,Psychosociaal
- Vriendschappen
- Werk, school, studie
Hoorcollege neurobiologie deel 1
Stress in de vroege jeugd is een belangrijke factor in de ontwikkeling van bijv stress- en
angststoornissen.
Mensen met een trauma zijn vaker en langer depressief en zijn lastiger te behandelen.
Vroege levenservaringen kunnen de hersenen kwetsbaarder maken voor de ontwikkeling
van een psychiatrische stoornis. Dit kan bijvoorbeeld gaan om prenatale stress,
verwaarlozing, misbruik.
Er komen veranderingen in:
- Neuronale circuits
- Plasticiteit van neuronen
- DNA en epigenetische factoren
Stress en hersenen
Er zijn veel mediatoren die een rol spelen bij stress
o Noradrenaline, serotonine, dopamine
o Corticotropin releasing hormone (CRH)
o Cortisol
o Sympathisch zenuwstelsel
o Immuunsysteem
Cortisol
Hormoon dat reageert op stress, bindt aan glucocorticoïd en mineralocorticoïd receptoren
door de hele hersenen. Bijv prefrontale schors en limbische systeem.
CRH
Neuropeptide, mini-eiwit dat door neuronen wordt gemaakt en als (co-)transmitter gebruikt,
wordt afgegeven bij stress. Er zijn directe effecten op de bloeddruk, energie, angst, darmen,
sex, slaap, aandacht, opwinding.
Als hormoon:
Activatie hypofyse-bijnier as, er kan cortisol afgegeven worden via ACTH. Het duurt een tijdje
totdat je effecten ziet.
Als neuromodulator:
- Angst
- Arousal
- Sympathische activatie
- Geen honger
- Geen libido
- Sociale terugtrekking
,De hersenen hebben heel veel receptoren voor CRH. CRH wordt afgegeven door de
hypothalamus en de amygdala. Als je stress hebt, bereikt CRH via axonen de hele hersenstof
en hierdoor zul je veel impulsiever gaan reageren.
Locus coeruleus wordt ook gestimuleerd met noradrenaline afgifte en hierdoor ervaar je
meer arousal. De hersenactiviteit wordt dus aangepast.
Hoe onderzoek je de invloed van vroege jeugdervaringen?
Mensen
- Ziekte, medicatie
- Uithongering
- Verwaarlozing
- Misbruik
- Prenatale factoren
Dieren
- Prenatale stress
- Separatie, deprivatie, handeling in het vroege leven
- Intensiteit moederlijke zorg
DNA methylatie in neuronen
Tijdens periodes van stress kan DNA langdurig worden gemethyleerd waardoor genen meer
of minder actief worden. Hierdoor breng je bijv meer receptoren voor CRH of cortisol tot
expressie.
Inactivatie van genen
Voorkomen binding regulatoire factoren
Beïnvloeding chromatine status
Er kan de novo methylatie zijn met daarna behoud van deze methylatie door celdeling. Er
kan juist ook sprake zijn van demethylatie.
Moederlijke zorg
Er is een lagere stressreactie van de hypofyse-bijnieras in de volwassenheid bij ratten die
veel moederlijke zorg hebben gehad.
Stress-inoculation concept
Als je vroeg als stress ervaart, bereiden je hersenen je voor op een leven met veel stress. Als
je daarna een leven met weinig stress hebt, kan je korte lontje tegen je werken.
Als je bijv veel moederzorg hebt gekregen, ervaar je een lagere stressreactie als volwassene.
Het heeft namelijk effect op de methylering van bijv het cortisol receptor gen. Meer
methylatie betekent minder expressie.
Het hangt van het eiwit af of je meer of minder expressie wil. Van stressaanjagers wil je
minder expressie, maar van stressdempers wil je misschien minder methylatie.
Stressaanjagers meer methylatie, minder expressie
Stressdempers minder methylatie, meer expressie
, Een van de redenen waardoor je meer methylatie krijgt van de cortisolreceptor is bij
misbruik tijdens de jeugd.
Hoorcollege psychologische mechanismen en psychopathologie
Impact van een life event
Appraisal: inschatten van de gebeurtenis
1. Ben ik oké?
2. Wat kan ik eraan doen?
Traumatisch als de gebeurtenis als levensbedreigend wordt ervaren of als je weinig controle
ervaart.
Het gaat om de balans tussen draagkracht en belasting (predisponerende en beschermende
factoren).
1. Systeemtheorie (sociale interactie)
John Bowlby en Mary Ainsworth
Oorsprong: kinderen die langdurig in het ziekenhuis lagen, ouders mochten niet op bezoek
komen
Theorie
Primaire behoefte is zoeken van nabijheid en veiligheid
Voor een normale ontwikkeling zijn goede affectieve banden nodig met:
- Opvoeders
- Andere volwassenen
- Leeftijdsgenoten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lottefokker. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,49. Je zit daarna nergens aan vast.