Dit document bevat alle basislessen en specialisatielessen van het vak algemene psychologie - Toegepaste psychologie fase 1
In dit document zitten de notities van in de les verwerkt als ook de pagina's van in het handboek die gekend moeten zijn.
Hiermee slaagde ik van de eerste keer op mijn e...
• Breed veld, veel specialismen
• Gedrag wordt veroorzaakt door een impuls vanuit onszelf (vb. honger) of van de omgeving.
• Gedrag moet samengaan met een subjectieve waarneming.
• Bestudeert de factoren die gedrag beïnvloeden.
• Veel gebruik gemaakt van statistiek.
• Onderzoeksmethodes en statische methodes belangrijk
→ Psychologie= studie van de ziel/menselijke geest
(wetenschappelijk mogelijk: kijken naar het gedrag)
Cognitieve psychologie= wetenschappelijke studie van mentale processen zoals waarneming,
geheugen, aandacht, leren, denken en taal.
Figure 1: computer metafoor
1
,Basisgebieden
Perspectieven om menselijk gedrag te bekijken (overlappen elkaar)
1. Ontwikkelingspsychologie
= Studie van het gedrag in de verschillende levensfasen van de mens
2. Persoonlijkheidspsychologie
= Bestudeert de mens als individu, in datgene waarin zij verschillen van anderen
→Andere term: differentiële psychologie: de mens categoriseren o.b.v. karakter, gedrag,
persoonlijkheid
3. Cognitieve psychologie
=Studie van de afzonderlijke psychische functies en processen
→Andere namen: algemene of experimentele psychologie, functieleer
4. Sociale psychologie
= Studie van het gedrag van mensen in relatie tot andere en hun omgeving.
5. Biologische psychologie
= Studie van het gedrag van mensen uitgaande van principes uit de biologie
v.b. genen, hormonen, neurotransmitters…
→Andere namen: biopsychologie of psychobiologie
6. Methodenleer
=Studie van de onderzoeksmethoden van het empirisch onderzoek
(van het menselijk gedrag)
→Andere naam: methodologie
B2 & B3: Onderzoeksmethoden | H1 p. 23-33
1.3 Wetenschappelijk methode
= uit 4 stappen bestaande procedure voor empirisch onderzoek v/e hypothese/onderzoeksvraag ,
waarbij omstandigheden zo gekozen zijn dat vooroordelen & subjectieve oordelen uitgesloten zijn.
Een procedure om ideeën te onderwerpen aan een onderzoek. → bewezen/verworpen
De methode maakt psychologie/het onderzoek wetenschappelijk.
Empirisch onderzoek= onderzoekbenadering waarbij gegevens worden verzamelt d.m.v. Obj. Info uit
de eerste hand door metingen, gebaseerd op sensorische ervaringen & observatie.
- Kenmerken wetenschappelijke psychologie:
o Psychologische inzichten worden ondubbelzinnig geformuleerd
o Via experimentele methoden probeert men de juistheid v/d theorieën na te gaan
o Een theorie moet worden ondersteund door empirische data
Empirische cyclus:
• Theorie bv. Suiker maakt kinderen niet
hyperactief
• Hypothese/onderzoeksvraag
• Dataverzameling: Observatie – interview –
gevalstudie – vragenlijstonderzoek –
experimenteel onderzoek – Correlationeel
onderzoek
• Analyseren v data
→ Beschrijvend 2 groepen relatief gelijk
3 IQ score ≠ met 3 punten → niet betekenisvol (niet significant?)
→ inductief → conclusie: ≠ verschil
2
,1.3.1. Stappen van de wetenschappelijke methode
Wetenschappelijke theorie= een toetsbare verklaring voor een verzameling v. feiten/
waarnemingen (observaties).
- Eigenschappen v/e goede theorie:
o Kan feiten of waarnemingen verklaren
o Theorie kan worden getest
- 4 methodische stappen v/h toetsen v deze theorie;
1) Hypothese/onderzoeksvraag ontwikkelen
2) Objectieve data verzamelen
3) Resultaten analyseren
4) Resultaten publiceren, bekritiseren en repliceren
Een hypothese ontwikkelen
Hypothese= falsifieerbare (weerlegbaar) voorspelling van de uitkomst van een wetenschappelijk
onderzoek; een bewering over de relatie tussen variabelen in een onderzoek.
