100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Samenvatting Oncologie (2de jaar) ( ) €4,39   In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting Oncologie (2de jaar) ( )

 15 keer bekeken  1 keer verkocht

Bevat volgende hoofdstukken - Fundamentele aspecten van kanker - Epidemiologie van kanker - Risicofactoren en de relatie met kanker - Genetische aspecten van kanker - Preventie en vroege opsporing van kanker - Behandelingsmodaliteiten voor kanker - Organisatie van de oncologische zorg in Bel...

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 34  pagina's

  • 22 juni 2021
  • 34
  • 2019/2020
  • Samenvatting
Alle documenten voor dit vak (44)
avatar-seller
ChloéG
ONCOLOGIE
FUNDAMENTELE ASPECTEN VAN KANKER

CEL- EN TUMORBIOLOGIE

 In normale weefsels  groei van cellen in evenwicht
o Aanmaak van nieuwe door celdeling
o Verlies van cellen door geprogrammeerde celdood
o Reguleringsmechanismen liggen vast in de genen
 DNA
o Alle informatie van een cel
 Oorspronkelijke cel = moedercel
 De nieuwe cellen door celdeling = dochtercellen
 Dochtercellen kunnen opnieuw splitsen in 2 dochtercellen
 Alle dochtercellen moeten alle DNA van de moedercel bevatten
 Ontstaan kleine fouten  corrigeren
 Soms lukt dit niet  zieke cellen  kankercel


DE CELCYCLUS

 4 verschillende fasen
 S- fase of DNA-synthese: in de celkern begint een verdubbeling op te treden van DNA- ketens en
ontstaan in elke cel twee identieke series
 Mitose: er ontstaan daadwerkelijk twee nieuwe cellen
 G1-Fase: fase waarin de pasgevormde cellen groeien tot een zekere mate van volwassenheid. Hoe
lang deze fase duurt hangt af van weefsel tot weefsel
 G 2- fase: de groei gaat verder tot de kern een dubbele hoeveelheid DNA bevat
 Celcyclus neemt ongeveer 16 tot 24 uur in beslag, waarvan de M-fase 1 a 2 uur duurt en de G1 fase de
meest tijd kost.
 G0-fase: cel volledig in rusttoestand verlaat ze op een reversibele manier de celcyclus


P53: EEN BELANGRIJK CELCYCLUSPROTEÏNE

 P53: controleproteïne, fouten in DNA opspoort
 Het wordt geactiveerd door stresssignalen. p53 bevordert de expressie van andere eiwitten die op hun
beurt de celdeling volledig stilleggen.
 Tumoren hebben dus pas een slaagkans wanneer de activiteit van p53 volledig is uitgeschakeld.
 Geeft de cel de opdracht om zichtzelf te vernietigen
 DNA-fouten herstelbaar  G1-arrest een reparatie te laten doorgaan
 = bewaken van het genoom

HET ONTSTAAN VAN KANKER OF CARCINOGENESE

 Kanker= verstoring in de evenwichtssituatie tussen celgroei en celdood

1

,  Mutaties zorgen ervoor dat een normale cel in een tumorcel verandert
 Cardiogenese= ontstaan van kwaadaardige tumoren
 Oncogenen
o Zorgt ervoor dat cel DNA bij maken om te delen
o Oncogeen geactiveerd  DNA verdubbelen en te delen
 Tumorsuppresorgenen
o Stilleggen van het delen en verdubbelen DNA
 Mutatie: fout bij het overschrijven van DNA
 Fout bij overschrijven van oncogenen  oncogenen constant actief  dochtercel actiever en
agressiever
 Mutatie van een tumorsuppressorgen (kan de cel niet meer stoppen met delen) -leidt samen met
de mutatie van oncogenen tot het ontstaan van een kankercel
 Meerstappenproces
o = absolute voorwaarde voor het ontstaan van kanker
o = nog geen kanker
o Kanker  opeenstapeling van aantal fouten
o Eerste mutatie bij dochtercellen= vrij onschuldig
o Alle daaropvolgende nieuwe dochtercellen die mutatie overschrijven naar de nieuwe
dochtercellen  mutaties stappelen zich op
 Cardiogenese lang proces
 Transformatie naar kankercel duur jaren
 Cardiogenese proces op gang te brengen  verandering in een cel gebeuren
o Initiatie: introduceren van een verandering, veroorzaakt door blootstelling aan een
carcinogeen
o Promotie: in geïnduceerde cel proliferatie ontstaat
o Positief of negatief gemoduleerd worden
o Onder invloed van modulatie door genetische, virale, chemische, fysische, hormonale
immunologische factoren  autonoom groeiende tumor
o Positieve modulatie versnelt het proces, verkort de latente periode, versterkt intensiteit
o Negatieve modulatie omgekeerd

HOE TUMOREN GROEIEN, WOEKEREN EN ZICH IN HET LICHAAM VERSPREIDEN

 Tumordetectiegrens: het moment dat de patiënt symptomen krijgt van de tumor, ongeveer 1 cm
diameter
 Preklinische periode: de tijd tussen het ontstaan van de tumor en de tumordetectiegrens


BENIGNE VS MALIGNE TUMOREN

 2 belangrijke opmerkingen
o Niet alle vormen van kanker doen zich voor als een tastbaar gezwel
o Niet alle tastbare gezwellen zijn kwaadaardig
 Goedaardig/ benigne
o Scherp
o Frequent kapsel
o Expansief
o Lage groeisnelheid
o Zelden necrose
o Hoog differentiatie

2

, o Gering mitotische activiteit
 Kwaadaardig/ maligne
o Onscherp
o Zelden kapsel
o Infiltrerend
o Hoge groeisnelheid
o Vaak necrose
o Matig tot slecht differentiatie
o Sterke cel
o Hoog mitotische activiteit


INVASIE EN METASTERING

 Vermogen tot infiltrerende groei  toegang tot lymfebanen en versleept worden naar lymfeklieren of
wanden van bloedvaten en via bloedbaan getransporteerd
 Metastering: uitgroei in lymfeklieren en organen op afstand
 Infiltratieve groei  ingroei in aanliggende organen en metastasen vromen
 Normale cellen ook infiltratief vermogen  kankercellen maakt van dezelfde mechanismen gebruik
 Invaderen: binnendringen in normale weefsels = invasie
 Metastasen: stukjes tumor die loskomen en zich verspreiden over het lichaam doorheen lymfe- en
bloedvaten. Ze kunnen op een heel andere plaats in het lichaam vast komen te zitten en daar een
nieuwe tumor vormen.
 Primaire tumor = oorspronkelijke tumor
 Secundaire tumor= uitzaaiingen of metastasen


ANGIOGENESE

 de tumor voorziet zichzelf van bloedvaten.
 Zodra een tumor een aantal millimeters groot wordt, kunnen de binnenste tumorcellen in de
problemen komen omdat ze daar onvoldoende zuurstof krijgen.
 Op dat moment begint de tumor een soort ‘lokstof’ voor bloedvaten uit te scheiden. Bloedvaten in de
onmiddellijke omgeving beginnen daardoor te groeien in de richting van de tumor 
bloedvatennetwerk
 Zo wordt de tumor voorzien van zuurstof en voedingsstoffen
 =Angiogenese


TUMORIMMUNOLOGIE: DE AFWEER VAN TUMOREN

 Een vreemde cel (bacterie) heeft andere antigenen (structuren op de wand van de cel ) dan een eigen
cel waardoor het immuunsysteem die bacterie als lichaamsvreemd herkent en aanvalt  produceren
van antistoffen, antilichamen.
 De ervaring leert dat het immuunsysteem niet zomaar kankercellen vernietigt. Een kankercel is een
ontspoorde lichaamseigen cel waardoor er geen vreemde antigenen op de kankercellen verwacht
worden.
 Toch zien we in de buurt van tumoren ontstekingsreacties wat wijst op immuunreactie 
afweersysteem onvoldoende sterk
 De afweer van kanker impliceert dat er antigenen bestaan die specifiek op kankercellen te vinden zijn=
tumorantigenen
o Tumorantigenen ovoldoende beschikbaar


3

, o Kankercellen zich te snel delen en groeien en het immuunsysteem niet kan volgen
o Kankercellen produceren stoffen die de afweerreactie verzwakken

CLASSIFICATIE VAN TUMOREN

 Solide tumoren die ontstaan in één bepaald orgaan
 Niet-solide tumoren die ontstaan in diverse plaatsen van het lichaam


ONDERVERDELING IN STADIA

 Stadium I: tumor bevindt zich nog op de plaats waar hij ontstaan is en is nog niet in het omliggende
weefsel
 Stadium II: tumor doorgeroeid in het omliggende weefsel maar blijft zeer dicht bij de primaire tumor,
gen kankercellen in de lymfeklieren of andere organen
 Stadium III: kankercellen hebben zicht verspreid in de lymfeklieren in de omgeving van de tumor
 Stadium IV: tumor heeft zich verspreid in de rest van het lichaam


TNM-CLASSIFICATIE

 Beschrijft de grootte/ lokale uitbreiding, aantasting van de lymfeklieren en de metastasen

EPIDEMIOLOGIE VAN KANKER

INCIDENTIE VAN KANKER

 1/3 krijgt kanker
 Risico op kankerontwikkeling is hoger bij mannen
 Kanker 2de plaats van doodsoorzaken

EPIDEMIOLOGISCH KERNBEGRIPPEN


INCIDENTIE

 = het aantal nieuwe gevallen dat in een bepaalde periode wordt vastgesteld
 = aantal nieuwe gevallen / 100.000/ jaar


PREVALENTIE

 = hoeveel mensen op een bepaald moment aan kanker leiden
 Hoge incidentie  veel mensen de ziekte ooit zullen krijgen

KANKERINCIDENTIE EN LEEFTIJD

 Bij kinderen en adolescenten  zeldzaam
 Vrouwen risico stijgt vanaf leeftijd 30 jaar
o Voornamelijk melanoom, borst-, schilklier-, en baarmoederhalskanker
 Mannen
o Na leeftijd van 45jaar
o Prostaat en aan roken gerelateerde kanker

4

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

√  	Verzekerd van kwaliteit door reviews

√ Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ChloéG. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,39. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 78998 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€4,39  1x  verkocht
  • (0)
  Kopen