ABCD-methode snel en gestructureerd beeld van toestand kind
KINDEREN ZIJN GEEN VOLWASSENEN
LUCHTWEG EN ADEMHALING
Hoofd
o Bij jong kind achterhoofd groot en nek kort bij rugligging de nek tot flexie dat aanleiding
geeft tot obstructie van de luchtweg
o Bij ouder worden verhouding tussen lichaam en hoofd kleiner
Tong/ mondbodem
o Zuigelingen hebben een grote tong oorzaak van luchtwegobstructie
o Zachte mondbodem gevoeliger voor externe druk tong naar achteren verplaatst
obstructie bovenste luchtweg
Obligate neusademhalers
o Eerste 6 maanden neusademhaling
o Makkelijke obstructie door slijmvlieszwelling
o Neusobstructie toename ademhalingsarbeid respiratoir falen
Tonsillaire hypertrofie
o Tussen 2 en 8 jaar hypertrofie van de adenoïd en tonsillen luchtwegobstructie
o Moeilijker plaatsen maagsonde, masker- en ballonbeademing
Nauwe luchtweg bij de zuigeling
o Larynx nauwste deel, subglottische gebied ter hoogte van het cricoïd
o Onder 5 jaar: lagere luchtwegen kleiner dan de hogere luchtwegen
o Luchtweerstand veel groter
Trachea
o Kort en slap
o Hyperextensie als flexie nek vernauwen
Diafragma
o Belangrijkste ademhalingsspier
o Belemmering inefficiënte ventilatie
Ribben en tussenribspieren
o Zuigelingen: zachte en vervormbare ribben +zwakkere tussenribspieren, minder effectief
o Oudere kinderen: tussenribspieren beter ontwikkeld en belangrijke rol bij ademhaling
Hoger ademfrequentie
o Relatief hoog metabolisme en hoge zuurstofconsumptie
Lagere respiratoire reserve
o Snellere desaturatie
CIRCULATIE
1
, Kleiner circulerend volume
o Circulerend bloedvolume/ kg lichaamsgewicht is bij kinderen groter daadwerkelijke
volume is kleiner
o Toestand van dehydratatie of klein volume aan bloedverlies kritiek
Hogere hartfrequentie
o Cardiac output bepaald door hartfrequentie
o Hoger metabolisme en hoger cardiac output
Lagere bloeddruk
LENGTE EN GEWICHT
Kennis van gewicht is groot belang voor medicatie en vocht
Hulpmiddelen
o Zuigeling
Bij geboorte: 3kg 6 maanden 6kg 12 maanden 10 kg
o Vanaf 1 jaar
Onder 10 jaar: gewicht= (leeftijd +4) x2
Tussen 10 en 14 jaar: gewicht: leeftijd in jaren x 3
o Adolescenten die groter zijn afronden naar het volgend tiental
o > 50 kg= volwassen doseringsschema’s
SYSTEMATISCHE BENADERING EN HERKENNEN VAN EEN ACUUT ZIEK KIND
QUICK LOOK
= wijze van benadering om zeer snel situatie te kunnen inschatten
o Kind al dan niet acuut in een levensbedreigende situatie bevindt
o Onmiddellijke ABCDE-evaluatie
o Snelle en levensnoodzakelijke interventies
3 items
o Behaviour of gedrag
Spierspanning, mentale toestand, bewusteloos, afwijkende bewegingen, interactie
met kind
o Breathing of ademhaling
Veel inspanning bij ademhalen, abnormale ademhalingsgeluiden, neusvleugelen
o Body colour
Evaluatie van de huid, huid bleek? Huid bebloemd?
EVALUATIE ABCDE
= systematisch proces van evalueren en herevalueren, beoordelen en herbeoordelen
2
, Hoe sneller men kan herkennen en inschatten wat er aan de hand is, hoe sneller men gericht kan
behandelen
AIRWAY
Evaluatie van de bovenste luchtweg
Kan primaire oorzaak zijn van cardiorespiratoire stilstand
Normaal praten of huilen luchtweg vrij en spontane ademhaling
Het volgende achterhalen
o Vrije en veilige luchtweg?
o Luchtweg vrij maar bedreigd?
o Partiële obstructie of volledige obstructie?
3 observaties
o Kijk: thoracale bewegingen
o Luister: ademgeluiden
o Voel: luchtverplaatsing
Kinderen met gedaald bewustzijn verminderde faryngeale spiertonus tong valt naar achter
gevaar voor luchtwegobstructie
Blijf aandacht hebben voor anatomische en fysiologische kenmerken
Kind bij bewustzijn met vrije luchtweg positie die respiratoire capaciteit verhoogt
Obstructie van bovenste luchtwegen sniffing positie
Geen open of bedreigde luchtweg openingsmanoeuvres uit te voeren vb aspiratie
Hulpmiddelen om luchtweg open te houden
o Orofaryngeale canule
Houdt doorgang open tussen de tongbasis en de achterste farynxwand
Maat:
– Het midden van de snijtanden tot aan de hoek van de onderkaak
– Twijfel kleinste
– Enkel bij bewusteloze patiënten
o Nasofaryngeale canule
Vrijwaart de doorgang van neusgat tot farynx
Maat
– Juiste lengte afstand meten van neustip tot aan de tragus van het oor
– Diameter pink
BREATHING
Welke inspanning moet het kind doen om te ademen
Aanwezigheid vaan één of meer van de parameters geeft indicatie van de ernst van het respiratoir
falen
Evalueren van de ademhaling
o Respiratory rate
Afhankelijk van leeftijd, koorts, mate van agitatie
Tachypnoe en toegenomen ademhalingsarbeid achteruitgang van respiratoire
toestand
Bradypnoe of onregelmatige ademhaling is verontrustend onderkoeling,
depressie van het CZS, uitputting
o Work of breathing
Intrekkingen: thoraxwand heeft hogere compliantie sneller intrekkingen
3
, Hulpademhalingsspieren: bobbing= heen en weer schudden van het hoofd
ademhaling ineffectief, musculus sternocleidomastoideus wordt als
ademhalingsspier gebruikt
Neusvleugelen: bij respiratoire insufficiëntie
Inspiratoire of expiratoire geluiden:
– Inspiratoire stridor hoge obstructie
– Expiratoire stridor lagergelegen obstructie
– Bifasische stridor obstructie hoog tracheaal
– Sterk afnemend geluid volledige obstructie of uitputting
Kreunen
– Ernstig teken van maximale compensatie
– Uitademing gedeeltelijk wordt gesloten met als doel aan het eind van de
uitademing positieve druk op te bouwen
Paradoxale ademhaling
– Bij inspiratie abdominale uitzetting en thoracale retractie bij contractie
diafragma minder efficiënte ademhaling
o Tidal volume= terugvolume
Kijk naar de thoraxexcursies
Luister
o Oxygenation
Centrale cyanose hypoxemie, door extreme bleekheid kan cyanose verborgen
worden
Perifere cyanose circulatoir falen
Zuurstofsaturatie: aan de hand van pulsoximeter
o Uitputting
Niet makkelijk te herkennen
Tekenen: bwz gaat verder achteruit, ademarbeid normaliseert, saturatie daalt
Snelle herkenning en interventie zijn cruciaal hartstilstand en hypoxie snel volgt
o Verminderd bewustzijn
Na convulsies, kinderen met neurologische aandoening of spierziekte
Systemische effecten van een insufficiënte ademhaling
o Hartfrequentie
Tachycardie
Goede indicatie van de ernst van respiratoir falen
Langdurige of ernstige hypoxie bradycardie
o Huidskleur
Huid wordt bleek vasoconstrictie
Cyanose is een laat teken van hypoxie
Centrale cyanose bij acute respiratoire insufficiëntie ademhaling snel stoppen
Kind met centrale cyanose hartafwijking niet reageren op zuurstoftoediening
o Bewustzijn
Angstig en onrustig hypoxie of hypercapnie
Bewustzijn dalen decompensatie
CIRCULATION
Aandachtspunten bij eerste beoordeling
o Hartfrequentie
Cardiac output verhogen hartfrequentie verhoogd
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ChloéG. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,79. Je zit daarna nergens aan vast.