→ variabele (in deze context): element dat van invloed is op het gene wat onderzocht wordt
Verklaring: ‘om toetsbaar te zijn moet een hypothese potentieel falsifieerbaar zijn’
m.a.w. hypothese zo opstellen dat het kan bewezen worden of het juist/onjuist is.
Wetenschap geeft geen waardeoordeel of antwoord op vragen die niet empirisch getoetst kunnen
worden. B.v. Bestaat God, Wat is de zin v/h leven, is abortus moreel goed of slecht…
- 2 V.B. hypothesen:
• H0= geen verband tussen variabelen onderling
→ brunettes en blondines zijn even intelligent
→ Kinderen die suikerhoudende drankje drinken zijn even actief als kinderen die water
drinken.
Verworpen als ≠ in scores op variabele (IQ/hyperactiviteit) tussen de verschillende condities
groot genoeg is (als het significant is)
• H1 = wel een verband tussen variabelen
→ Brunettes zijn intelligenter dan blondines
→ Suiker maakt kinderen hyperactief
Hoe hypothese operationaliseren/ operationele def. opstellen:
Alle variabelen (aspecten) in concrete termen (=operationele definities) definiëren.
→ Procedure/handelingen gebruikt bij experiment & het meten v/d resultaten specificeren
(=toelichten).
Voorbeeld:
Kinderen= kinderen v groep 3 v/e basisschool
Hyperactiviteit= op een 5 puntenschaal (passief – rustig – gematigd actief – actief - zeer actief)
Suiker= hvlh. suiker in 1 blikje Fanta
+ v.b.: angst= zich v/h stimulus af bewegen, aantrekkingskracht= hoelang iemand naar andere kijkt
3
, Het toetsen v/e hypothese: data-verzameling (obj.)
Psychologie = wetenschap = gebaseerd op feiten = uitspraken over de werkelijkheid = vaak ‘meten’
Erg belangrijk in (psychologische) wetenschap: de juiste meetmethode voor jou
hypothese/dataverzameling op de correcte manier hanteren.
Met deze methoden voorkomen we het trekken van verkeerde conclusie o.b.v. onze verwachtingen,
baisses, vooroordelen. Waardoor we de data/info die een bepaald onderzoek heeft opgeleverd
vertrouwelijker toepassen op grotere groepen (=generaliseren).
- 2 groepen of condities tijdens een experiment/behandelingsomstandigheden:
• Experimentele conditie= groep die speciale behandeling ondergaat (met gemanipuleerde
variabele) (=experimentele groep)
v.b. suiker (OV) → hyperactiviteit (AV)
• Controle conditie= Bijna op elke onderdeel gelijk aan exp. groep, maar hebben geen
speciale behandeling, ppn gebruikt als vergelijkingsmateriaal naast exp. groep
(=controle groep)
v.b. geen suiker → hyperactiviteit
Vermijden: systematische vertekening b.v. meisjes – jongens (seksverschillen reacties op suiker),
introvert – extrovert (introverte minder actief van zichzelf)
→ experimentele groep = controle groep
Oplossing: randomisering= procedure volledig door toeval bepaalt in welke groep de ppn. zich
bevinden/toeval in volgorde van aanbieden van stimulus tijdens procedure v.b. alfabetische indeling.
- 2 variabelen bij de eenvoudigste experimentele opzet
• Onafhankelijke variabele (oorzaak)= Variabele die door onderzoeker onafhankelijk
gemaakt/gewijzigd werd (verschilt) t.o.v. alle anderen factoren/variabelen.
• afhankelijke variabele (gevolg/effect)= variabele die gemeten/geobserveerd wordt,
beïnvloed door het manipuleren van de onafh. v. Eventuele variaties in waarde hierin is het
effect waarin de onderzoeker geïnteresseerd is.
Onafhankelijke variabele (oorzaak) v.b. suiker → afhankelijke variabele (gevolg) v.b. activiteitsniveau
Resultaten (data) analyseren & hypothese accepteren of verwerpen
“hypothese test doorstaan/verwerpen?” “Waargenomen resultaten significant?”
→ stap met wiskundige analyse (statistische methoden)
• Beschrijvend:
o Feiten verzamelen; objectieve beschrijving
geven van de realiteit
o Kengetallen geven samengevatte info over
deze realiteit (X̄ , standaarddeviatie, Med …)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper milaextra. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.
