Anatomie 2 : onderste gordel en extremiteit
Het is belangrijk om in het achterhoofd te houden dat de mobiliteit van de onderste gordel zeer
beperkt is.
1. Eerste element : de beenderen
1.1. Os sacrum
Onderaan de wervelzuil is het heiligbeen of Os sacrum. Deze bestaat uit 5 gefuseerde wervels.
Aan de bovenzijde is een vlak herkenbaar waarop het corpus van de onderste wervel past.
Vlak daarachter is de verderzetting van het vertebraal kanaal als de canalis sacralis.
De voorzijde is concaaf en daarop zijn 4 fusielijnen te zien van de 5 wervels. Aan de laterale zijde van
deze lijnen zijn links en rechts 4 openingen voor zenuwen : foramina sacralia pelvina.
Aan de achterzijde zijn één mediane kam, 2 intermediaire en 2 laterale kammen te zien : overblijfsels
van processi spinosi, transversi en de ribben. De intermediaire kammen hebben aan hun laterale
zijde ook 4 openingen, de foramina dorsalia sacralia ook, voor zenuwen. Onderaan eindigen deze
intermediaire kaamen als beenpuntjes, die aan de onderste opening van de canalis sacralis liggen.
Aan de laterale kant is links en rechts een oorschelpvormig gewrichtsvlak te zien : de facies
auricularis, voor het contact met de bekkenbeenderen. In de concaviteit deze facies zijn ruwheden
voor gewrichtsbanden.
Het Os coccyx bestaat uit 3 of 4 gefuseerde werveltjes die amper als dusdanig te herkennen zijn.
, 1.2. Het heupbeen
Het heupbeen bestaat uit 3 aparte delen die tijdens de verbeningsfase in vroege jeugd met elkaar
fuseren :
• Os ilium (geel)
• Os ischium (blauw)
• Os pubis (rood)
1.2.1. Beschrijving van de oppervlakkige zijde
(buitenkant)
Op het ala (vleugel/flank) ossis ilium lopen 3 lineae (lijnen) :
De oppervlakte waarover deze lineae glutaea uitgestrekt zijn is
de fascies glutaea. Behalve deze lijnen heeft het os ilium een
groot corpus.
Het corpus ossus ischii vormt een groot deel van het acetabulum
(heupkom).
Het Tuber ischiadicum strekt zich boogvormig naar dorsaal en caudaal
uit, deze zet zich gekromd verder naar ventraal als de ramus ossis ischii.
Dit afgeplat deel loopt in de pars inferior ramus ossis pubis verder door.
Het corpus ossis pubis ligt tegen het acetabulum aan, langs de
ventrale zijde.
De ramus ossis pubis bestaat uit een bovenste en onderste deel.
Het pars superior (acetabularis) ligt in het vlak der apertura
pelvis superior. Het pars inferior (symphysisca) is georiënteerd
naar onder en naar achter. Ze komen ventraal samen ter hoogte
van de symphyse (verbindingsstuk beide heupen).
De bekkenring wordt hier aan de anterieure zijde gesloten.
,Het foramen obturatorum is een opening, die wordt
gevormd door de takken van het os ischium en os pubis.
Ze wordt afgesloten door een membrana obturatoria.
De sulcus obturatorius verloopt schuin van dorsaal-
boven naar ventraal-onder, onder de ramus superior
ossis pubis. Deze sulcus is oppervlakkig begrensd door
de crista obturatoria.
Het tuberculum obturatorium anterius (op os pubis) en
het tuberculum obturatorium posterius (op os ischium)
begrenzen de membrana obturatoria.
Het acetabulum is de pan van het heupgewricht, die wordt gevormd op plaats van samengroeien
van de corpora van de 3 bekkenbeenderen. Deze worden gekenmerkt door volgende structuren :
• De limbus acetabuli vormt de rand
• De incisura acetabuli zit bij normale stand van het bekken bijna helemaal naar onder
• De facies lunata is een halve maan vormig deel van het hol sfeeroppervlak, hierop
articuleert de bol
• De fossa acetabuli is dieper dan de facies lunata
1.2.2. Beschrijving van de diepe zijde(binnenkant)
De grenslijn tussen de pelvis minor
en de pelvis maior (het kleine en
grootte bekken) wordt aangegeven
door de linea terminalis of linea
arcuata. Het pecten ossis pubis is
een vlak met scherpe rand naar de
diepte toe, boven op de pubis. op dit
vlak bevindt zich de eminentia
iliopectinea. Het tuberculum
pubicum is ongeveer een centimeter
lateraal van de symphyse
gelokaliseerd, op de ramus superius.
Het bovendeel van het bekken
bestaat uit de fossa iliaca, die het
grootste deel van het dragend
beenderig vlak uitmaakt.
De facies auricularis ligt verder naar dorsaal en articuleert met de facies auricularis van het os
sacrum. De sulcus juxta-glenoidalis loopt ervoor. De tuberositas iliaca ligt erachter en vertoond
ruwheden voor de ligamenten.
In het onderste deel bevindt zich de diepe zijde van het foramen obturatorium. De sulcus
obturatorius loopt min of meer verticaal, achter de linea arcuata naar de voorrand van het foramen
obturatorium.
, 1.2.3. Beschrijving van de rand
De rand van het bekken wordt beschreven door te vertrekken van het voorste en onderste punt, de
symphyse. Via dorsaal, craniaal, ventraal en caudaal wordt de symphyse opnieuw bereikt. alle
verhevenheden worden in deze volgorde beschreven.
Op de ventrale middenlijn en naar mediaal ziende bevindt zich de facies symphysialis. Door de
ramus inferior te volgen komen we aan de onderste punt van het bekken, het tuber ischiadicum van
het os ischium. Dit is een hoge, dikke, palpabele knobbel. Bij het zitten draagt deze mee het
lichaam. De incisura ischiadica minor ligt hoger en dorsaal. De spina ischiadica, eveneens een deel
van het os ischium is een sterk uitspringend beenderig punt en vormt een smalle doorgang in het
bekkenkanaal. De incisura ischiadica maior is een grote inham en reikt tot voor-onder de facies
auricularis. De spina iliaca posterior inferior ligt dorsaal van de incisura ischiadica maior, en vormt
de onder- en achtergrens van de facies auricularis. Via een kleine inham bereiken we de spina iliaca
posterior superior (SIPS). Dit is het meest dorsale punt van os coxae (heupbeen). Deze vormt ook het
dorsale uiteinde van de crista iliaca.
Deze bekkenkam is door de huid palpabel en hierop liggen 3 lijnen :
• Labium externum
• Labium internum
• Linea intermedia
Van deze crista, die een wijde, naar onder concave boog beschrijft, bereiken we het meest ventrale
punt. Dit is de spina iliaca anterior superior (SIAS), die duidelijk wordt afgezonderd naar voor
uitspringt en in een zelfde frontaal vlak ligt als het tuberculum pubicum. er onder is een inham, dit is
het begin van de spina iliaca anterior inferior (SIAI). Nog meer naar ventraal bevinden zich het
pecten ossis pubis en eminentia iliopectinea. Het tuberculum pubicum is gelokaliseerd op de
ventrale bovenrand van de symphysis, ongeveer 1cm van de mediale rand van het been.
Met de kennis van de anatomie van het os sacrum kan het beenderige bekken, en dus de onderste
gordel worden opgebouwd.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rubendeblock1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,49. Je zit daarna nergens aan vast.