bevat volgende hoofdstukken
- Inleiding
- Het wetenschappelijk statuut van therapeutische stromingen in de GGZ
- Psychodynamische therapieën
- Gedragstherapieën
- Cognitieve therapieën
- Medicatie- arme benaderingen van psychose
- Vermaatschappelijking van de geestelijke gezondheidszorg e...
Sinds 20ste eeuw via verschillende soorten psychotherapie het psychisch lijden doen afnemen
Vertrekken van een grote theorie over hoe de mens functioneert oorzaken/ symptomen van het
psychisch lijden
Freud
o Psychisch lijden gevolg van intrapsychisch conflict
o 2 zodanig tegenstrijdige wensen/ verlangens aanwezig dat beide verlangens nooit
realiseerbaar zijn
o Onbewust maken we een compromis, compromis= psychisch symptoom
o Behandeling= verkenning en ontsluiting van onbewuste verlangens, door interpretatie van
dromen en relatie van de patiënt met de therapeut
Gedragstherapeuten
o Alle gedrag is gevolg van conditioneringsprocessen
o Lijden gedrag op moment hebben aangeleerd
o Gedrag had toen een functie maar nu is het dysfunctioneel geworden
o Behandeling: afleren van ongewenst gedrag en aanleren van gewenst gedrag
Relatie tussen theorie en therapie
o Ingewikkelder
o Theorieën=hoe de mens in elkaar zit
o Invloed van de therapie op de theorie= belangrijk
o Grote theorieën:
Afgeleid uit de praktijk van de psychotherapie
Op basis van interventies van psychotherapeuten en de reactie van de patiënten
Bestaat uit veronderstellingen
Mensen verwerken veel informatie onbewust
Tijdens onze ontwikkeling gaan we veel dingen aanleren maar geen bewijs dat dit van belang is voor
de vorming van symptomen
Psychotherapie
o Psychisch lijdende mens beter maken
o Gesprekstherapie
Klassieke benadering/ onderzoek
o Psychoanalyse: verschillende psychische structuren in privépraktijken, mentalization en
transference in intentioneel
o Gedragstherapie: alle gedrag gevolg van leerproces, toepassing gedragspsychologie, zelden in
zuivere vorm
o Humanistische therapie
o Systeemtherapie/ cognitieve therapie: gedachten aan of afleren, dialectische therapie en
schematherapie
o Privé: weinig contact met de mensen en andere collega’s, ontvangt mensen bij hem thuis
o Intentioneel: eerstelijnshulp, psychiater in psychiatrie
Common factors model
o Alle benaderingen zijn nonsens
1
, o Kijkt naar alle theorieën en haalt er de werkzame elementen uit
o 6 gemeenschappelijke factoren
Evidence based
o Soort keurmerk of kwaliteitslabel
o Aantal oudere therapieën in een nieuw kleedje, herformuleren
o Ontstaan van wildgroei aan therapieën die claimen dat hun therapie evidence based is te
weinig studies en te weinig patiënten waarvan de data op bedenkelijk wijze is verzameld en
verwerkt
Methodieken van de GGZ
o Verschillen
Vetrekken niet van het idee wat psychisch gezond en psychisch afwijkend is maar
vanuit praktische vragen of ideologische ideeën vb patiënt als burger in de
maatschappij waarin hij moet participeren
Niet expliciete bedoeling de mens te genezen van psychische symptomen maar
streven naar meer burgerschap, meer participatie aan de maatschappij
Psychosociale interventies
o Verschillende methodieken
assertive community treatment: bij mensen thuis/ natuurlijke omgeving behandelen
Herstelgerichte zorg en empowerment: wat kunnen de mensen nog
Presentie: reactie op moderne methodieken, op een specifieke manier is de VPK
aanwezig
Kwartiermaken: openingen maken in de maatschappij, vb helpen aan een
appartement
o Medicatiearme benaderingen
Soteria
Open dialoog
Sommige mensen overtuigd dat hun therapie de beste is en de enige is die werkt
Geen enkele therapievorm is superieur
Bijhorende theorieën vaak interessante visies zijn op de mens zijn maar natuurwetenschappelijke
onderbouwing missen
HOOFDSTUK 2: HET WETENSCHAPPELIJK STATUUT VAN THERAPEUTISCHE
STROMINGEN IN DE GGZ
INLEIDING
Empirische onderzoek modellen onderzocht op effectiviteit en gedeeltelijk is aangetoond
= evidence based werken: interventies selecteren op basis van hun bewijskracht en die interventies
kiezen die het meest effectief zijn
Modellen in GGZ veranderen regelmatig voortschrijnend inzicht en toenemende kennis
behandelingen en visies verdwijnen omdat we weten dat ze niet werken
Voorzihtigheid bij het interpreteren van de resultaten van dit soort onderzoeken blijft dan ook
geboden
Foto dia 7: insulinecomatherapie
o Dienen insuline toe coma
o Nadie oplossing van suikerwater uit coma
o Patiënten met shizofrenie
Moeilijkheden van testen in psychotherapie
o Dubbel blind
2
