Samenvatting
Samenvatting Pathologische Ontleedkunde
Deze samenvatting is gebaseerd op de slides, colleges en cursustekst.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 54 pagina's
Voorbeeld 4 van de 54 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
PATHOLOGISCHE ONTLEEDKUNDESAMENVATTING
1 GROEI EN DIFFERENTIATIE
CELCYCLUS
Fasen
- G0
• Rustfase
• Hier zitten cellen tijdelijk of definitief
• Terminaal gedifferentieerde cellen
• Leidt soms tot celdood
- Interfase
• G1
o Aanmaak van eiwitten en celorganellen
o Duur celcyclus
§ Darmepitheel: 8h
§ Levercel: 100d
§ Bepaald door G1-fase
• S
o Synthese van nieuw DNA en duplicatie centrosoom
• G2
o Controle van nieuw DNA
- Mitose
• Verloop
o Condensatie chromatide
o Zichtbaar worden chromatide + vorming spoelfiguur
o Schikken chromosomen in equatoriaal/midden van spoelfiguur
o Migratie chromosomen naar polen
o Vorming 2 dochtercellen (zelfde DNA als moedercel) + vorming
kernenveloppe
Regulatie
- Activators
• Bv. cycline
o ≠ Soorten die actief zijn tijdens ≠ fasen in celcyclus
o Bv. in G1-fase " actief zijn van CDK4+6 samen met cycline D
§ CDK = cycline afhankelijk kinase
- Inhibitoren
1
, • Bv. cycline dependent kinase inhibitoren
• 2 groepen
o p21, p27, p57
§ Controleren grootste gedeelte van celcyclus
o p16, p15, p18, p19
§ Controleren mn G1-fase
Checkpoints
- Controleposten
• Zorgen dat alles goed verloopt
• Fouten worden opgepikt
• CDK-inhibitoren remmen evt. cyclus af
- Soorten
• Metafase checkpoint
o Controle van
§ Spoelvorming
Normaal, chromosomen in equatoriale vlak Abnormaal mitosefiguur, chromosomen niet mooi
gerangschikt in equatoriaal vlak
• G1 checkpoint
o Controle van
§ Voldoende beschikbare nutriënten en groeifactoren (GF)
§ DNA-schade
o Mbv retinoblastoom proteïne (Rb)
§ Verloop
o Indien Rb gebonden op transcriptiefactor (TF) van genen van cycline A
en E " geen transcriptie " geen vorming cycline A en E
o Indien fosforylatie Rb " niet binden aan TF " wel transcriptie "
vorming cycline A en E " activatie celcyclus
o Indien fout " CDK-inhibitoren " opheven fosforylatie Rb " geen
transcriptie " geen activatie celcyclus
• G2 checkpoints
o Controle van
§ Celgrootte en correcte DNA-replicatie
o Mbv p53 en DNA-herstelgenen
§ Verloop
o Indien fout in DNA na replicatie " fosforylatie p53 " loskomen MDM2
" stimulatie productie p21 " activatie CDK-inhibitoren " afremmen
celcyclus " herstel DNA door DNA-herstelgenen
o Indien te grote schade " celdood/apoptose door p53
GROEI EN VERNIEUWING CELLEN
Leeftijd
- Foetus
• Hoge celdelingscapaciteit
o Snelle groei van weefsels en cellen
2
, - Na geboorte + volwassen leven
• Cellen verliezen vermogen om te kunnen delen
o " Veel ≠ tussen weefsels
Soorten cellen
- Labiele cellen
• Kenmerken
o Prolifereren continu na geboorte
o Korte levensduur/snelle turnover
o Zeer gevoelig aan beschadiging
o Bv. bloedvormende cellen en epitheelcellen
- Stabiele cellen
• Kenmerken
o Celdeling voor vervanging van beschadigde, verloren gegane cellen
o Bv. levercellen, endocriene cellen en bindweefselcellen
- Permanente cellen
• Kenmerken
o Geen celdeling en regeneratie
§ Enkel deling bij foetaal leven
§ Geen vervanging bij verlies
o Bv. zenuwcellen, hart- en skeletspiercellen
Groei
- Normale groei
• Fysiologisch
• Evenwicht tussen celdood en -groei
• Toename in
o #cellen via celdeling
o Omvang
o Extracellulaire matrix (ECM)
- Abnormale groei
• Pathologisch
• Onevenwicht tussen celdood en -groei
• Afwijkingen
o Hypertrofie
§ Kenmerken
o Toename in omvang door toename celgrootte
· Zonder celdeling
§ Oorzaken
o # Trofische signalen
· Via hormonen
· Bv. borstgroei bij zwangere vrouw voor melksecretie
o # Belasting
· Bv. spierontwikkeling bij gewrichten
o Overvoeding
Hypertrofie bij hartspier Groter worden hartspiervezels
Bv. bij verhoogde bloeddruk
3
, Indien deel van nier uitvalt "
harder werken overgebleven
glomeruli " vergroten
o Hyperplasie
§ Kenmerken
o Toename in omvang door toename aantal cellen
§ Oorzaken
o # Trofische signalen
· Voorbeelden
◊ Indien overgewicht bij man of antihormonale therapie" te veel
oestrogeen " borstgroei
◊ Hyperplasie prostaat " plasproblemen
o # Fysiologische vereisten
· Bv. hyperplasie RBC
◊ Op grote hoogte " minder O2 in lucht " meer aanmaak HIF-
factor " meer aanmaak epo door nier " stimulatie beenmerg
" stimulatie aanmaak RBC " meer RBC
◊ Indien doping " meer RBC " meer O2 aan spieren " meer
spierkracht en betere prestaties
p Nadeel " dikker worden bloed " evt. klontervorming
o Bij persisterende celbeschadiging
· Bv. constante druk bij tandprothese " hyperplasie slijmvlies
o Hypertrofie + hyperplasie
o Atrofie
§ Vermindering in omvang, door minder
o #cellen
o Volume
o Extracellulaire matrix
§ Oorzaken
o Pathologisch
· $ Bloedtoevoer
· $ Gebruik
· Wegvallen bezenuwing
· Tekort aan hormonen
· Lokale druk
· Afsluiting lozingsgang
· Chronische beschadiging
o Fysiologisch
· Verouderingsproces
Spieratrofie Hersenatrofie
Normale vs kleinere spiervezels
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper THKleuven1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,98. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67232 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen