanbod zo uitgebreid en divers dat het onmogelijk wordt om van alles op de hoogte te zijn.
2.3.Perceptie t.a.v. de OH
Veel nieuwkomers niet vertrouwd met concept sociale welvaartsstaat met zijn uitgebreid netwerk
van vangnetvoorzieningen.
In veel herkomstlanden nieuwkomers geen uitgebouwde dienstverlening door de OH georganiseerd.
Sommige nieuwkomers uit cultuur waar familie voor familie zorgt.
Verwantschapsrelaties en sociale netwerken die informele structuur vormen voor onderlinge
hulp, advies, bemiddeling, uitwisseling informatie en ondersteuning op basis van
wederkerigheid en wederzijds vertrouwen
Grote gerichtheid op ‘in-groep’
2.4.Zwartwerk
Strafbaar
Uit angst ontdekt te worden mensen heel behoedzaam omspringen met gebruik openbare
dienstverlening. -> ten onrechte bepaalde rechten niet durven opnemen.
2.5.In het verleden afgewezen
Trekken conclusie dat ze nergens nog voor in aanmerking komen.
Mensen vergeten vaak dat persoonlijke situatie vaak veranderd t.o.v. eerder ingediende aanvraag
waardoor zij heden mogelijks wel in aanmerking kunnen komen.
Hierdoor mogelijks herziening aanvragen of nieuwe aanvraag kunnen indienen
Daardoor als burger noodzakelijk om bij wijziging in gezinssituatie, daling inkomen… nieuwe
aanvraag in te dienen
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mariegoos. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