, o Therapeur zal altijd weten of hij de therapie uitvoert of de controlegroep beheert
o Controlegroep = wachtlijst
TAU
o Treatment as usual
o Standaardbehandeling
o Insulinecomatherapie: verdwene risico op leven, er stierven soms mensen
o Geneesmiddel even effectief al insuline comatherapie insulinecomatherapie weg door
risico
Placebo
o Somatisch effect
o Iets dat niks doet maar de patiënt gelooft dat het werkt
Problemen
o Meetbare problemen
o vooronderstellingen
MEETBARE PROBLEMEN
Aantonen dat onderzoek effectief is
o Overal zeggen dat de behandeling het beste is voor het probleem
o Niet toevallig dat mensen in controlegroep of therapiegroep zitten
o Mensen die onderzoeken mogen niet weten of de persoon in de controle of therapiegroep zit
therapeuten weten altijd in welke groep de persoon zit
o Mensen die stoppen niet gebruiken
o Verschillende meetinstrumenten
o Enkel goede resultaten worden vermeld
o Wachtlijst = controlegroep
o Niet vergelijken met bestaande therapie, eigen therapie het beste
o Kleine groepen
Assertive treatment community
o =ACT
o Meta-analyse artikel
o Enkele auteurs betrokken bij studies niet neutraal
o 5/25 studies is van een hand van de auteurs van het artikel belangenconflict, willen dat het
een bepaalde richting uitgaat
ONDERZOEKERSLOYALITEIT
Dodo-effect
o Saul Rosenzweig
o Dodo bird verdict: vogel tot de verbeelding in alice in wonderland dodo beslist wie er wint
en moet een prijs krijgen
o Therapeuten die tot een bepaalde stroming behoren meestal tot de conclusie kwamen dat
hun therapeutische stroming werkte
o Geen onderzoek reeks bedenkingen op basis van vaststelling
o Luborsky
Meer gesystematiseerder onderzoek om problematiek in kaart te brengen
2 onderzoek pistes
o Gemeenschappelijk- factorenmodel
3
, Psychotherapie effectief is omdat het een aantal werkzame elementen bevat
Werkzame elementen zijn gemeenschappelijk aan alle effectieve psychotherapieën
Gemeenschappelijke factoren
Patiënt krijgt verklaring voor problemen
Het aangaan van een goede therapeutische relatie
De patiënt verwacht beter te worden
o Onderzoek loyaliteit
Trouw zijn aan bepaalde opvattingen of principes
Loyaliteit van onderzoeker voorspelt vaak de uitkomst van onderzoek
Primair belang te sterk beïnvloed wordt door secundair belang
Belangenconflict waarbij de onderzoeker zich laat beïnvloeden en waarbij de trouw
aan een bepaalde denkrichting eer doorweegt dan de trouw aan een gedegen
onderzoeksmethodologie
In ideale wereld: geen enkel persoonlijk belang bij het uitgevoerde onderzoek
zelden het geval
Meeste onderzoekers hebben wel één of ander belang in de uitkomst van hun
onderzoek en dat hoeft niet noodzakelijk een effect te hebben
De resultaten van psychotherapieonderzoek systematisch vertekend blijven te zijn
en dat de loyaliteit van de onderzoeker hierbij een duidelijke voorspellende factor is
Een probleem waar weinig onderzoeker rekening mee houden
Slechts 5 % van de onderzoekers wordt vermeld
Eigen studies worden opgenomen in meta-analyses zonder dat dit vermeld wordt
Sprake van onderzoek loyaliteit de effectgrootte 30% groter dan wanneer er geen
is
Oplossing: onderzoeken laten uitvoeren door onderzoekers met verschillende
loyaliteiten gebeurt zelden
Eén van de oorzaken van methodologische problemen
Te weinig rekening mee gehouden
Gebeurt meestal onbewust
PUBLICATIEBIAS
Niet alle studies die worden uitgevoerd worden, worden gepubliceerd
Studies met positief resultaat vaker gepubliceerd
Verklaringen
o Publicatiepolitiek van wetenschappelijke tijdschriften
o Onderzoekersloyaliteit
Vertekend beeld van de werkelijke effecten van een behandeling omdat de gepubliceerde effecten
veel groter zijn dan de werkelijke effecten publicatiebias de positieve resultaten
oververtegenwoordigd
Tot 25 % van de studies wordt niet gepubliceerd studies met negatieve resultaten
Effectgrootte 25-33% kleiner wanneer men publicatiebias in rekening brengt
Later van tijd negatieve resultaten boven water uiteindelijke correcte analyse
In ideale wereld: geen conclusies getrokken uit 1 of 2 onderzoeken maar onderzoeken worden
gerepliceerd onderzoek overdoen en zo goed mogelijk op het oorspronkelijk onderzoek te laten
lijken, slechts 37%
Preregistratie
o Voor je aan onderzoek begint registreren
o Publiceren van de resultaten van het onderzoek adequate weergave
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ChloéG. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,89. Je zit daarna nergens aan vast.
