Overig
Begrippenlijst Historisch Onderzoek IV: Bronnen
- Vak
- Instelling
Dit is een document met de belangrijkste begrippen van het vak Historisch Onderzoek IV: Bronnen.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
Verkoper
Volgen
EmmaTholen
Voorbeeld van de inhoud
Historisch Onderzoek Iv: Bronnen donderdag 10 juni 2021Begrippen Historisch Onderzoek IV: Bronnen
Bron Voorwerpen of getuigenissen uit of over het verleden die een historicus
gebruikt om een beeld van het verleden te vormen. Bronnen zijn niet
alleen teksten, maar ook materiële voorwerpen, afbeeldingen etc.
Primaire bron De meest directe getuigenis van een gebeurtenis, is vaak direct
afkomstig van personen die te maken hebben met een bepaalde
gebeurtenis, persoon of tijdspanne. De informatie komt dus zelf uit de
periode waarover wordt gesproken en is niet later samengesteld of uit
tweede hand vernomen.
Secundaire bron Een bron die verder bouwt op eerdere primaire bronnen. Een
secundaire bron interpreteert, analyseert of verklaart primaire
bronnen. Deze bronnen zijn een stap verwijderd van de oorspronkelijke
gebeurtenis en zijn daarom niet altijd even relevant als de originele
bron.
Literatuur Literatuur is alles wat geschreven is over de gebeurtenissen door
wetenschappers, dit kan historiografie zijn maar ook vergelijkingen etc.
Sommige bronnen kunnen zowel literatuur als een primaire bron zijn,
maar wat iets hangt af van de onderzoeksvraag die gesteld wordt.
Tekstuele bronnen Dit zijn bronnen die uit teksten bestaan, tekstuele bronnen zijn onder
te verdelen in 3 soorten:
Literaire of verhalende teksten = Kronieken, traktaten,
egodocumenten, romans, gedichten, etc. Literaire teksten hebben zeer
uiteenlopende motieven (intenties) en er wordt getracht om een
bepaalde intentie over te brengen
Diplomatieke teksten = officiële documenten die bedoeld zijn
als bewijs van een rechtsgeldige afspraak. Het zijn teksten die een
rechtssituatie vaststellen of een nieuwe rechtssituatie scheppen. Een
voorbeeld hiervan zijn oorkondes.
Bronnen van sociale boekhouding = Teksten die de
weerslag vormen van de uitvoerende macht of van het beheer van
openbare of private administraties, ondernemingen of verenigingen
Bv.: ambassade-rapporten, stadsrekeningen, grondboeken van een
abdij, notulen, boekhouding, registers van de burgerlijke stand, etc.
Egodocumenten Verzamelterm voor autobiografieën, memoires, dagboeken,
reisverslagen, brieven. Het schrijven van egodocumeten is een
eeuwenoude traditie: Confessiones van de kerkvader Augustinus
(354-430). Egodocument moet geschreven zijn door de ego, een
egodocument kan alleen maar een autobiografie zijn
Seriële bronnen Dit zijn bronnen die min of meer gelijkwaardige gegevens over een
langere periode bevatten. Deze bronnen zijn geschikt om iets over een
langere periode te onderzoeken. Een voorbeeld van seriële bronnen is
een bevolkingsregister, dit is een continu bijgehouden register van
ingezetenen en hun woonplaats. Deze informatie hoeft niet perse in
hetzelfde format te worden gegeven > soms moet je de informatie dus
anders bewerken
Visuele bronnen Elke inlichtingsvorm uit het verleden die middels beelden is
overgeleverd. Grotschilderingen, iconen, kunstwerken, spotprenten,
affiches, reclame, fotografie, films etc. zijn voorbeelden van visuele
bronnen. Bewegende beelden behoren ook tot visuele bronnen.
