Op dit vak haalde ik 17/20 met enkel deze samenvatting vanbuiten te leren. Alles uit de lessen + extra uitleg komt hier aan bod samen met informatie uit de cursus.
, 1. Inleiding tot de psychodiagnostiek
1.1 Omschrijving & belang van psychodiagnostiek
1. Alledaags impliciet diagnosticeren
Alledaags impliciet diagnosticeren Toekennen van oorzaken aan verschijnselen of gedragingen
(attributietheorie)
➔ Iedereen doet het elke dag en vooral als er een afwijking is van een verwacht patroon.
Bv.:
• Tijdschriften en magazines als entertainment
o Flair test
• Media, televisie en documentaires: extremer (on)gewenst gedrag
Probleem van impliciete diagnostiek:
Het ‘ongewapende oordeel’ (vooroordeel) of impliciet diagnosticeren
Foutenbronnen = tekorten en vertekeningen
➔ Hoe tegengaan? Zoveel mogelijk info verzamelen van de persoon en mensen rondom de persoon
Onderzoek naar foutenbronnen:
• Hoe gaan mensen om met kansen en waarschijnlijkheden?
• Wat is de oorzaak?
• Wat is de impact op de kwaliteit van de psychodiagnostiek?
A) Hoe gaan mensen om met kansen en waarschijnlijkheden?
Voorbeeld 1: Welk type woorden zijn het meest frequent in het Engels?
• woorden die beginnen met een 'r' of
• woorden die 'r' als derde letter hebben?
➔ De meeste mensen vinden (a) waarschijnlijker dan (b).
Voorbeeld 2: "Mijn vriend is professor. Hij schrijft graag gedichten, is nogal verlegen en klein van
gestalte. Op welk terrein is hij werkzaam: Chinese literatuur of psychologie?“
➔ De meeste mensen denken dat het om een hoogleraar Chinese literatuur gaat.
→ Mensen zijn slecht in het schatten, afwegen en herzien van kansen.
B) Wat is de oorzaak van foutenbronnen bij het impliciet diagnosticeren?
Heuristiek (vuist)regel om sneller tot de oplossing van een probleem te komen (vaak impliciet of
onbewust).
• Informele, intuïtieve en speculatieve oplossingsstrategieën.
• I.t.t. algoritmen, die altijd en overal werken, zijn heuristieken specifieke strategieën die we
leren gebruiken in specifieke situaties en die niet altijd een oplossing garanderen.
• Hoe meer ervaring met een taak hoe beter heuristieken ontwikkeld zijn.
Vaak oorzaak van foutenbron:
1
, Beschikbaarheid Makkelijk uit het geheugen op te halen.
• Voorbeeld: Welk type woorden zijn het meest frequent in het Engels? Woorden die
beginnen met een 'r' of woorden die 'r' als derde letter hebben?
➔ Meeste mensen vinden (a) waarschijnlijker dan (b).
• Nadeel: Heel opmerkelijk situaties die zeldzaam zijn komen groot in de krant (Bv.
vliegtuigcrash), hierdoor overschat men de kans om te sterven in een vliegtuig t.o.v. te
sterven in een autocrash.
Representativiteit Vergelijking met typische voorbeelden, prototypes of stereotypen.
• Voorbeeld: "Mijn vriend is professor. Hij schrijft graag gedichten, is nogal verlegen en klein
van gestalte. Op welk terrein is hij werkzaam: Chinese literatuur of psychologie?“
➔ De meeste mensen denken dat het om een hoogleraar Chinese literatuur gaat.
• Nadeel: We vergeten rekening te houden met andere info die ook relevant is.
Hoe statistisch redeneren mensen?
Experiment I van Tversky & Kahneman
“Bart is 34 jaar, intelligent maar weinig creatief. Hij is dwangmatig en maakt
een saaie indruk. Hij was altijd sterk in wiskunde maar zwak in taal”
Rangschik naar waarschijnlijkheid:
1. Bart is accountant
2. Bart speelt in een hardrockband
3. Bart is een accountant die in een hardrockband speelt
Andere statistische fouten
• Velen denken dat vliegen gevaarlijker is dan autorijden
• Lijst van 19 “beroemde” mannen en 20 “gewone” vrouwen: meeste mensen denken dat er
meer mannen dan vrouwen op lijst
➔ Verklaring T & K: beschikbaarheidsheuristiek: Hoe gemakkelijker voorbeelden van een fenomeen
te binnen schieten, des te frequenter is dat fenomeen.
C) Impact op kwaliteit van de psychodiagnostiek?
Confirmation bias Mensen hebben de neiging info op te zoeken die hun stelling of opvatting
ondersteunt
2. Impliciet diagnosticeren in psychodiagnostiek: mogelijke foutenbronnen
• Vaak geen systematische en consistente werkwijze
2
, • Confirmation bias
• Te vlug adviezen formuleren
• Gebrekkige betrouwbaarheid en validiteit van de onderzoeksmiddelen en ongeschikte
normen
• Voor de hand liggende diagnosen en interventies over het hoofd zien
• Diagnostisch proces onvoldoende afgestemd op de hulpvragen van de cliënt
• Besluitvorming onvoldoende gebaseerd op beschikbare gegevens; geen objectieve criteria
hanteren (= verhoging van de subjectiviteit)
• Besluitvorming onvoldoende geëxpliciteerd en daardoor onvoldoende duidelijk voor
collega’s en cliënten
• Eigen persoon als foutenbron
• Onvoldoende samenwerking met cliënt en zijn omgeving
• Teveel vakjargon in de communicatie
3. Expliciet diagnosticeren als oplossing
Expliciete psychodiagnostiek: Om
vooroordelen etc. weg te krijgen.
Model wordt gebruikt om op
wetenschappelijke manier psycho-
diagnostische proces uit te voeren en
de best mogelijke tests gebruiken.
A) Basis van het PSD procesmodel
B) Wat betekent Expliciete diagnostiek in
de praktijk?
• Explicieter werken met (gevalideerde)
theorieën
• Bewust rekenschap geven van de keuze van bepaalde theorie
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper janavanhoof. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
