1. Epidemiologie :
Oncologie= leer van de tumoren
Meer bij mannen dan vrouwen
Minder 1% bij kinderen
Kanker 2e doodsoorzaak voor hele popuatie
1e doodsoorzaak bij 40-60 jaar
Top 3 kankers mannen
o Prostaat-
o Long-
o Colonrectale-
Top 3 kankers vrouwen
o Borst-
o Colonrectale-
o Long-
Overlevingscijfers
o Meeste gevallen na 5 jaar van diagnose nog in leven
o Overleving sterk afhankelijk van :
Type kanker
Stadium van kanker bij diagnose
o Kanker beste overlevingskans :
Borst-
Prostaat-
Teelbal-
Schildklier-
Maligne melanoom
o Prognose afhankelijk van ziektestadium
Hoe vroeger behandeld hoe hoger kans op
overleving
Beïnvloedende factoren – risicofactoren
Onvermijdbare risicofactoren :
o Leeftijd
o Geslacht
o Familiale ziektegeschiedenis
Vermijdbare risicofactoren :
o Omgevingsfactoren
o Levensstijl :
Roken
Alcohol
Voeding
Blootstelling aan zonlicht
Meerdere risicofactoren grotere kans op kanker
Soms meerdere risicofactoren geen kanker
1
, Geen risicofactoren wel kanker
2. Kankerpreventie
Preventieve gezondheidszorg = deel van gezondheidszorg
maatregelen + acties omvat tot doel gezondheid bevorderen,
beschermen en behouden.
Screening
= Bevolkingsonderzoek gezonde groep mensen onderzocht
worden op aanwezigheid van kanker
o Doel :
Aandoening in vroeg stadium ontdekken
Minder agressief behandelen
Behandeling meer kans op slagen
o Belangrijke problemen :
Lage respons op uitnodiging
Screeningsonderzoek : duur + bescheiden
opbrengst
Grote groep vals- positieve
Gesplitste bevoegdheid van gezondheidszorg
o België organiseerd screening naar :
Borstkanker
Baarmoederhalskanker
Darmkanker
Soorten preventie :
Primaire preventie
o Voorkomen ziek worden of aandoening ontwikkelen
o Vb vaccins, rookstopconsultaties
Secundaire preventie
o Ziekte vroegtijdig opsporen
o Vb borstkankerscreening 50-69j
Tertiaire preventie
o Voorkomen aanwezige ziekte opnieuw manifecteert/
leiden zwaardere complicaties
o Vb stoppen roken & alcohol na behandeling KNO tumor
3. Behandelingsmodaliteiten
Heelkunde Lokaal
Radiotherapie Lokaal
Antitumorale middelen Algemene werking
o Anti-hormonale behandeling
o Cytostatica
o Doelgerichte therapie
o Immunotherapie
Elke behandeling omvat :
2
, o Meerdere toepassingen
o Diverse toedingsvormen
o Uiteenlopende bijwerkingen
Elke behandeling individueel of gecombineerd
Welke behandeling afhankelijk van :
o Ziektestadium
o Type tumor
4. Chemotherapie – cytostica
Richt op kankercellen die in hele lichaam kunnen verspreiden
Cytostatica via bloedbaan hele lichaam
Remmen celdeling
Iedere cytostatica eigen werking op bepaalde cellen
Soms combinatie therapie werking versterken
Verschilende toedingsvormen
Intraveneus
o PAC : poortkatheter
o PICC : Periphere inserted central catheter
o CVK : getunnelde/ acute centraal veneuze katheter
o Geen klassieke infuustrousse voor cytostatica
speciaal cytstatica infuustrousse
o Gesloten systeem
Spoelvloeistof
Hoofdleiding
Cytostaticum
Luwer lock aansluiting
One lock adaptor : Niet meer
losgekoppelt worden
Morsen voorkomen
1 of 4 luwer lock aansluitingen
Randmedicatie
Vb tegen misselijkheid
Gewone trousse op driewegkraan
o Kan ook met elastomeerpomp
Kan hiermee naar huis
Draagbare infuuspomp
Gebasseerd op principe elastisch materiaal na
uitrekking terugveren
Bevat soort ballon gevuld met medicatie
Door toediningslijn duwt als open is
Aan einde toediningslijn : kunststof gedeelte
Lowrestrictor
Regelt hoe snel medicatie inloopt Juiste +
constante snelheid inloopt
Oraal
3
, o Tabletten niet openbreken of vermalen
o Manipulatie met handschoenen
o Bij voorkeur zv zelf tablet in handen nemen + nadien
handen wassen
Dermaal
o Gebruik van spatel
o Dikke handschoenen of 2 paar hs
Intrathecaal - intraperitoneaal
o Via lumbaal punctie
o Spinaal of epiduraal
o Medische handeling assistentie verpleegkundige
Intraperitoneaal
Blaasinstillatie
Subcutaan
Veilig werken
Voor patiënten behandeling
Voor vpl schade geven aan gezondheid
Aard schade afhankelijk duur + intensiteit van blootstelling
Sommige ziekenhuis pactosafe : apart verpakt in gele
container
Calamiteiten
= Gebeurtenisen waarbij cytostatica vrijkomen besmetting
kan gebeuren
o Bij bv morsen morskit
o Rubbere hs
o Berschermingsmasker
o Schort
o Instructies noodgevallen
o Waarschuwingsboren
o Vergaarbak
o Afvalzak
ALARA-principes
o As Low As Reasonable Achievable
o Vallen onder gevaarlijke stoffen
o Zorgvuldig handelen
o Streven nulblootstelling
o In zh patiënt ook bron verontreiniging en blootstelling
nulblootstelling niet mogelijk
o Zh plicht blootstelling laag mogelijk houden
o Blootstelling via
Toedienen cytostatica
Afvalverwerking
Vpk besmet worden door :
o Handen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Chelseasavelbergh. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,49. Je zit daarna nergens aan vast.