Hoofdstuk 1: Situering van sociologische theorieën over criminaliteit
Klassieke theorie (1)
Historische context: transities in de 18 e – 19e eeuw
- Transities gaan gepaard met maatschappelijke transformaties (bv. Franse revolutie)
- Van brutale lichamelijke bestraffing (niet rationeel) naar op regels gefundeerde,
institutionele sancties (rationeel, humaan)
- Van feodaliteit (middeleeuws: adel en clerus) naar moderniteit
o 3e stand (handelaars) ontwikkelen niet soort economie krijgen geld beginnen
rechten op te eisen
Cesare Beccaria: ‘Dei delitti e delle pene‘
- Straffen is alleen preventief nuttig sommige licht, sommige zwaar
o Straffen die niet leiden naar voorkoming dat iets gebeurt geeft geen zin
- Tegenstander van de doodstraf
- Hij ging er van uit dat mens begiftigd was met ratio/reden rationeel mensbeeld
- Visie is dat de daders hun gedrag niet zouden stellen als de negatieve gevolgen groter waren
dan de positieve baten
- Visie van utilitarisme (=gedragingen worden gesteld omdat persoon denkt dat dat nuttig is)
met homo rationalis
o Wereldbeeld was toen nog theocratisch
Kenmerken van straffen:
- Openbaar (je moet ze kunnen vinden)
- Snel plaatsvinden ( als afschrikking)
- Noodzakelijk ( om andere misdrijven te vermijden)
- De ‘juiste’ straf (zinvol, waarmee persoon beseft dat hij misstap heeft begaan)
- Proportioneel (voor lichte misdrijven geen zware straf geven als straf niet correct is, gaat
delinquent dat geen juiste straf vinden en niets uit leren)
- Nulla poena sine lege = geen straf zonder wet (vooraf in de wet bepalen welke gedragingen
aanvaardbaar zijn en welke niet)
Tot op de dag van vandaag van belang
1
,Criminologische sociologie
Klassieke theorie (2)
Jeremy Bentham
- Criminaliteit is inbreuk op het greatest hapiness principle
- Achterliggende visie vd hedonistische calculus
o Hedonisme = mens is rationeel met het oog op genot
- Invloed op penologische en juridische praktijk
o Penologie = de wetenschap die zich bezighoudt met het onderzoeken van de
effectiviteit van formele straffen
Als criminaliteit van die aard is, dat ze geluk reduceert, is ze een brok voor de samenleving
Evaluatie van de klassieke theorie:
- Zeer rationeel!
- Sterktes:
o Lot in eigen handen
o Rationele visie op mens en samenleving
- Zwaktes:
o Geen oog voor oorzaken
o Geen oog voor types van criminaliteit (geen onderscheid tussen soorten criminaliteit)
o Is plegen van misdaad echt een vrije keuze?
Grondleggers vd sociologische benadering
1. Ecologische theorie (vooral sociaal milieu): A.M. Guerry
- Vooral portretten op kaarten
- Analyse vd officiële misdaadstatistieken in Frankrijk (hij was de eerste)
o Criminaliteit tegen personen:
Vooral in het zuiden
o Criminaliteit tegen eigendommen
Vooral in het noorden
Als je ze op elkaar legt is Frankrijk ongeveer volledig bedekt
- Vader van de sociale statistiek = A. Quetelet
- Conclusie = niet de vrije wil is belangrijk, maar de impact van sociale factoren (bepaalde
factoren spelen in bepaalde regio waardoor mensen criminaliteit plegen
Tekst Quetelet
- Hij gelooft dat er een verhouding bestaat tussen vergaande criminaliteit en beoordeelde
criminaliteit
- Verhouding tussen geregistreerde criminaliteit en niet geregistreerde criminaliteit
- Hij zoekt naar een wet die de verhoudingen van de sociale criminaliteit kunnen vatten
- Kern: kenmerken van de regio zijn determinerend om te bepalen of je de stap gaat zetten
naar criminaliteit, of niet
o Leeftijd: toppunt van kunnen op 25 jaar kernleeftijd om te bepalen wie
criminaliteit pleegt
25-35 jaar= meest betrokken bij criminaliteit
2
, Criminologische sociologie
o Geslacht: verhouding tussen geslachten is 1 op 4
Groei en neergaan vd curve gaat op dezelfde manier bij mannen en vrouwen
Piek bij vrouwen begint pas bij 30 jaar
Omwille van mindere fysieke mogelijkheden gaat de vrouw meer
criminaliteit tegen eigendom plegen, dan tegen personen
Vergif is geprefereerd niet veel fysieke kracht voor nodig
o Seizoenen:
Zomer: meer criminaliteit tegen personen
Winter: meer eigendomscriminaliteit
o Klimaat
Meer stabiel dan seizoenen
In het noorden anders dan in het zuiden
o Inkomens: meer criminaliteit is waar er meer activiteit is van economische aard
Hoe groter de ongelijkheid van inkomens, hoe meer criminaliteit
o Oorsprong van mensen:
Hoe meer mensen van verschillende oorsprong, hoe meer criminaliteit
o Beroep:
Vrije beroepen (dokters, advocaten): meer criminaliteit tegen personen
hebben al veel geld, dus hebben eigendom niet nodig
Werkende klasse: meer criminaliteit tegen eigendommen
o Opleidingsniveau:
Niveau van opleiding is minder van belang dan men zou denken
Wie kan lezen en schrijven kan aan meer info geraken, en met die
info criminaliteit plegen
o Armoedeniveau: morele opvoeding en armoede gaan niet hand in hand
o Algemene gelijkenissen tussen mannen en vrouwen:
Hoe hoger in maatschappelijke rangorde, hoe minder vrouwen vrouwen
zitten meer binnenshuis normaal dan dat mannen meer criminaliteit
begaan
o Drank:
Hoe meer alcohol, hoe meer criminaliteit
o Statistieken in Frankrijk vergeleken met de statistieken in de Nederlanden
Frankrijk
Spreekt men 39/100 mensen vrij
Nederlanden
Spreekt men 15/100 mensen vrij
Evaluatie van de ecologische school: op korte termijn id 19 e eeuw weinig mee gebeurd
- Sterktes
o Aandacht voor sociale context
o Zoeken naar empirische basis
- Zwaktes
o Onbetrouwbare statistieken
o Overvleugeld door biologische theorieën (kwamen op en hebben de sociale
theorieën overvleugeld)
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mdvkuleuven. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.