Architectuur
= het ontwerpen van onze fysische omgeving door materialiseren van omgevingsgestalten.
→ Gestalt staat voor een totaalbeeld. Het geheel is meer dan de som van de samenstellende delen.
→ Materialiseren is in zijn essentie functioneel en betekenisvol vormgeven aan materie die vorm en ruimte
genereert. Beide zijn hierin onafscheidelijk.
Vitruvius’ theorama van de architectuur
Architectuur heeft 3 fundamentele componenten:
• Utilitas → functie
• Venustas → vorm
• Firmitas → constructie
Theorie valt te eng → enkel aandacht voor het oprichten van gebouwen. Na de industriële revolutie werd
architectuur niet alleen als bouwproces gezien maar ook als een maatschappelijk proces. → wonen in
omgeving wordt toegevoegd aan het vitruvius theorema.
Baukultur
Wonen is het bewust worden v/d mens van zijn specifieke binding tot zijn omgeving en zijn afhankelijkheid
daarvan. Is dan maatschappelijk proces van wonen en bouwen herkenbaar naar een regio of een volk →
Baukultur.
Baukultur omvat elke menselijke activiteit die de gebouwde omgeving verandert. Het omvat bestaande
gebouwen, monumenten, elementen v/h cultureel erfgoed, het ontwerp, de constructie van hedendaagse
gebouwen, infrastructuur, openbare ruimten en landschappen.
Er is dringend behoefte aan een nieuwe, adaptieve benadering om onze gebouwde omgeving vorm te geven;
een benadering die:
• Verankerd is in cultuur
• Op een actieve manier sociale samenhang opbouwt
• Ecologische duurzaamheid verzekert
• Bijdraagt tot de gezondheid en het welzijn van iedereen
→ Dat is kwaliteitsvolle Baukultuur
Constructie
= materialisering van de vorm en de functie tot het gestalt, rekening houdend met een complex van
determinanten.
→ fysisch proces
Zowel de materie als de determinanten worden bestudeerd in sub domeinen van de positieve wetenschappen
zoals:
Al deze wetenschappen culmineren geïntegreerd en synthetisch in constructie.
Tektoniek
Geïntegreerd en synthetisch toepassen vraagt om logica → logisch denken = architectonisch denken.
1. Tektoniek = opbouw van geologische structuren (bergen en valleinen) + de studie v/d
verschuivingen en beweging v/d aardplaten.
2. Op die tektonische platen wordt verder gebouwd, het gebouw steunt op de aardplaten als gevolg
v/d zwaartekracht.
De gewichten van een gebouw → lasten, die worden afgedragen naar de bodem =
lastendaling.
Betekenis 2: het logisch systeem waarmee die lasten doorheen het gebouw naar de
bodem afdalen. Dat logisch systeem noemt men de draagstructuur.
3. De logica waarmee materialen een plaats innemen in de ruimte.
Ook is er een onderscheid tussen:
• Architectonisch: betrekking hebbend op de bouwkunde. (Wetenschap)
• Architecturaal: betrekking hebbend op de bouwkunst. (Kunst en humane wetenschap)
Tektonisch consequent ontwerpen = materialen gebruiken die geschikt zijn.
Vormgeving:
1. Pragmatisch → werken met de middelen en technologie die in onmiddellijke omgeving beschikbaar
zijn.
2. Iconografisch → naar een afbeelding (icoon) v/e algemeen gekend voorwerp.
3. Utilitair → uitsluitend doelgericht een functie vervullen.
4. Typologisch → volgens een strak schema v/e type, volgend een strak ordenend schema: klassieke
orden.
5. Symbolisch → symbool staat voor een inhoud, bvb geloof in een bovenaards wezen. Maar ook bvb
expositie van macht.
6. Structureel → vanuit een structuur, ontdaan van elke ornamentiek → Brutalisme.
7. Geometrisch → vanuit geometrische figuren
8. Technologisch → structurele en technologische elementen zijn zichtbaar.
9. Psychologisch → opwekken van een gedrag: een gewaarwording, een houding, een gevoel,…
, 10. Organisch → vormen uit de natuur.
11. Socialiserend → sociale interacties staan centraal.
13. Combinaties → bv symbolisch en structureel
→ pragmatisch met ornamentiek
Structuur – massiefbouw – skeletbouw
Structuur
Lasten dalen doorheen het gebouw af nar de bodem, maar hoe krijgen we zicht op die lastendaling?
In essentie moet het gebouw in een statisch evenwicht verkeren. Wat betekend: niet bewegen ten opzichte
van de grond. Dit evenwicht wordt bekomen als alle krachten die inwerken op elk denkbaar af te zonderen deel
van het gebouw, in evenwicht zijn waardoor dat deel en bij uitbreiding het hele gebouw in rust verkeerd.
Omdat een inwerkende kracht niet alleen afhankelijk is van zijn grootte maar ook van de richting waarin de zin
werkt → vector
Evenwicht wordt bekomen wanneer een op een lichaam:
- De som van alle translatiekrachten = 0
- De som van alle rotatiekrachten (momenten) = 0.
Een structuur is dan de materialisering van het systematisch stelsel van translatie- en rotatiekrachten. De
structuur v/e gebouw moet om aan deze krachten weerstand te bieden de nodige tektonische massa op de
juiste plaatst aanbieden om de inwerkende krachten te dragen en over te brengen = draagstructuur.
Mogelijke spanningen op de tektonische massa
Eisen voor een draagstructuur
Naast de fundamentele eis van evenwicht moet een structuur aan volgende eisen beantwoorden:
- Sterk genoeg zijn d.w.z. niet breken of bezwijken onder de belasting.
- Voldoende stijf zijn d.w.z. niet teveel vervormen en bewegen.
- Stabiel zijn d.w.z. niet wegschuiven, kantelen, kippen of instorten.
- Duurzaam zijn d.w.z. zijn dragende functie niet verliezen gedurende de beoogde gebruikstijd.
, Bouwsysteem en bouwmethode
Het systeem van bouwen duidt op een herkenbare manier van bouwen, zowel bedacht vanuit de tektoniek als
vanuit de uitvoeringstechniek. Met dat laatste wordt meteen het aspect van de bouweconomie ingeladen.
Uitvoerders in de bouw = aannemers → die beheersen dan een bepaald bouwsysteem naargelang zij:
- Zich daartoe bekwaamd hebben (know-how)
- Daarvoor geëquipeerd zijn met de nodige installaties en materialen
- Geschikte, competente vakmensen kunnen inzetten
- Daarmee een economische positie in de markt hebben weten te veroveren.
Een bouwmethode duidt dan alleen op de zuivere uitvoering van werken zonder daar tektonische
beschouwingen bij te maken.
Massiefbouw
Bij massiefbouw worden de lasten direct verticaal naar fundering en boden afgedragen langsheen massieve
bouwdelen.
Bij openingen ontbreekt de massa en daar zal dan ofwel de muur in een boogvorm ofwel met een
ondersteunende balk, latei of linteel genaamd, de belasting overdragen..
De verticale continuïteit van de lastendaling is een vereiste m.a.w. dragende muren staan steeds boven
elkaar.Vloeren liggen op doorlopende dragende muren die meteen een groot deel van de indeling van het
gebouw bepalen. De muren zijn dus tegelijk dragend en scheiden. De overige indelende wanden zijn dan niet-
dragend.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jonavandormael. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,39. Je zit daarna nergens aan vast.