- Hemato-morfologie: vorm en eigenschappen v bloedcellen
- Hemocytometrie: chemische en fysische metingen
- Hemostase: bloedstolling
- Immuunhematologie
2. PRE-ANALYTISCHE FASE
2.1. BLOEDAFNAME
Venapunctie: veneus bloed uit arm
Arteriepunctie: arterieel bloed uit pols- of liesslagader
Capillaire punctie: capillair bloed door hiel- of vingerprik
Bloed:
- + anticoagulantia (=stollingsremmende stoffen) à volbloed= suspensie v bloedcellen in plasma
- Zonder anticoagulantia à bloedstolling
Centrifugatie:
- Onstolbaar gemaakt bloed
à Plasma= bloed – bloedcellen (buis met anticoagulans)
- Gestold bloed
à Serum= bloed – bloedcellen – fibrinogeen – stollingsfactoren
2.1.1. ANTICOAGULANTIA: BINDING V CALCIUMIONEN
!Onvoldoende vrije calciumionen à bloed kan niet stollen
EDTA= ethyleendiamine tetra-azijnzuur: chelator v Ca2+-ionen
- Hemocytometrisch onderzoek (niet voor morfologisch onderzoek à kleuring aangetast)
- K3-EDTA:
+: lost makkelijk op à werkt snel
-: effect op volume RBC en TC
- K2-EDTA:
+: minder effect op RBC en TC
-: lost minder makkelijk op à minder snel
- EDTA-film of EDTA-oplossing in afnamebuisà goed mengen en juiste hoeveelheid bloed
- Ca2+ kan niet meer gebruikt w
Natriumcitraat: chelator v Ca2+-ionen
- Sedimentatiesnelheid en stollingstesten
- Bestanddeel v ACD-mengsel: onstolbaar maken v bloed vr bloedtransfusie
- In oplossing in afname buis à goed mengen en juiste hoeveelheid bloed
- Ca2+ kan achteraf weer gebruikt w
1
,2.1.2. ANTICOAGULANTIA: REMMING TROMBINE
!Enzymatische activiteit v trombine remmen en werking v antitrombine versterken
Heparine:
- Toepassingen buiten hematologie (niet voor bloeduitstrijkjes, WBC-tellingen)
- Film op afnamebuis à goed mengen en juiste hoeveelheid bloed
- Hemolyse= lyse RBC à rood (vrijgekomen Hb) (onjuiste bloedafname, auto-immuun hemolyse)
- Lipemie: te veel vet à troebeling
- Icterie= verhoogde bilirubinegehalte à oranje (geelzucht)
2
,3. HEMATO-MORFOLOGIE
3.1. UITSTRIJKPREPARATEN V BLOEDCELLEN
3.1.1. MAKEN V UITSTRIJKPREPARAAT
Volbloed zonder anticoagulans: veneus of capillair
EDTA: artefarcten à toegenomen volume v TC, doornappel RBC, vacuolisatie v granulocyten en monocyten,
abnormale of afwezige korreling in neutrofiele granulocyten en afwijkingen in vorm en structuur v celkern
3.1.2. MAKEN V BEENMERGUITSTRIJKPREPARAAT
Beenmergaspiraat (afgenomen onder plaatselijke verdoving à borstbeen of bekkenkam)
à best zonder anticoagulans (niet zo praktisch)
Interpretatie: cytologische kenmerken beoordelen à verhouding v ¹ celsoorten, fijne morfologische details in
individuele cellen
3.1.3. KLEUREN MET MAY-GRÜNWALD-GIEMSA METHODE
Fixeren met absolute methanol, aceton of formaldehyde
à cellulaire structuren bewaren à min aan vervorming of verandering v cellen
Panoptische kleurstoffen
- Zure kleurstoffen (eosine)
• Kleuren basische componenten (kationische groepen v EW: Hb) à rood = eosinofiel
- Basische kleurstoffen (azuurblauw)
• Kleuren zure componenten (anionische groepen v EW of fosfaatgroepen (DNA)à paars = basofiel
3.1.4. BEOORDELEN
Min vergroting: 400x
Kleine vergroting: celrijkdom, verdeling cellen, kwaliteit uitstrijkje à gebied zoeken voor telling
Grote vergroting: tellen met kanteelmethode in vlam
4. HEMOCYTOMETRIE
4.1. CELTELLING
4.1.1. MICROSCOPISCH
Bloed verdunnen à Telkamer
-: traag, arbeidsintensief, weinig hygiënisch, veel mog. foutbronnen à precisie afh v teltechniek en operator
4.1.2. ELEKTRONISCHE TELLING: IMPEDANTIEMETHODE
+: veel meer cellen w geteld à snelheid, reproduceerbaarheid en juistheid
Flowcytometer:
3
, Principe: bloedcellen geleiden elektrische stroom minder goed dan de elektrolytoplossing waarin ze
gesuspendeerd zijn
Werking:
- Cel passeert à sterke v weerstand of impedantie
- Wet van ohm: U=R.I
- 1 puls= 1 cel à # pulsen maat voor # cellen
à gekend volume v celsuspensie à cel concentratie
- Weerstand maat voor volume cel à hoogte v puls is maat voor volume cel
Grote cel= grote weerstand, kleine cel= kleine weerstand
Problemen:
- Fysische krachten in meetopening: vorm vd RBC verandert à volume lijkt groter
- Werveling in celsuspensie à cellen raken niet door celopening
- Pulsvorm= afh v plaats waar cel doorgaat (midden of langs de kant)
- Celafval geteld als cel
- Verstopping v celopening (door samenklitten van cellen, afval)
- Deeltjes simultaan doorheen meetzone (coïncidentie)
Oplossing: hydrodynamische focussering
Principe:
- Dragerstroom met laminaire stroom (geen wervelingen)
- Staal injecteren in centrum v dragerstroom à cellen passeren 1 voor 1 door opening
Onderscheid tss cellen: niet alleen obv volume
- Kanaal 1: telling RBC en trombocyten
• Sterke verdunning
• Volume trombocyten < volume RBC à gemakkelijk onderscheid
• Soms ook WBC geteld maar verhouding WBC/RBC= 1/1000 à verwaarloosbaar
- Kanaal 2: telling WBC
• Minder sterke verdunning
• Detergens à lyse RBC
• Volume trombocyten < volume WBC à verstoren telling niet
4.1.3. ELEKTRONISCHE TELLING: OPTISCHE METHODE MET FLOWCYTOMETER
Principe: bloedcellen detecteren door lichtverstrooiing wnr ze passeren voorbij laserstraal
Werking:
- Lichtsignalen gedetecteerd, opgewekt door snelle doorgang v afzonderlijke cellen doorheen centrum v
flowcel
- Hydrodynamische focussering: cellen 1 voor 1 voorbij lichtstraal à laminaire geleidingsvloeistof
- 2 parameters meten:
• Lichtverstrooiing
• Fluorescentie
Lichtverstrooiing: wnr cel bestraald w met laserlicht ontstaat er elastische lichtverstrooiing met dezelfde l als
inkomend laserlicht
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emmahudders. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.