,Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: België avant la lettre.........................................................................................................6
België voor 500...................................................................................................................................6
Oude Belgen...................................................................................................................................6
Romeinse stempel..........................................................................................................................6
De vroege Middeleeuwen (500-1000) en het ontstaan van het ancien régime..................................7
Merovingen & Karolingen...............................................................................................................7
Feodale Machtsstrijd......................................................................................................................8
Eenmaking van de Nederlanden.........................................................................................................8
De scheiding der Nederlanden.......................................................................................................8
Zuidelijke Nederlanden...................................................................................................................9
Hoofdstuk 2: Van Ancien régime naar moderne natiestaat....................................................................9
De internationale context...................................................................................................................9
De Franse Revolutie........................................................................................................................9
De aftakeling van het ancien régime in Europa..............................................................................9
De (wereld)kaart anders geschud.................................................................................................10
Congres van Wenen......................................................................................................................11
Liberalisme en Nationalisme............................................................................................................11
Cruciale etappes op de weg naar het onafhankelijke België............................................................12
Het einde ven het Oostenrijkse regime en de ‘états Belgiques Unis’ 1780-1792.........................12
Franse Bewind (1794-1814)..........................................................................................................12
Hoofstuk 3: De sociaaleconomische stroomversnelling.......................................................................13
Demografie.......................................................................................................................................13
Een groeiende bevolking in de 19de eeuw.....................................................................................13
Langzame stijging in de 20ste eeuw...............................................................................................13
20ste eeuw wordt België een immigratieland................................................................................13
Ruimtelijke spreiding: Waar woonden de Belgen?...........................................................................13
Landbouw op de schop.....................................................................................................................13
Wel en wee van de industrie............................................................................................................14
Van de eerste naar de 2de industriële revolutie in België..............................................................14
Enkele structurele kenmerken van de Belgische industrie...........................................................14
Crisissen, mutaties en achteruitgang van de Belgische industrie in de 20 ste eeuw.......................14
Transport, handel en diensten worden steeds dominanter.............................................................14
Een uitstekende transportinfrastructuur......................................................................................14
Binnen en buitenlandse handel....................................................................................................15
, Het geld: de geleidelijk verdwijning van de ‘Belgische identiteit’.................................................15
Het bankwezen, ruggengraat van de Belgische economie (geschiedenis van de banken)............15
Sociale caleidoscoop.........................................................................................................................15
De algemene evolutie ven de actieve bevolking en haar genderdimensie...................................15
De Sociale elite.............................................................................................................................15
De subtop.....................................................................................................................................15
De kleine loononafhankelijken: boeren ambachtslieden en !kleinhandelaars!............................15
De loonafhankelijken........................................................................................................................15
Hoofdstuk 4: De Belgische revolutie en de triomf van de liberale natiestaat.......................................16
Groeiende spanningen in het koninkrijk de Nederlanden................................................................16
De opstand van 1830, het voorlopige bewind en de conferentie van Londen.................................16
Fundamenten van de ‘democratische’ rechtsstaat...........................................................................17
Eendracht maakt macht? De politieke ontwikkeling van 1830 tot 1850..........................................18
Het unionisme..............................................................................................................................18
Rol van de koning.........................................................................................................................18
Kerk en staat: het levensbeschouwelijke conflictveld..................................................................18
De revolutie van 1848...................................................................................................................18
Triomf van het Liberalisme (1850-1886)...........................................................................................18
Een liberale revolutie....................................................................................................................18
De eerste arbeidersprotesten.......................................................................................................19
Verscherping van de levensbeschouwelijke tegenstelling 1(850-1884)........................................19
Vlaamse Beweging............................................................................................................................19
Hoofdstuk 5: Emancipatiebewegingen en maatschappelijke integratie (1886-1914)...........................20
Van crisis naar expansie: de belle époque........................................................................................20
Het breukpunt 1886.....................................................................................................................20
Van economische crisis tot nieuwe dynamiek..............................................................................20
Belle Epoque.................................................................................................................................20
Democratisering van het (mannen)stemrecht..................................................................................20
Start van de BWP..........................................................................................................................20
De strijd om de uitbereiding van het stemrecht...........................................................................21
Sociale wetgeving en integratie........................................................................................................21
De verzuiling: de sociaaldemocratie en de christelijke zuil...............................................................22
Sociaal Democratie.......................................................................................................................22
Christelijke zuil..............................................................................................................................22
Organisaties van werkgevers en middenstanders........................................................................23
Droits de l’homme, ook voor vrouwen.............................................................................................23
, Cultuurflamigantisme.......................................................................................................................23
De Vlaamse Beweging wordt sterker............................................................................................23
Een of tweetalig?..........................................................................................................................23
Hoofdstuk 6: Kolonisatie en dekolonisatie van Congo (1885-1960).....................................................23
Internationale context: imperialisme 1870-1914.............................................................................23
Exploratie en Kolonisatie van Congo 1876-1885..............................................................................24
Onafhankelijke Congostaat 1885-1908.............................................................................................24
Belgisch Congo 1908-1960................................................................................................................25
Hoofdstuk 7: België tijdens WO1 1914-1918........................................................................................26
Het neutrale België bereidt zich voor op de oorlog..........................................................................26
Oorlogsverrichtingen........................................................................................................................26
Bezette land......................................................................................................................................26
Politieke kwesties.............................................................................................................................27
België bevrijd, maar geruïneerd.......................................................................................................27
Hoofdstuk 8: Het interbellum...............................................................................................................27
Akkoorden van Loppem bezegelden een verruimde democratie.....................................................28
De Koning, de partijen en drukkingsgroepen....................................................................................29
De vorst........................................................................................................................................29
De Katholieke Partij......................................................................................................................29
BWP..............................................................................................................................................29
De Liberale Partij..........................................................................................................................29
Vlaams Nationalisten....................................................................................................................29
De economische crisis en haar politieke gevolgen...........................................................................29
Taalwetten en de nationale kwestie in de jaren 1930......................................................................30
De partijen en de Koning ten opzichte van de regimecrisis..............................................................30
REX, VNV en Verdinaso.................................................................................................................30
Katholieke partij...........................................................................................................................30
BWP..............................................................................................................................................31
Liberale Partij................................................................................................................................31
Koning...........................................................................................................................................31
Buitenlandse politiek........................................................................................................................31
Hoofdstuk 9: België tijdens WO2..........................................................................................................31
De achttiendaagse veldtocht............................................................................................................31
Accommodatie.................................................................................................................................31
Verzet...............................................................................................................................................32
Collaboratie......................................................................................................................................32
, Jodenvervolging................................................................................................................................32
Hoofdstuk 10: Tussen restauratie en vernieuwing...............................................................................32
Vijf naoorlogse politieke problemen................................................................................................32
Politieke krachtmetingen tussen vernieuwers en behoudingsgezinden...........................................33
CVP (christelijke volkspartij).........................................................................................................33
BSP (Belgische Socialistische Partij)..............................................................................................33
De sociaaleconomische wederopbouw............................................................................................33
De Naoorlogse zuivering en repressie..........................................................................................34
De koningskwestie............................................................................................................................34
Atlantisme en West Europa in een bipolaire wereld........................................................................34
Hoofdstuk 12: België na 1950 – tussen breuk en compromis...............................................................35
De levensbeschouwelijke breuklijn na 1950.....................................................................................35
Ontkerkelijking en verzuiling........................................................................................................35
Schoolstrijd en Schoolpact............................................................................................................35
Emancipatiegolf van de jaren ‘60..................................................................................................36
De euthanasiewet.........................................................................................................................36
De economische en sociale politiek..................................................................................................36
Fase 1 = 1950-1961: expansiepolitiek in een moeilijke sociaal en economisch landschap...........36
Fase 2 = de uitbouw van een Keynesiaanse staat in een tijd van economische groei...................36
Fase 3 = 1973-1992 crisispolitiek..................................................................................................36
Fase 4 = 1992 opzoek naar een nieuwe synthese.........................................................................37
Communautaire breuklijn na 1950...................................................................................................37
De Actoren....................................................................................................................................37
Het verloop van Politieke gebeurtenissen....................................................................................37
Krachtlijnen...................................................................................................................................39
België in de wereld na 1950..............................................................................................................39
Buitenlandse politiek in een geglobaliseerde wereld...................................................................39
, Hoofdstuk 1: België avant la lettre
Grenzen voor 1830 zijn instabiel, na 1830 stabiel.
Belgische geschiedenis wordt mede bepaald door ook wat er zich BUITEN de landsgrenzen
heeft afgespeeld.
De eerste Belgen stonden achter “De ‘Belg’ gaat terug tot de romeinse tijd, en is niet pas
ontstaan in1830”.
Inwoners van het toen nog niet bestaande ‘België’ werd in zijn voorgeschiedenis beschreven
als een “ras”, pas na enkele bezettingen is de Belg zich er van vrij te vechten in 1830.
o Het idee dat België is ontstaan, doordat het onvermijdelijk was dat deze mensen een
natie zouden vormen staat haaks op de Constructivistische interpretatie van de
Natiestaat = Natie is geen “natuurlijke” etniciteit, maar worden stap voor stap
opgebouwd door toevallige omstandigheden en een reeks ideologische en politieke
ingrepen.
België voor 500
Oude Belgen
De eerste geschriften kwamen uit ‘Commenditarii de bello Gallico’ hierin beschreef Julius
Caesar “Van allen waren de Belgae (Belgen) de dappersten”.
o Geschiedschrijvers beargumenteren dat de intentie voor deze uitspraak niet bedoeld
waren om de Belgen te bejubelen, maar eerder om Caesar zijn status de versterken
“hij die de sterkste overwon!”.
De geschiedschrijving voor de Belgische onafhankelijkheid, waren er meestal die het idee van
“onafhankelijk België” versterken, dat België al honderden jaren aan het wachten is op haar
onafhankelijkheid.
o De “Belgea” waren hiervoor een goed vertrekpunt. “Het is een trots om deze als
voorouders te hebben.”
Achteraf gezien is het onzeker dat de hedendaagse Belg afstamt van de “Belgea”, dit omdat
onze contreien bekend stonden voor heel veel migratie doorheen de tijd. Het enigste waar
men zeker van is, is dat de “Belgea” stam de romeinen heeft bevochten op het hedendaags
Belgisch grondgebied.
o Latere generaties hebben de toen huidige generatie proberen te linken met de
“Belgea” door bewijzen te vinden als: de schoenen van Ambiorix, het eten van
Ardense ham,…
Romeinse stempel
Romeinse uitvindingen als wegen, steden,… hebben tot het heden een stempel achter
gelaten.
De rede dat er een vermenging is met de romeinen (=dat de Belg zowel van de romeinen als
Germanen afstamt) is doordat het huidige België op de toenmalige grens van het Romeinse
rijk lag. Vele stammen kwamen tot een overeenkomst met de romeinen en mochten in ruil
voor een dienst op romeins grondgebied wonen, van daar de naam “Gallo-Romein”.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper cekhoiseenbaas. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,39. Je zit daarna nergens aan vast.