Inleiding tot het Recht
Deel 1: Algemene beginselen
1. Definitie (wat is recht?)
Recht is een verzamelnaam voor alle regels die er bestaan. In de regels staat
wat je wel en wat je niet mag doen. Sommige regels zijn opgeschreven in
wetten, deze zijn afdwingbaar. Het recht moet ervoor zorgen dat mensen
goed met elkaar kunnen samenleven. Het recht is overal.
2. Indeling van het recht
2.1 Volgens de inhoud
2.1.1 privaatrecht
- Regelt de relaties tussen personen
- Is onderverdeeld in rechtstakken:
A. het burgerlijk recht
Harde kern van het privaatrecht
o Afstamming
o Huwelijk (draaide vroeger enkel om afstamming en erfenis)
o Erfenissen
o (buiten)contractuele aansprakelijkheid
Burgerlijke wetboek (code Napoleon)
B. het arbeidsrecht
Is onderdeel van het sociaal recht
Regelt de verhoudingen tussen de werkgever en de werknemer
Om te vermijden dat elke baas andere regels invoert (i.v.m. loon,
vakantiedagen…) zijn er collectieve arbeidsovereenkomsten (CAO’s)
(=een schriftelijke overeenkomst waarin afspraken over arbeidsvoorwaarden zijn
vastgelegd die overeen zijn gekomen tussen een of meer werkgevers of
werkgeversorganisaties met een of meer werknemersorganisaties.)
Geen sociaal wetboek
,C. het gerechtelijk privaatrecht
= burgerkijk procesrecht
Geschillen tussen personen oplossen
Vaste regels voor opgesteld
Strikte procedure
Gerechtelijk wetboek
Conflicten tussen mensen die uitgesproken worden in burgerlijke rechtbank
(=niet strafrechtbank)
Het gerechtelijk recht is het geheel van rechtsregels dat in België betrekking
heeft op het verloop van een proces voor de burgerlijke rechter, de organisatie
van de burgerlijke rechtbanken en de bewijsvoering voor deze rechtbanken.
D. het handelsrecht
Het handelsrecht regelt de rechtsbetrekkingen tussen handelaren.
Wetboek van koophandel
2.1.2 publiekrecht
- Omvat alle regels die betrekking hebben op de organisatie van de staat en
op de relaties tussen de staat en de burgers.
- Opgedeeld in verschillende rechtstakken:
A. het staatrecht
= synoniem voor grondwettelijk of constitutioneel recht
= basiswetgeving van een land
o Regelt de inrichting van de staat = staatsstructuur
Regelt de bevoegdheid van politieke en gerechtelijke
instellingen (wie is voor wat bevoegd?)
o Omvat de fundamentele rechten en vrijheden van de burgers
Politieke vrijheden (vrijheid van onderwijs, eredienst,
mening)…)
Democratische rechten (stemrecht…)
Sociaaleconomische rechten (recht op sociale zekerheid)
,B. het administratief recht
Rechtsregels die de besturen (de administratie) moeten respecteren bij
het toepassen van de wetgeving (= voorschriften tot behoorlijk bestuur)
Vb.: bouwrecht, vreemdelingenrecht, mediarecht…
C. het fiscaal recht
= synoniem voor belastingrecht
Regels i.v.m. de bepaling, het innen en mogelijke betwistingen van
belastingen
Belastingen zijn heffingen waarmee de overheid haar uitgaven doet.
Vb.: personenbelasting, BTW, successierechten…
D. het strafrecht
a. algemene principes
Strafbare gedragingen (misdrijf)
Toepasselijke straf
3 categorieën
o 1. Overtredingen (kleine overtredingen)
o 2. Wanbedrijven (diefstal, aanranding, oplichting, fraude,
brandstichting, milieudelicten…)
o 3. Misdaden (moord(poging), gijzeling, verkrachting…)
3 bevoegde rechtbanken
o 1. Politierechtbank
o 2. Correctionele rechtbank
o 3. Hof van Assisen
Misdrijf Vrijheidsstraf Geldboete Werkstraf Rechtbank
Overtreding 1 tot 7 dagen 20 tot 45u Politierecht-
bank
Wanbedrijf max 5 jaar 46 tot Correctionele
300u rechtbank
Misdaad min 5 jaar Niet Hof van
mogelijk Assisen
, c. strafrecht is een kwestie van gradaties
Je krijgt een straf op maat.
Het recht kan worden verdeeld in publiekrecht en privaatrecht. Het
publiekrecht geeft regels ten aanzien van de verhouding tussen de
overheid en de burger, terwijl het civiel recht betrekking heeft op de
regels tussen burgers onderling.
2.2 volgens het territorium
Klassiek: het onderscheid tussen nationaal en internationaal
recht.
Maar! Wat is nationaal?
België is geëvolueerd van een unitaire staat naar een federale staat.
Een staat met gemeenschappen en gewesten = decentralisatie
Dus sommige regels zijn niet hetzelfde in Vlaanderen, Wallonië of Brussel.
Anderzijds: bepalen meer en meer internationale
rechtsregels ons nationaal recht
We onderscheiden hier:
o 1. Het Europees recht
o 2. Het verdragsrecht
o 3. Het humanitair recht
2.2.1 het Europees recht
Het Europees beleid bepaalt meer en meer de nationale wetgeving
Dit beleid is voelbaar in verschillende domeinen
2 soorten wetten:
o Verordeningen = onmiddellijk afdwingbaar
o Richtlijnen moeten omgezet worden in nationale rechtsregels
Vb.: alle gegevens moeten op een voedingsmiddel staan zoals kcal
2.2.2 het verdragsrecht
Verdragen die tussen twee of meerdere landen worden afgesloten
Verdragen afgesloten onder de koepel van internationale organen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper edithhuijbregts. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.