H1: wat is gezondheid?
1. Wat is gezondheid? Veranderende perspectieven
Stone: eerst eens geraken over betekenis gezondheid en wijze om deze te meten
1.1 modellen van gezondheid en ziekte
1. biomedisch model ( diagnose –receptmodel )
- symptoom ziekte heeft onderliggende pathologie die hopelijk met medische interventie
kan worden genezen
- objectieve feiten
- directe causale relatie tussen ziekte, symptomen & aanpassing
- mechanische opvatting
- geen subjectiviteit of kwalitatieve aspecten
- reductionistisch ( niveau van de cellen)
2. biopsychosociaal model
- subjectieve kant toegevoegd
- sociale en culturele factoren toegevoegd
- toegepast in gezondheidspsychologie
- verbreding naar model waar interactie tussen biologische processen en psychologiesche
en sociale invloeden is opgenomen en interactie wordt geaccentueerd
3. dualisme ter discussie
- dualisten ( lichaam vs geest ) vs monisten ( eenheid )
- Freud: conversiehysterie onbewuste geest
1.2 gedrag en gezondheid
Toename levensverwachtingen
daling sterftecijfer
vooruitgang medische technologie
antibiotica
meer kanker ( want mensen leven langer )
aard ziekten veranderd
geschiktheid om te werken, rol van zieke
Traditionele geneeskunde kan ons van alle ziekten genezen?
Pagina 1 van 132
, Gezondheidspsychologie
2. Individuele, culturele en leeftijdsgerelateerde perspectieven op
gezondheid
2.1 Lekentheorieën over gezondheid en ziekte
Bauman: wat is gezondheid?
- Een overwegend gevoel van welzijn GEVOEL
- Afwezigheid van symptomen van ziekte SYMPTOMEN
- Waargenomen in handelingen waartoe een lichamelijk gezond persoon in staat is
PRESTATIES
Vaak op meer dan 1 manier over gezondheid denken.
Krause & Jay: onderzoek naar referentiekader waarvan mensen gebruik maken wanneer hen wordt
gevraagd de eigen gezondheidstoestand te beoordelen.
Herzlich: onderzoek ongestructureerde vraaggesprekken voor sociale representaties
- Gezondheid: toestand van evenwicht tussen de verschillende aspecten van een persoon
- Aspecten: lichamelijk, psychologisch, emotionel en sociaal welzijn
- Voor sommigen moeilijk om gezondheid te zien los van afwezigheid van ziekte
Verschil Bauman en Herzlich
- Respondenten Bauman zien gezondheid als toestand van zijn en handelen en minder van
hebben
- Bauman ernstig zieken, Herzlich niet-zieken
Onderzoek Blaxter:
- 15% kan niemand bedenken die heel gezond is
- 10 % kan niet beschrijven hoe het is om zich gezond te voelen ( vooral bij jonge mannen )
Categorieën van gezondheid van blaxter’s onderzoek: gezondheid als
Niet ziek: geen symptomen, geen bezoek aan arts
Bezitting: sterke familie, snel herstel
Gedrag: vooral anderen, want zij sporten
Lichamelijke fitheid en vitaliteit: mannen fit voelen vrouwen energiek voelen
Psychosociaal welzijn: geestestoestand, in harmonie
Functie: kunnen doen wat je wil wanneer je wil zonder belemmerd te worden
Pagina 2 van 132
, Gezondheidspsychologie
Definitie gezondheid van de WHO
- Duidelijke relatie tussen gedrag, levenswijze en gezondheid
- Toestand van fysiek, mentaal en sociaal welzien, niet louter afwezigheid van ziekte of
zwakte
- Positieve toestand
- Geen sociaaleconomische en culturele invloeden op de gezondheid
2.2 crossculturele perspectieven op gezondheid
‘normale’ gezondheid hangt af van politieke, economische en culturele klimaat van tijdperk. Bv.
Alcoholverslaving van juridisch en moreel probleem naar ziekte.
Wat in een bepaalde cultuur normaal is en wat als ziekte wordt beschouwd, kan heel uiteenlopende
consequenties hebben.
Collectivistisch ( Afrika ) vs Individualistisch ( Westen )
Nood aan onderscheid
- culturen met onafhankelijk zelf: uniekheid, autonomie individu, persoonlijk functioneren
- culturen met onderling afhankelijk zelf: behoren tot groep, verbindingen anderen, sociaal
functioneren
2.3 levensduur, ouder worden en aannamen over gezondheid
Psychologisch welzijn en sociale en emotionele gezondheid worden niet alleen door proces van
ouder worden beïnvloed, ook negatief beïnvloed door ziekte, invaliditeit en ziekenhuisopname
Kwart jongeren chronische aandoening, ouderen meer langdurige ziekten
Ontwikkelingstheorieën
Ontwikkelingsproces is functie van interactie tussen 3 factoren
- leren
- ervaring
- rijping
Erik Erikson: 8 belangrijke levensfasen die met betrekking tot verschillende dimensies verschilden
- cognitief en intellectueel functioneren
- taal- en communicatievaardigheden
- inzicht in ziekte
- gezondheidszorg en verzorgingsgedrag
Voor inroepen medische hulp is het noodzakelijk dat mensen inzicht hebben in symptomen en ziekte.
Piaget: cognitieve ontwikkeling in aantal elkaar opvolgende vaste stadia
- sensomotorische stadiom
- preoperatieve stadium
Pagina 3 van 132
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Stephanie_fire. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.