Inleiding tot de theoretische orthopedagogiek (3 studiepunten)
1. Hoofdstuk 1: Agogisch handelen, agogie & agogiek
Te kennen
- Belangrijke terminologie
- Sleutelbegrippen
- Richtingevende kenmerken van agogisch handelen
- Professionalisering bj agogisch handelen en de valkuilen ervan
- Aanknopingspunten van de agogische interventie
- 3 niveaus van agogisch ingrijpen
1.1 Inleiding
- Orthopedagogisch handelen is agogisch handelen
- Belang van de mogelijkheid om te veranderen
- Veranderen is één van de sleutelbegrippen
1.2 De begrippen agogie en agogiek
Agogiek
- Ontleding: pias = kind, agogos, agein = begeleider, opleiden, besturen,…
- Wetenschap van het begeleiden van mensen
- Wetenschappelijke benadering (theorie)
Definitie ‘koffeman’
Verzamelnaam voor de leer vanhet leiden, begeleiden van mensen ongegacht hun
leeftijd, op een beroepsmatige manier. De in de sociale hulpverlening gebruikte
methoden behoren tot de leer van de agogiek.
Definitie ‘P. Winkelaar’
De leer die aanwijzingen en richtlijnen geeft voor de manier waarop individuele
personen (micro), groepen en organisaties (meso) en samenlevingsverbanden
(macro) kunnen worden begeleid in veranderingsprocessen. Het gaat er daarbij om,
dat die begeleiding plaatsvindt vanuit de situatie waarin de betrokkenen zich
bevinden en dat zij mogelijkheden krijgen aangereikt om zoveel mogelijk zelf te
handelen teneinde tot de gewenste verandering te komen.
Agogie (agogisch handelen)
- Het doen
- Het handelen
- Veranderingen ten goede van de persoon
- Niet langs je neus weg (doordacht)
Definitie ‘Ten Have’
Intentionele, niet wederkerige beïnvloeding door één of meerdere personen gericht
op een wenselijk geachte wijziging, door de cliënt ervaren als welzijnsbevordering .
1
,1.3 Drie sleutelbegrippen van het agogisch handelen
1. Veranderen (beïnvloeden)
- Het handelen van mensen veranderen
- Een ideaalbeeld of een totale vorming bestaat niet
- Iedereen verandert heel zijn/haar leven
- Permanente educatie (altijd durend leren of eeuwig durende opvoeding)
- Een agoog (begeleider) helpt, begeleidt of beïnvloedt
- Meestal onbewust, spontaan, niet doelgericht, intuïtief
- Expliciete verandering
- Meestal volgens een vast traject
2. Handelen (aanzetten tot verantwoordelijk handelen op psycho-sociaal vlak)
- Gedrag
- Uiterlijk (zichtbaar)
- Wat mensen concreet doen
- Hetgeen mensen instinctief / impulsief doen
- Objectief observeren
- Observeerbaar
- Handelen
- Wat mensen bewust doen
- Onzichtbaar
- Observeren
- Het handelen
- Communiceren
- Denkmoment
o Gedachten
o Gevoelens
o Intenties
o Drijfveren
o Motieven
o Redenen
o Betekenissen
3. Emancipatie (empowerment)
- Beïnvloeden in de richting die de betrokkene zelf wenst
- Zelfbeschikking en autonomie vergroten
- Jezelf leren veranderen
- Handelingsmogelijkheden verruimen
- Eigen mening en wat jij belangrijk vindt
- Minder afhandelijk van anderen
Samengevat
- Wat = vrijwillige, gewenste verandering in het handelen op psycho-sociaal vlak
- Wie = (jong)volwassenen als individu, groep, organisatie of samenlevingsverband
- Hoe = systematische, bewuste, doelgericht en professionele door herkenbaar agoog
- Waarom = met emancipatie als doel
2
,1.4 Richtingegevende kenmerken van het agogisch handelen
1. Psychosociale verandering
- Psyche = denken, voelen en willen
- Sociaal = onderlinge verhoudingen tussen mensen
- Beïnvloeden elkaar voortdurend
2. Doelgericht
- Op voorhand bedacht en gepland
3. Systematisch
- Stap-voor-stap
- Planmatig
4. Bewust
- Goed over nadenken
- Betrokken weten wat en waarom
5. Gewenst door betrokkenen
- Vaak onder dwang
- In eerste instantie hulp niet aanvaarden, later wel
- Taakgerichte hulpverlening
- Belangen moeten overeenkomen
- Weinig gemotiveerd
- Willen probleem veranderen
6. Niet even wederzijds
- Asymmetrisch
- Verschillende positief
- Niet gelijk
- Superieur inferieur
7. Beroepsmatig
- Professionele interventies
- Vrijwilligerswerk
- Niet-professionele inbreng is ook belangrijk op het continuüm
- Vb: zelfzorg, mantelzorg, welzijnswerk, forensisch welzijnswerk)
8. Waardegebonden
- Descriptieve of beschrijvende wetenschappen
- Zonder oordeel te geven
- Vb: agogisch handelen
- Prescriptieve of voorschrijvende wetenschappen
- Ideale situatie
- Waardegebonden
- Vb: agogiek
3
, 1.5 De professionalisering van het agogisch handelen
1.5.1 Twee maatschappelijke veranderingen
- Snelle evolutie wetenschap en techniek
- Stijgende individualisering
- Voordurend aanpassen
- Minder richtlijnen
- Meer hulp (welzijnswerk)
- Meer beroepen en specialisaties
- Beroepsopleidingen
- Beroepsorganisaties
- Beroepscodes
- Agogische werkvelden (vorming en welzijn)
- Agogische beroepen
- Agogisch handelen (agogie)
1.6 Vertrekpunt van het agogisch handelen
Definitie ‘exagogiek (curatief agogisch werk)’
- De situatie waaruit men vertrekt is problematisch
- Situatie proberen verbeteren
- Problematisch (opvangen van psychosociale nood)
- Vb: buddy helpt aidspatiënt bij het aanvaarden van zijn ziekte
Definitie ‘anagogiek (positief agogisch werk)’
- De situatie waaruit men vertrekt is normaal
- Situatie proberen verbeteren (verdere ontwikkelingen, veranderen)
- Vormen
- Vb: training voor buddies
Definitie ‘katagogiek (preventief agogisch werk)’
- De situatie waaruit men vertrekt is normaal
- Situatie proberen behouden
- Preventie
- Vb: aidspreventieprogramme ‘vrij veilig’
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tyanavandenbroeck. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.