In dit document vind je een uitgebreide uitleg terug over het taalverwerkingsmodel. Ik vond dit zelf heel ingewikkeld uitgelegd in de cursus, daarom heb hiervan een samenvatting gemaakt waarin ik het duidelijk verwoord.
Het bevat voorbeelden, uitleg en wat als het misgaat in een bepaald domein
TAALVERWERKINGSMODEL
! Hierin kunnen we bv een fonologische of semantische parafasie verklaren, waarom maakt iemand fouten?
Geldt enkel voor woorden!! Niet voor agrammatismen of paragrammatisen want dat is zinsniveau
We horen het woord peer:
Auditief analysesysteem
- SK onderscheiden van andere geluiden
- SK herkennen
- Volgorde van SK vasthouden
1. Stoornis auditief analysesysteem
Pure woorddoofheid: niet meer in staat om SK uit geluidssignaal te halen
Kunnen vaak nog wel geluiden zoals een bel herkennen, maar geen SK meer herkennen, identificeren
of onderscheiden van elkaar.
Taak waarop zij uitvallen:
“klinkt peer hetzelfde als beer?” à kunnen dit verschil niet horen
Als je een woord opschrijft kunnen ze het wel nog koppelen aan de geschreven betekenis.
Auditief-inputlexicon
- In staat om woorden te herkennen
- In ons lexicon liggen alle BESTAANDE woorden opgeslagen van de taal die we beheersen.
- Lexicale decisie = bestaande woorden onderscheiden van non-woorden
- Bv. kerts = non-woord; peer = bestaand woord; knosterom = non-woord à werkt goed
2. Stoornis in auditief-inputlexicon
Kunnen bestaande woorden niet meer van non-woorden onderscheiden: vallen uit op lexicale decisie
taken
, Ik zeg :”peer” à allemaal woorden actief die fonologisch of qua woordvorm op elkaar lijken
Peer: zeer, keer, neer, teer: akoestische eigenschappen triggeren en matchen perfect met woord peer
zodat het woord peer actief wordt à maar als er een stoornis is hier dan wordt een fonologisch
verwant woord geactiveerd: bv. keer wordt geactiveerd ipv peer = woordvormdoofheid
Dus zij hebben het moeilijk om woorden die fonologisch op elkaar lijken te onderscheiden.
Ik vraag: “bestaat het woord jeer?” = moeilijk want lijkt erg op peer
Dus: moeilijk met non-woorden die lijken op bestaande woorden + moeilijk met gelijkende woorden
Semantisch systeem
- Koppeling van betekeniseigenschappen (= concept) aan lemma (= woord)
- Verbaal/lexicaal semantisch systeem = zonder problemen woorden met dezelfde betekenis
associeren = welke woorden horen bij elkaar, welk woord hoort niet in het rijtje?
- Non-verbale/niet lexicaal semantisch systeem = zelfde taken uitvoeren met plaatjes van objecten =
welke voorwerpen horen bij elkaar, welk voorwerp hoort niet in het rijtje?
- Toegang tot semantisch systeem is niet gestoord dan speelt volgende situatie zich af:
- Dus ik hoor het woord “peer” à bij dat woord heel veel betekenissen kunnen oproepen: hoe ziet
het eruit, hoe smaakt het, de kleur, hard, zacht,…
à Koppelen van al die specifieke eigenschappen aan een woord (lemma’s)
3. Stoornis in het semantisch systeem
GEEN TOEGANG TOT SEMANTISCH SYSTEEM
‘”peer”, “wat is een peer?”
Ik ga vragen: “bestaat het woord peer?” à “ ja het bestaat, maar ik weet totaal niet wat dat is “
= auditief inputlexicon intact want kan zeggen dat het een bestaand woord is, maar de toegang tot het
semantisch systeem is niet bereikbaar
Koppeling tussen concept en woord is gestoord
Hoe kan ik testen dat dit gestoord is?
“schrijf eens peer op” à “ahhh jaaa een peer, natuurlijk!” à als hij het zo wel begrijpt weet je dat het
probleem ergens hierboven zit.
“schrijf eens peer op” à “oei, euhm nee ik begrijp het nog altijd niet” à probleem met toegang
semantisch systeem! Want: semantisch systeem is centraal gelegen en dwz dat als ik het woord peer
hoor, of het woord peer schrijf dit in beide situaties niet ga begrijpen.
PROBLEMEN MET SEMANTISCH SYSTEEM ZELF
Hier ontstaat semantische parafasie = problemen met de organisatie van het semantisch systeem
Ik hoor het woord peer à gaat niet meer voldoende het juiste lemma triggeren
“ah ja het gaat hier over een appel”
Hoe kan ik dit testen?
“hier zie je 4 plaatjes. Waar is de peer?” à triggert niet voldoende die eigenschappen dus gaat
misschien de appel aanduiden = relevante semantische parafasie
Maar in het slechtste geval duidt hij de stoel aan = irrelevante semantische parafasie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lieselotteopdebeeck1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
