HEMATOLOGISCHE AANDOENINGEN
RODE BLOEDCEL: ANEMIE EN POLYCYTHEMIE
Algemeen
- Hematocriet
!"#$%& ()*
• !"##&+,-& !"#$%& .#"&+
- Bloed
• Bestaat uit
o Plasma
o BPL
o WBC
o RBC
- Multipotente stamcel
• Van hieruit aanmaak van ≠ cellen
o Bv. RBC, B-cellen, T-cellen …
- Aanmaak RBC
• In beenmerg
• Volledig mature
o Gaat naar bloed
o Bevat geen genetische informatie (geen kern)
• Erytropoietine (EPO) nodig
• #RBC
o Balans tussen aanmaak en verlies
o Levensduur 120d
§ Elke dag 1% verloren en 1% aangemaakt
- Steady state
• Evenwicht van het lichaam
• Blijft liefst behouden
- Hemoglobine
• ≠ samenstellingen (⍺, β, γ en δ) en soorten (A, A2, F)
- IJzer
• Onderdeel van hemoglobine
o Bindt zuurstof
• Niet los in bloed
- Vit B12
• Opname vanuit (dierlijke) voeding
o M.b.v. IF in maag
• Functie
o Omzetten foliumzuur " opbouw pyrimidines
o Productie myeline (in zenuwstelsel)
Anemie
- = Bloedarmoede
• In gezonde omstandigheden
o RBC aanmaak gelijk aan afbraak
- Geeft verminderde zuurstoftransport
- Gemeten als
• Hematocriet (%)
• Hemoglobine (g/dL)
1
, o Transporteert zuurstof
- Drempel
• ≠ per persoon
o Kinderen, zwanger, mannen
- Symptomen
• Duizelig, vermoeid, flauwvallen
• Pijn op de borst, hartkloppingen
• Veranderde huidskleur
o Indien geel " # bilirubine
o Indien bleek " $ RBC
- Oplossing
• Hart verhoogd cardiale output
o # SV + HR
- Oorzaken
• Bloedverlies
• Schade beenmerg
• Minder aanmaak, evenveel verlies
• Evenveel aanmaak, meer verbruik
- Soorten
• Carentiële (40%)
o = Tekort
o Vormen
§ Foliumzuur deficiëntie
§ IJzer deficiëntie
o = Ferriprieve anemie
o Oorzaken
s Overmatig verlies
◊ Voorbeelden
p Chronisch bloedverlies (bv. menstruatie)
p Herhaalde zwangerschappen
p Bloedgever
s Te geringe opname
◊ Voorbeelden
p Slechte resorptie door HCl tekort
p Intestinale slechtere resorptie
r Bij glutenallergie (coeliakie)
p IJzer complexerende stoffen
s Onvoldoende ijzer in voeding
◊ Weinig voorkomend
§ Vit B12 deficiëntie
o = Pernicieuze anemie
o Gevolg
s Minder aanmaak Hb
o Oplossing
s Toediening foliumzuur + vit B12
o Symptomen
§ Weinig in orofaciale regio
o Gladde rode tong
o Cheilitis in mondhoek
• Glucose-6-P dehydrogenase deficiëntie
o Oorzaak
§ Stress
§ Infectie
§ Medicatie
2
, Onveilige medicatie Risicomedicatie
Dapsone Acetaminophen
(paracetamol)
Nitrofurantoin Aspirine
Primaquine Fluoroquinolones
Methyleenblauw Sulfonamides
• Beenmerghyperplasie
o Gevolg
§ Gemakkelijkere beschadiging RBC " afbraak " meer aanmaak RBC "
expansie beenmerg " =beenmerghyperplasie " gevolgen
o Minder trabeculaties
o Osteoporose
s Verdunning ondergrens mandibula
o Prominente laminaire striata
s “Trapladders”
• Sikkelcelanemie
o Oorzaak
§ Infectie
§ Hypoxie
o Gevolg
§ Mutatie in gen coderende voor Hb S " verandering vorm RBC "
halvemaan achtig " verlies flexibiliteit " verstoppen kleine haarvaten
[vaso occlusief] " stop circulatie " geen zuurstof " evt. afsterven
o TA
§ Beoordelen of patiënt stabiel is
§ Maximale preventieve zorgen
§ Indien infectie
o Behandel agressief
s AB, incisie en drainage
s Evt. extractie of pulpectomie
§ Vermijd gebruik salicylaten
§ Vermijd hypoxie
o Manieren
s Beperken gebruik sedativa
s Vermijden algemene anesthesie
• Thalassemie
o Geen correcte aanmaak hemoglobine
o Soorten
§ ⍺-thalassemie
o Afwijkende productie ⍺-ketens
§ β-thalassemie
o Afwijkende productie β-ketens
o Vormen
s Minor
s Intermedia
3
, s Major
◊ Gevolg
p Expansie beenmerg (medulla)
r Gevolg
u Vertraagde aeratie sinussen
u Overgroei BK tov OK " malocclusie
u Verstoorde positie incisieven
u Chipmunk facies
WITTE BLOEDCEL, LEUCOPENIE
Algemeen
- WBC
• Functie
o Bescherming tegen infecties
§ Bij meer verlies dan aanmaak óf minder aanmaak dan verlies (meest
voorkomend) " verminderde bescherming
• Soorten
o Neutrofielen
§ Tegen bacteriën
o Lymfocyten
§ Tegen virussen
- Leucopenie
• Tekort aan WBC
• <4000/ml
Neutropenie
- Tekort aan neutrofielen
• <1500/ml
- Oorzaken
• Carentieel
o Foliumzuur/vit B12
• Chemotherapie
o Mbv cytostatica
o Gevolg
§ Doden sneldelende cellen " kankercellen + goedaardige cellen "
$ #WBC
• AB
o Co-trimoxazole
• Idiosyncratisch medicamenteus (onvoorspelbaar)
o Aminopyrine
o NSAID
o Anti-epileptica
o Beta-lactam AB
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper THKleuven1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,48. Je zit daarna nergens aan vast.