Visuele bronnen zijn cultureel, geografisch en periode specifiek
1
, Historisch Onderzoek Iv: Bronnen donderdag 10 juni 2021
Materiële bronnen Materiële bronnen zijn elk materiaal of stoffelijk overblijfsel uit het
verleden. Dit zijn onder andere archeologische bronnen. Belangrijk
verschil tussen materiële bronnen en visuele en tekstuele bronnen is
dat materiële bronnen vaak per ongeluk of toevallig bewaard zijn
gebleven. Voorwerpen zijn nooit onschuldig, ze doen altijd iets met de
werkelijkheid en elk object heeft een biografie en het ligt aan de cultuur
wat een voorwerp doet of is.
Auditieve bronnen Iedere inlichtingsvorm die middels geluid is overgeleverd. Meeste van
origine auditieve bronnen zijn van recente datum (grammofoon,
cassetteband, digitale opnames) Maar traditie al veel ouder:
mondelinge overlevering, muziek. Auditieve bronnen zijn de enige
bronnen waarbij de historici zijn eigen bronnen generen.
Met interviews en verhalen getuigenissen vastleggen voor de volgende
generaties
Digital born bronnen Bronnen die ontstaan zijn op het internet en waar geen analoge versie
van beschikbaar is.
Gedigitaliseerde bronnen Analoge bronnen die gedigitaliseerd zijn door middel van inscannen,
foto’s, opnames etc.
Bronnenkritiek Het geheel van methodes waarmee bronnen door historici worden
benaderd en beoordeeld op hun waarde voor historische
vraagstellingen. Systematische basishouding: kritisch en wantrouwig
staan tegenover informatie. Bronnenkritiek bestaat uit een reeks vragen
om de waarde van bronnen te beoordelen.
Herkomstkritiek Door wie, wanneer en waar is de bron vervaardigd? De
(oorsprongskritiek) betrouwbaarheid van een bron hangt voor een deel af van de herkomst
en de organische samenhang waaruit het stuk komt.
Postmodernistische Het verleden is niet kenbaar, ook niet via bronnen. Teksten verwijzen
bronnenkritiek naar teksten en niet naar een historische gebeurtenis. Hele bronkritiek
kan overboord gegooid worden volgens postmodernisten.
Postmodernisme heeft bronnenkritiek en bronmethode alleen maar
sterker gemaakt, door kritische vragen te stellen moesten historici goed
na gaan denken over de bronkritiek en het verleden
Kritisch realistische Gaan er van uit dat er een middenweg is tussen het positivisme van Von
bronnenkritiek Ranke en het postmodernisme is. Bronkritiek is essentieel
I will look humbly at the past, and say despite them all: it really
happened, and we really can, if we are very scrupulous and careful
and self-critical, find out how it happened and reach some tenable
though always less than final conclusions about what it all meant. -
Richard Evans, In Defence of History (New York 1997) 253. Richard
Evans over de Holocaustontkenners
Morfologische diagnose Kijkt vooral naar de vorm van een bron, wat voor type bron is het? Wat
is de technologische staat van de bron? Op welke plek en hoe wordt de
bron bewaard?
Contextuele diagnose Kijkt naar de context van een bron, Wanneer is de bron ontstaan/
gemaakt? Waar is de bron opgesteld? Is het een kopie van een
origineel? Wat is de (formele en oorspronkelijke) ) intentie van de
bron? Wie is de maker/schrijver (feitelijke en formele) van de bron?
Inhoudelijke diagnose Kijkt naar de inhoud/betekenis van de bron, Wat is de betekenis van de
tekst/beeld/object? Hoe moet ik die interpreteren? Met welk gezag
spreekt de opsteller van de bron of de actoren in de bron? Is de bron
een directe of indirecte reflectie van de waarneming? Wat is de
kwaliteit van de observatie die de bron geeft? Wat laat een bron al dan
niet bewust zien/niet zien? Hoe consistent is de bron?
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper EmmaTholen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75632 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen