Samenvatting
Samenvatting hemato-oncologie (Denayer, schöffski)
- Instelling
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Samenvatting van de belangrijkste dingen uit de lessen van Denayer en schöffski.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
ONCOLOGIE1. INLEIDING
Kankerinidentie:
o Ontwikkeld: Long, prostaat, darm (man)
Borst, darm, long (vrouw)
o Ontwikkelings: lever, cervix (viruskankers)
Mannen: (1/3 kanker)
o Prostaatkanker: hoge incidentie, lage mortaliteit
o Pancreaskanker: lage incidentie, hoge mortaliteit
o Meeste tumoren stabiele incidentie, behalve prostaatkanker (PSA screening!) en borstkanker
Vrouwen: (1/4 kanker)
o Stijging mortaliteit long- en bronchuscarcinomen (want meer roken!)
o Dalingmortaliteit maag en baarmoedercarcinomen
Daling incidentie maagcarcinoom: koelkasthypothese
Leeftijd:
o 2/3 vrouwen en ¾ mannen >60j
o <14j: leukemie, hersen- en niertumoren
o Adolescenten/young adults (AYA): hematologische, hersentumoren, melanomen, testis- en
BMH kanker
We genezen >50% vd pt’n: prostaat beste testis schildklier melanoom borst
Etiologie van kanker
o Meeste tumoren (>90%?) ontstaan spontaan zonder spec. uitlokkende factoren
(“sporadische gevallen”)
o Zeer klein aantal gevolg van erfelijke afwijkingen (“hereditaire kankersyndromen”)
o Lifestyle en omgevingsfactoren (“carcinogene/mutagene factoren”) spelen bijzonder grote
rol
o Multi step carcinogenese! multiple hits
Carcinogenen
o Chemische, fysische, biologische, milieu, persoonlijke, beroepsfactoren
o Bijdrage moeilijk te beoordelen!
o TABAKSROOK!! 30% vd kankersterfgevallen, 90% van alle longkankers
20-35 jaar latentietijd na start roken
Aantal pakjaren = (aantal sigaretten/20 per dag) x aantal jaren roken
o Obesitas: ongeveer 10% van alle sterften aan kanker
o Alcohol: digestieve en respiratoire tractus kanker, levercirrose
Synergie tussen zware drank en roken
o Ioniserende straling en kanker: lage proportie!
o UV straling: melanoom en niet-melanoom huidkanker
o Zonnebanken voor 25 jaar: kans op melanoom 59%, 20% risico vanaf eerste gebruik
o Electromagnetische golven (telefoon, micro): discussie
o Biologische oorzaken
Virussen (papillomavirus – cervixcarcinoom; hepatitis B/C virus - leverkanker)
Bacteriën (Helicobacter pylori – maagcarcinoom)
Parasieten (Schistosoma – blaascarcinoom; Clonorchis sinensis – cholangiocellulair
carcinoom, blaascarcinoom)
o Oncogene virussen
Humaan papillomavirus (HPV) – cervixcarcinoom, P16- positieve hoofd- en
halstumoren
Epstein-Barr virus (EBV) – nasofarynxcarcinoom, lymfomen
Hepatitis-B-virus (HBV) – leverceltumoren
Humaan immunodeficiëntie virus (HIV) – Kaposi sarcoom, lymfomen
o Erfelijke kankers: max 5%
Primaire preventie:
o Vermijden blootstelling aan risicofactoren
, o Verhogen weerstand tegen risicofactoren (vaccinatie)
o Verwijderen risico-organen
Secundaire preventie = vroege opsporing
o Mammo-screening, occult bloedtest, PSA screening
Symptomen
o Preklinische, asymptomatische fase van kankerontwikkeling: meestal lang (jaren, decennia)
o Klinische fase, met symptomen en radiologische afwijkingen: vaak kort
o Patiënten met grote tumoren kunnen volledig asymptomatisch zijn
o Typische symptomen ontstaan door massaeffect, lokale invasie, metastasen
2. THERAPIE
Systemische kankertherapie
o Chemotherapie (= cytotoxische therapie)
o Antihormonale behandeling (“hormoontherapie”)
o Immuuntherapie
o Doelgerichte behandeling (“targeted therapy”)
o Andere
Curatieve behandeling complete remissie ziekte, afwezigheid ziekte, blijvende remissie, genezing
o Neo-adjuvante therapie (preop)
o Adjuvante therapie (postop)
Palliatieve behandeling verlening ziektevrije overleving, symptoomverlichting, levenskwaliteit
Salvagetherapie na falen initiele therapie, curatief bij bepaalde indicaties, vaak hoog palliatief
Prognose: verwacht steeds het onverwachte
Principes:
o Kleine tumoren zijn gemakkelijker te genezen dan grote tumoren!
o Om een complete remissie te bereiken moeten meerdere behandelingscycli toegediend
worden!
o Tumoren mogen geen kans krijgen om opnieuw te kunnen groeien tussen de
behandelingscycli!
o Met hoge dosisintensiteit bereikt men het beste resultaat!
o Combinatie van geneesmiddelen en/of alternerende toediening van therapieën is
geassocieerd met het hoogst mogelijk bereikbare genezingspercentage
Karnofsky performance status: algemene toestand patiënt evalueren
Elke 6-12 weken (na 3 behandelcycli): nieuwe scans om evaluatie te bekijken
PD = Progressive disease
NE = Non evaluable
NED = No evidence of disease (na resectie van een tumor)
ORR = Objective response rate (PR (partiele respons) + CR (complete respons) [%])
CBR = Clinical benefit rate (SD (stable disease) + PR + CR [%])
Progressie-vrije overleving (PFS)
o Interval tussen startdatum behandeling en datum progressie
Overall survival (OS)
o Interval tussen startdatum behandeling en datum overlijden: Disease-specific vs Non disease-
specific OS
Behandeling van vaste tumoren en lymfomen
o Cyclus (of kuur)
Typische duur behandelingscyclus 3-4 weken, afh van herstel relevante organen van
toxiciteit
Typisch aantal cycli 2-8, afhankelijk van de klinische setting
Formele criteria voor evaluatie van respons: RECIST
Evaluatie van nevenwerkingen: National Cancer institute Common Toxicity Criteria (CTC AE)
Behandeling van leukemie en sommige lymfomen
o Inductietherapie: eerste chemotherapie
o Consolidatie: consecutieve behandeling met niet cross-resistente geneesmiddelen
o Onderhoudsbehandeling (beperkt aantal indicaties)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emilytilleman1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen