Samenvatting
Samenvatting recht voor welzijnsmedewerkers
- Instelling
- UC Leuven-Limburg
samenvatting recht voor welzijnsmedewerkers 1SRW, 1e semester
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 91 pagina's
Voorbeeld 4 van de 91 pagina's
In winkelwagenVerkoper
VolgenVoorbeeld van de inhoud
RECHT VOORWELZIJNSMEDEWERKERS
Ontstaan en ontwikkeling van het recht
• Recht is zo oud als de mensheid
• Recht is ontstaan sinds mensen samenleven:
- Mensen maken afspraken over het samenleven
- Willen dat deze afspraken bij iedereen bekend zijn
- Willen dat deze afspraken worden nageleefd
Voorbeeld:
- Afspraken over wat van wie is: bezit, eigendom van land, materiaal, dieren…
- Afspraken rond relaties: huwelijk, partnerschap, monogamie, polygamie
• Oorspronkelijk afspraken tussen individuen
• In complexere samenlevingen wordt “wetgevende bevoegdheid” overgedragen aan
vertegenwoordigend orgaan.
• Afdwingen gebeurde oorspronkelijk door primaire dwang (geweld) door leden van de groep
• Evolutie naar meer geciviliseerde dwang:
- Afwijkend gedrag beoordeeld door rechtbanken
- Dwangmiddelen van louter fysiek, moreel economisch geweld naar meer humane
vormen van bestraffing …
- Evolutie naar alternatieve straffen
• Belgisch recht is in oorsprong gebaseerd op Code Napoleon (1804): geboorte van ons rechtssysteem
• Samensmelting van
- Romeins recht
- Kerkelijk recht
- Gewoonterecht (costuymen Parijs)
• Tot op vandaag van belang
• Maar ondertussen uiteraard modernisering onder invloed van
- Mensenrechtenverdragen (zie verder in deze cursus)
- Toenemende wetgeving van de Europese Unie
- Gewijzigde (wetenschappelijke) inzichten op vlak van economie, ethiek, religie,
maatschappijvisie…
,Wat is recht ?
• Een geheel van afdwingbare regels
• Die door de samenleving tot stand komen
• Met als doel de samenleving te ordenen
Een geheel van regels veelheid van bronnen en recht
- Wetten
- Rechtspraak
- Gewoonte
Een geheel van afdwingbare regels
• Recht is afdwingbaar
• Afdwingen gebeurt via rechtbanken door
- Straffen bij misdrijven
- Dwingen iets te betalen vb schadevergoeding
- Dwingen iets te doen vb schade herstellen
- Verbieden iets te doen
• Recht is op iedereen van toepassing ongeacht geloof, politieke overtuiging…
• Afdwingbaar karakter tegenover alle leden van de samenleving onderscheidt recht van andere
normeringsstelsels.
Een geheel van afdwingbare regels die door de samenleving tot stand komen
• In oorsprong onderlinge afspraken
• Nu via vertegenwoordiging (parlementaire democratie)
Met als doel de samenleving te ordenen
• Doel is het “samen-leven” te ordenen.
• Zonder recht is er chaos en geldt het recht van de sterkste
• Dat veronderstelt
- Objectiviteit
- Algemeenheid
- Rechtszekerheid
• Recht is een instrument om beleid te maken
• Beleid = politiek gebeuren
• Recht = rechtvaardig?
,Bronnen van het recht
Recht is een geheel van regels
• Waar vinden we die regels? Bronnen.
• Wat als regels elkaar tegenspreken? Hiërarchie.
- Bronnen worden besproken in hiërarchische volgorde
- Bij tegenstrijdigheid heeft hoogste bron voorrang
1) Wetgeving
2) Gewoonte
3) Rechtspraak
4) Rechtsleer
5) Algemene rechtsbeginselen
6) Billijkheid
Wetgeving
Binnen “Wetgeving” onderscheiden we:
1. Internationale verdragen
2. Grondwet
3. Wetten – decreten – ordonnanties - Besluiten
INTERNATIONALE VERDRAGEN
• Bilaterale verdragen: tussen 2 landen VB: Bilaterale verdragen over kinderontvoeringen
• Multilaterale verdragen: tussen meerdere landen
- Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens
- Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens
- internationaal Kinderrechtenverdrag
• In België van kracht indien “geratificeerd”
• Soms ook supranationale wetgeving in materiële zin via bevoegdheidsoverdracht VB: EU-wetgeving:
verordeningen, richtlijnen, aanbevelingen
• Verdragen staan in de hiërarchie helemaal bovenaan.
• Ratificatieprocedure verdragen
- Onderhandeling
- Ondertekening
- Goedkeuring door parlement det bevoegd is
- Bekrachtiging door uitvoerende macht
- Publicatie in Staatsblad
- Inwerkingtreding (meestal pas als min. aantal lidstaten verdrag geratificeerd hebben)
• Pas dan van kracht in “interne rechtsorde”
, GRONDWET
• De Grondwet bevat:
- De organisatie en de structuren van de federale staat
- De fundamentele rechten en vrijheden (grondrechten) van de Belgen
• Er is een bijzondere (zware) procedure om grondwet te wijzigen
• De Grondwet is de “Hoogste” nationale wet - staat boven gewone wetten
• Gewone rechtbanken toetsen wetten niet aan de Grondwet
• Maar het Grondwettelijk Hof toetst “wetskrachtige normen” (wetten, decreten, Koninklijke
besluiten…) onder andere aan:
- Alle rechten en vrijheden opgenomen in Grondwet (titel II: art. 8-32)
- Inzonderheid art. 10 en 11 (gelijkheids- en non-discriminatiebeginsel)
- Het Grondwettelijk Hof kan “wetskrachtige normen” vernietigen
WETTEN-DECRETEN-ORDONNANTIES-BESLUITEN
• Wetgeving op diverse niveaus:
- Federaal (België): wetten
- Regionaal (gemeenschappen en gewesten): decreten en ordonnanties
• Elk niveau is bevoegd om wetgeving te maken voor zijn regio
• De wetgeving van het federaal en het regionaal niveau
- staat hiërarchisch op gelijke voet
- het gaat om nevengeschikte besturen (ze zijn “even belangrijk”)
• In geval van bevoegdheidsconflict : Grondwettelijk Hof
• Wet in formele betekenis:
- Gaat uit van wetgevende macht / parlement
- Wet, decreet, ordonnantie
• Wet in de materiële betekenis:
- Elke algemeen verbindende rechtsregel ongeacht van welk orgaan die uitgaat
- Koninklijke besluiten (KB), ministeriële besluiten (MB’s), besluiten van gemeenschaps- en
gewestregering…
Wetgeving in volgorde van belangrijkheid:
1. Internationale verdragen
2. Grondwet
3. Wetten – decreten – ordonnanties
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper paulinebarrosdias. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73918 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen