HOOFDSTUK XXVII. GRONDRECHTEN: CONCEPT, TYPES EN
GELDING
Grondrechten zijn fundamentele rechten. Dat zijn rechten die zo belangrijk zijn dat ze in de
grondwet/Europese verdragen (EVRM) staan. Dit zijn subjectieve rechten die het objectief recht
zodanig belangrijk vindt, dat ze worden neergeschreven in de hoogste norm van de staat.
Oorspronkelijk werden deze grondrechten gezien als ‘negatieve vrijheidsrechten’, omdat de
overheid hierin geen stappen ondernam.
In 1994 richte men de economische, sociale en culturele grondrechten op. Die gingen ervan uit
dat de overheid positieve prestaties moest leveren met oog op sociale bescherming en
economische en culturele ontwikkeling.
Zie ART. 23 GW & ART. 191 GW: de overheid moet hiervoor haar best doen, maar dat betekent
niet dat al die rechten gewaarborgd worden = programmarechten
HOOFDSTUK XXVIII. ANALYSE VAN EEN AANTAL GRONDRECHTEN
28.1 Gelijkheid der Belgen
28.1.1 PRINCIPE
Volgens ART. 10 en 11 GW zijn de Belgen gelijk voor de wet en is er in de Staat geen onderscheid
van standen. ART. 131 GW stelt ook nog enkele regelen i.v.m. discriminatie op.
Deze gelijkheid resulteert o.m. in:
- Geen standenonderscheid
- Alle burgers hebben toegang tot militaire en burgerlijke ambten
- Geen voorrechten inzake rechtspleging (uitzonderingen)
- Geen voorrechten inzake belastingen (uitzonderingen)
28.1.2 BETEKENIS VAN DE GELIJKHEIDSREGEL
Met de gelijkheidsregel wordt bedoeld juridische gelijkheid. Deze wordt gewaarborgd wanneer
ieder in gelijke omstandigheden, gelijke regels worden opgelegd en op gelijke manier
worden behandeld.
MAAR: Dit geldt niet wanneer mensen zich in verschillende omstandigheden bevinden!
Bv. Een werkgever krijgt 28 dagen opzeggingstermijn terwijl een werknemer er maar 14 krijgt.
(Voordeel werknemer)
Bv. Een persoon die het funancieel moeilijk heeft, moet minder belastingen betalen.
(verantwoording nodig)
Merk op: Het is niet omdat een strafbaar feit werd geseponeerd, dat een ander gelijkaardig feit
niet kan worden vervolgd!!! = opportuniteitsbeginsel
Merk op: voor dezelfde inbreuk kunnen verschillende sancties worden opgelegd en
omgekeerd!!!
Wet Franchimont (1998): verbetering van strafrechtspleging d.m.v. opsporings- en
gerechtelijk onderzoek.
Het parket moet sepot kunnen motiveren & is gebonden door richtlijnen van Minister v.
Justitie inzake strafrechtelijk- en vervolgingsbeleid + omzendbrieven
Vrouwenrechten
, o Vrouwen mogen pas stemmen sedert 1948.
o Pas vanaf 2002 wordt de gelijkheid van mannen en vrouwen gewaarborgd in onze
Grondwet en krijgen ze gelijke toegang tot politieke mandaten. Deze principes worden ook
toegepast:
- Evenwichtige vertegenwoordiging van m&v in adviesorganen
- Evenwichtige vertegenwoordiging van m&v in beheers- en bestuurorganen
o In het sociaal recht wordt vrouwendiscriminatie sedert 2007 bestrijd.
o Pas sinds 2012 werd de loonkloof tussen mannen en vrouwen bestrijd door
functieclassificaties te herzien en genderneutraal te maken.
28.1.3 RECHTSBESCHERMING TEGEN DISCRIMINERENDE WETGEVING
a) Situering
Het grondwettelijk hof moet ART. 10 en 11 GW toetsen en wordt daarom als
‘antidiscriminatiehof’ gekenmerkt.
Bv. Non-discriminatie tegen deeltijdswerkers
Bv. Non-discriminatie tegen werknemers met AO van onbepaalde duur
Bv. Bestraffing van racisme en xenofobie
Maar moet daarom ook vanzelfsprekende zaken als strijdig markeren.
Bv. Het recht op een pruik voor kaalhoofdige vrouwen = strijdig met gelijkheidsbeginsel
van man & vrouw m.b.t. sociale zekerheid
Bv. De vergoeding van een eiser i.v.m. schade van openbare werken is beperkt tot
lasten die de andere omwonenden niet ondergaan.
Hoofddoeken zijn verboden op scholen op drie voorwaarden:
1. Het verbod is gebaseerd op een algemene regel die voldoende duidelijk en toegankelijk
is
2. Het moet of een doelstelling van algemeen belang of de bescherming van anderen
nastreven
3. Het verbod moet voldoen aan het evenredigsheidsvereiste
Onderwijzend personeel mag ook geen religieuze, politieke of filosofische symbolen dragen
in het kader van hun neutraliteit op school/in de uitoefening van hun ambt. (GO)
b) Constitutioneel toezicht op de eerbiediging van het gelijkheidsprincipe door het GW Hof
Het GW Hof heeft de bevoegdheid artikelen te toesten aan ART. 10 en 11 GW. Deze
‘strijdige’ artikelen kunnen aanhangig worden gemaakt bij het Hof door een
overheid/particulieren met een belang of bij een prejudiciële procedure van een rechter.
Bv. Het GW Hof vernietigde gedeeltelijk 2 artikelen die een parte behandeling lieten
uitvoeren ongebonden aan een ziekenhuis. dit was in strijd met het gelijkheidsbeginsel.
Wanneer het Hof een schendig heeft vastgesteld, kan de aanhangende rechter een
schadevergoeding eisen.
ART. 10 en 11 vloeien voort uit internationale verdragen waaraan België gebonden is.
Het Hof kan een vernietigde bepaling aanwijzen
Bv. voor personen voor een bepaalde periode geldt een regel nog, voor die erna niet
meer
c) Controle op bestuursbeslissingen op de eerbiediging van het gelijkheidsprincipe door de RvS
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper zarahvanlaer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.