Samenvatting Feniks 3 vwo Leesboek - Geschiedenis - Hoofdstuk 7 de wereld onder hoogspanning
Beste samenvatting voor H6 van geschiedenis
Hoofdstuk 3: De eerste wereldoorlog
Alles voor dit studieboek (54)
Geschreven voor
Middelbare school
VWO / Gymnasium
Geschiedenis
3
Alle documenten voor dit vak (4846)
2
beoordelingen
Door: daliabadri • 1 jaar geleden
Door: veerlegll06 • 3 jaar geleden
Supergoede samenvatting, ‘t heeft me heel erg geholpen. Ook fijn dat de belangrijkste begrippen dikgedrukt zijn zodat ik die goed kon leren!
Verkoper
Volgen
famkenobel
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
De lange weg naar gelijkheid
8.1
De Indiase Mahatma Ghandi bestreed de Britse macht door symbolen van de Indiase
(hindoe)gemeenschap te benadrukken en koloniale regels die oneerlijk waren niet na te leven.
Ghandi streed voor vreedzame burgerlijke ongehoorzaamheid.
Ghandi was niet de enige die hiervoor streed er kwam verzet tegen raciale ongelijkheid en
tegen de uitbuiting door een kolonisator. Het lukte in verschillende koloniën niet om een
inheemse partij op te zetten die een sterke poltieke kracht werd.
Na de uitputtingsslag tegen Duitsland konden West-Europeanen dankzij de hulp van de
Verenigde Staten aan de wederopbouw beginnen. Omdat Japan de koloniale macht van Groot-
Brittannië, Frankrijk en Nederland had gebroken, hadden de Europeanen hun prestige
verloren en waren de nationalistische bewegingen in koloniën sterker geworden. De
weerstand tegen vreemde bezetters groeide.
De belangrijke koloniale mogendheden waren ook op het wereldtoneel hun macht
kwijtgeraakt en ze moesten hun leidende rol afstaan aan de Verenigde Staten en de Sovjet-
Unie. Deze grootmachten waren tegenstanders van het imperialisme:
- De Sovjet-Unie was communistisch (ze zagen imperialisme als ergste vorm van
kapitalisme.)
- De Verenigde Staten waren zelf kolonie geweest.
Na de overwinning op de nazi’s moest de wereld vrijer: hier pasten geen koloniën meer in.
Daarom tekenden de Amerikaanse president Roosevelt en de Britse premier Churchill het
Atlantisch Handvest: hierin stond hoe de wereld er na de oorlog uit moest zien.
Heel succesvol was dit niet: de Britten wilden niet van alle koloniën afscheid nemen en de
Verenigde Staten zochten overal ter wereld invloed om het communisme weerstand te bieden.
In de tien jaar na de Tweede Wereldoorlog werden grote delen van Azië onafhankelijk, maar
de weg hier naartoe verliep verschillend:
- In Indonesië moest men er hard voor vechten
- In Pakistan en India kreeg men betrekkelijk vredig de autonomie (wel kwamen
duizenden inwoners om het leven bij een migratie van moslims naar Pakistan en
hindoes naar India
- In Vietnam vielen de meeste slachtoffers tijdens de Vietnamoorlog tussen de VS en
Vietnam. De VS wilde het communisme in Vietnam voorkomen.
De Egyptische president Gamal Abdel Nasser nam in 1956 het Suezkanaal in bezit terwijl het
van de Britten was. De Britten heroverden het kanaal. De Sovjet-Unie en VS dwongen de
Britten af te zien van de herovering. Deze Suezcrisis had laten zien hoe de
machtsverhoudingen in de wereld lagen.
De bevrijding van het imperialisme verliep niet zo voorspoedig voor de bevolking omdat in
de koloniën praktisch geen nationalisme was. Toch ontstonden na de oorlog tot 1980
ongeveer veertig onafhankelijke staten. De elite kreeg vaak de macht in handen omdat zij
zagen dat het land stabieler bleef als ze meewerkten.Ondanks de dekolonisatie bleven ex-
koloniën economisch gebonden aan het vroegere moederland: verschillende Afrikaanse
landen kregen bijvoorbeeld financiële hulp als ze beloofden het communisme te bestrijden en
in de ex-koloniën nam een luxe westerse levensstijl aan door de nieuwe bestuurlijke elite. Dit
zorgde voor verzet.
, 8.2
In 1916 werd de volksraad (een soort parlement) ingericht. De leden mochten alleen advies
geven niet meebeslissen. Om meer invloed te krijgen werden politieke partijen ingericht. De
Partai Kommunis Indonesia (PKI) bestond sinds 1914 maar begon zich te roeren na 1916.
Na een opstand van de PKI had de Nederlandse regering in 1927 de PKI verboden. Toen werd
de Partai Nasional Indonesia (PNI) opgericht. Hierin stond dat de partij, onder leiding van
Soekarno, streefde naar onafhankelijkheid. Angst voor de PNI nam toe bij de Nederlandse
regering.
Soekarno werd vastgezet. In Nederlands-Indië wilde niemand iets horen over
onafhankelijkheid, maar in Nederland vond een omslag plaats in het denken over koloniale
overheersing.
De Amerikaanse president Roosevelt maakte aan koningin Wilhelmina duidelijk dat het oude
koloniale bestuur niet kon, maar Wilhelmina reageerde pas toen Japan in 1942 Nederlands-
Indië had bezet. Tienduizenden Nederlanders werden door de Japanners vastgezet in
“Jappenkampen”. Soekarno werd vrijgelaten en samen met Indonesische nationalisten werkte
hij voor de onafhankelijkheid.
Toen de Japanners verslagen waren riep Soekarno de onafhankelijkheid uit. In Nederland
werd de onafhankelijkheidsverklaring niet goed ontvangen: hoe kon Soekarno zich tegen het
moederland keren? Toch dacht de Nederlandse Goeverneur-Generaal in Indië daar anders
over: hij stelde onderhandelingen voor. Hij besefte namelijk dat het moeilijk was om
Nederlands-Indië, waar het idee van onafhankelijkheid sterk genesteld was, moeilijk te
heroveren zou zijn.
Na moeizame onderhandelingen kwamen beide partijen toch tot het Akkoord van
Linggadjati:
- Nederland erkende soevereiniteit van de nieuwe republiek over Java, Madoera en
Sumatra
- Nederland sprak af om een samenwerkingsverband aan te gaan in een Verenigde
Staten van Indonesië
- Nederland en Indonesië zouden verbonden moeten worden in een unie
Linggadjati was voor veel Nederlanders onacceptabel omdat het verlies van de kolonie
volgens hen een economische ramp zou zijn. Nederland kon de inkomsten dan ook wel
gebruiken voor de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog. Ook de investering in regering
en troepen in Indië wilde men wel terugverdienen. Men was ook bang de status in de wereld
als koloniale mogendheid kwijt te raken.
Met Operatie Product die in juli 1947 van start ging werden voedsel- en exportproducten
veiliggesteld. Deze politionele actie was voor Nederland een succes. De internationale
gemeenschap protesteerde wel tegen het Nederlandse militaire optreden. Men ging terug naar
de onderhandelingstafel.
De onderhandelingen liepen snel vast, dus in november 1948 nam Nederland in de tweede
politionele actie de Republikeinse leiding gevangen en veroverde het Djokjakarta. Nu zetten
de nationalistische Indonesiërs hun guerrillaoorlog voort.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper famkenobel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
