SOCIOLOGIE
Bachelor in de orthopedagogie – Hogeschool Gent
DEPOORTER KAYLEY
, Sociologie les 1: de eigen
aard vd samenleving
Magische driehoek v Berger en Luckmann
de samenleving is een
obj. werkelijkheid
de samenleving is
de mens is een
een menselijk
sociaal product
product
Sociologie= ‘samenlevingskunde’
Sociologen interesse in:
o Hoe leven mensen samen in allerhande sociale verbanden?
o Wat zijn de kenmerken van die samenlevingsverbanden?
o Door welke wetmatigheden worden ze gestuurd?
Sociale interactie en handelen binnen samenleving
Orthopedagogen in de samenleving:
o Deel uitmaken vh sociaal leven – in constante interactie met cliënten, collega’s,… -
gevoeligheid voor wat leeft in de maatschappij
o Op micro-, meso -en macroniveau
De samenleving als speelveld
Duidelijke lijnen in de samenleving wie kan wel/niet deelnemen aan de samenleving en
wie wil zich wel/niet aanpassen aan de regels?
o Er zijn veel drempels om volwaardig te kunnen deelnemen: bv. armoede,
beperkingen, geestelijke gezondheid,…
o Afgebakende zones (particulier/privé versus publiekelijk) verschillend gedrag
, Spelregels over hoe we kunnen deelnemen aan de samenleving geboden en verboden
o Wetten, regelementen, regels,… niet aan houden= sancties!
o Formeel vastgelegd of uit normen/behoren (bv. eerlijkheid, vriendelijkheid,…)
Innemen van verschillende posities rolbepalend
o Taakverdelingen met verschillende verwachtingen
o Voedingsindustrie, piloot, leerkracht, kledingontwerper,…
o Gekoppeld aan een status (op verschillende wijze gewaardeerd)
o Formele of informele leiders
Doel= scoren/winnen en achterliggende intenties
o Bv. geld binnenhalen, macht verkrijgen,… niet altijd zichtbaar
Rondom de lijnen (tribune) voeren invloed uit
o Bv. de media, sociologen,…
Sociologen moeten met afstand en een objectieve blik kijken naar het ‘spel’
Je hebt pas vrijheid wanneer er (spel)regels zijn
o Regels beschouwen als onbepaald= ‘voetbal is oorlog’ (Rinus Michel)
Het dagelijkse leven door de bril vd socioloog
Sociologische verbeelding: vermogen om afstand te nemen van onze dagelijkse levens en er
anders naar te kijken, los van de vertrouwde routines en met een frisse blik
3 cruciale onderdelen:
o Biografie: alles wat we ervaren, het pers. leven van mensen contextbepalend
o Geschiedenis: tot stand komen ve samenleving + verandering (‘historisch geheugen’)
o Sociale structuur: onze relaties met andere mensen
, Sociologische bril ivm basisbehoeften:
o Eten en drinken:
verschillende eetgewoontes -en patronen (bv. vegetarisch)
beleefdheidsregels (bv. mes en vork)
cultuurgebonden (bv. wel/geen varken)
belangrijke vrijetijdsbesteding vr grote groep mensen + symbolische waarde
o Sport:
statussymbool; een teken dat niet functioneel wordt gebruikt, maar als
verwijzing naar rijkdom, macht en prestige (bv. politie-uniform)
lager/hoger scoren van sociale status bv. hoog= skiën/zeilen; laag=
boksen
‘sociaal gekleurd kaartje’
‘hogere sporten’= uitdrukken waarden als distance en finesse
‘lagere sporten’= patroon v lijf-aan-lijfgevechten
‘blood sports’= evolutie bv. bokshandschoenen idpv blote vuisten
o lifestyle:
trendwatchers die fel alle trends opvolgen en toepassen
‘niet wat men is, maar wat men lijkt is belangrijk’ buitenkant vd mens
wordt sociaal ingevuld (bv. ideale vrouwen/mannenlichaam)
Currid-Halkett: ‘The sum of small things. A theory of the aspirational class’
ontwaard een nieuwe elite adhv subtiele vormen v consumptie
bv. de mode-industrie met ‘het ideale vrouwenlichaam’, VSCO girls
o liefde:
verliefdheid mag blind zijn, partnerkeuze veel minder
mensen huwen binnen hetzelfde sociale milieu (religieuze overtuiging,
etnische herkomst, opleiding,…)
Veel gemeenschappelijkheden
Minder risico op conflicten
Sociale druk
Heteronormativiteit
zelfs verliefdheid wordt dus sociaal gestuurd
o Alles is contingent, maar niet arbitrair:
Contingent:
Alles had anders kunnen zijn dan het nu is
Toch is ons leven NIET arbitrair, willekeurig of louter toevallig. Het is
niet omdat een bepaald gebruik anders had kunnen zijn dat er geen
goede reden bestaat waarom het nu zo is
Socioloog gaat kijken naar deze ‘format’ van samenleven:
Niet los van het verleden