THG: SAMENVATTING
HOOFDSTUK 1: KENMERKEN VAN DE MODERNE WETENSCHAP
ACHTERGRONDEN VAN DE PSYCHOLOGIE
- Plato: verwondering vormt de basis voor de filosofie.
- Francis Bacon: Kennis is macht.
BEELD VAN DE MODERNE WETENSCHAP
- Isaac Newton: hypotheses nog fingo: geen achterliggende mechanismen verzinnen. Een wet is een
instrument om de werkelijkheid te begrijpen. (positivisme)
- Auguste Comte (positivisme): wetenschap is de enige bron van geldige kennis. enkel descriptie, geen
verklaring. social engineering.
- Positivisme: wetten zijn samenvattingen van observaties wetten verkrijgt men na observaties
predictie & controle.
SOORTEN VERKLARINGEN
1) DEDUCTIEF – NOMOLOGISCH : AFLEIDEN UIT WETMATIGHEDEN
- Wiener Kreis, logisch positivisme (behaviorisme)
- Hempel-Oppenheim model wetenschappelijke verklaringen = logische argumenten
- Explanans = verklaringsgrond, explanandum = wat verklaard moet worden | syllogisme
- d-n model: verklaren = voorspellen sluit aan bij instrumentalisme (Paul Bridgeman: IQ)
- Problemen:
o 1. Hoe vinden we wetten: inductie?
o 2. geen onderscheid tussen echte wetmatigheden & accidentele veralgemeningen
o 3. observaties zijn niet theorieneutraal
o 4. eis verifieerbaarheid
o 5. deductie is een puur formele relatie
- causale modale termen zijn vereist: redenen voor gedrag
o 1. radicale materialisten: alles is materie
o 2. redenen opvatten als oorzaken
o 3. redenen toch onherleidbaar naar materie of mentale processen? hermeneutiek
3) FUNCTIONELE & TELEOLOGISCHE VERKLARINGEN: FUNCTIES & DOELEN
- functie: wat het doet, hoe het werkt, draagt bij aan de capaciteit van een systeem
- 2 functies:
o causale rol causale biologie: hoe – vraag, evolutie
o geselecteerde functies waarom – vraag
- rol van functionele verklaringen: gemeenschappelijk doel
1
, o 1. Functionele eenheid doorheen fysische diversiteit
o 2. Functionele concepten tonen hoe dingen die normaal niet samenhangen, samenhangen in een
gemeenschappelijk doen.
- functionalisme in de psychologie: geest als functie, virtuele machine
o 1. mentale toestanden worden verklaard in hun functionele rol
o 2. mentale toestand wordt gedefinieerd door wat het doet in een organisme
o 3. functies kunnen meervoudig gerealiseerd zijn
o 4. tot welke evolutie zullen de AI leiden?
o 5. de mens is meer intuïtief en let op bepaalde betekenisvolle patronen
o 6. neurologische implementatie niet relevant voor functionele verklaring
token materialisme (iets uitwisselbaar, materie is ook uitwisselbaar) vs. type materialisme (mentale
toestand geïdentificeerd met specifieke neurale toestand). Impliceert zwak materialisme omdat we materie
(=hardware) nodig hebben. zwak materialisme mist biologische plausibiliteit
embodyment: we leven in een lichaam en dat specifieke lichaam doet ertoe. = machine functionalisme:
eng: machine vs. breed: context meenemen om het te begrijpen.
functionalisme: mechanistische verklaringen (Descartes)
= analyse en decompositie van systemen. Alle componenten aanduiden en analyseren en
aangeven hoe ze werken in het geheel.
1. Hiërarchie van functies (multilevel): je kunt alles bekijken op verschillende
niveaus, dit moet allemaal in het geheel passen.
2. Stabiele fenomenen bestuderen vb. parapsychologie of frontal lob syndroom
Mechanicisme gaat verder dan functionalisme: 1. het verklaart de functie door te tonen hoe het
fenomeen werkt in zijn details en in zijn geheel. 2. verwerpt autonomie van niveaus (zoals in functionele
verklaring, dus interlevel verklaringen (verschillende niveaus hangen samen.
4) CAUSALE BENADERING: ACHTERLIGGENDE MECHANISMEN
- verklaringen waarbij je verwijst naar het doel van iets (Aristoteles)
- adaptianisme: natuurlijke selectie als enige oorzaak van fenotypische kenmerken
- ceteris paribus
- regressievergelijkung geeft nog geen causaliteit, deze is symmetrisch
- NOODZAKELIJKE VOORWAARDE is verschillend van een VOLDOENDE VOORWAARDE
- theorieën:
o realisme: wetenschap is in staat om onderliggende werkelijkheid echt naar boven te halen (Mach,
Einstein)
Mach: atoom gebruiken als een theoretisch instrument.
Einstein: God dobbelt niet met de wereld.
o instrumentalisme: theorieën zijn louter instrumenten (Mendeljev, Bohr)
Mendeljev: atomen waren een hypothetische samenvatting van empirische
verschijnselen.
Bohr: er is geen kwantumwereld, er zijn alleen kwantumbeschrijvingen.
SYNTACTISCHE BENADERING VAN THEORIEËN:
- observatietermen:
- correspondentieregels: ligt tussen observatietermen & axioma’s.
- axioma’s: echte theoretische begrippen.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Jvdv24. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.