Priscillia Angela Cosentino
MOBII2: WPO : BOVENSTE LIDMAAT
Schouder
➔heel mobiel, weinig stabiliteit
Bestaat uit 2 gewrichten : sternoclavicularis gewricht & acromionclavicularis gewricht
1. Anatomie/fysiologie
• Caput humeri: convex ( bolvormig)
• Cavitas: concaaf ( labrium glenoidale vergroot de concaviteit)
• Het schoudergewricht = zeer mobiel gewricht, maar met weinig stabiliteit
• ACG: anteflexie-elevatie; abd-elevatie en endorotatie en horizontale adductie
• SCG: anteflexie-elevatie; abd-elevatie
• Rotator cuff: belangrijkste functie = stabiliteit
o Gestabiliseerde spier : infraspinatus, supraspinatus, teres minor, biceps
• Scapulothor: belangrijkste functie: stabiliteit
• CTO ( cervico-thoracale overgang) : anteflexie-elevatie en abd-elevatie
FUNCTIES SCHOUDER
• Mobiliteit: anteflexie-elevatie/abd-elevatie
• Mobiliteit: hor add/ ext/ endorotatie
• Stabiliteit: ante-flexie stabiliteit ifv werpbewegingen
• Compressie BBH: artritis en OA
• Kracht-UH: rotator cuff & scapulothor musculatuur
• Rekbaarheid mm. Pectorales
FYSIOLOGISCHE FUNTIESTOORNISSEN : GEWRICHT
• Gewricht = orgaan + een geheel van : kraakbeen, subchondraal bot, G-kapsel, synovium,
meniscus of labrum of discus
• Stoornissen i/d mobiliteit: verlaagd of verhoogd
Bvb: OA, immobilisatie of postop : verlaagd
bvb: frozen shoulder: verlaagd ( wordt een fractuur bij oudere mensen + diabetes)
bvb: subacromiaal pijnsyndroom: dikwijls verlaagd
bvb: schouderluxatie: verhoogd
• Stoornis i/d compressie-belastbaarheid (kraakbeen/subchondraal bot/ synovium)
bvb: artritis; fractuur, immobilisatie
• Stoornis i/d stabiliteit
o Passieve component: mechanische treksterkte ligamenten,
GH: vnl lig GHAI (GlenoHumerale Anterior Inferior)
ACG: vnl lig coracoclav; ligg acromioclav
o Actieve component: neuromusculaire controle = controle van krachten die inwerken
op G, controle door spierwerking en sturing zwaartepunt op basis van afferente info
belangrijk: interactie tss RC en scapulothor
bvb: subluxatie-luxatie humerus of clavicula ook postoperatief of postimmobil
• Stoornis in de sensorische functie: pijn/ stijfheid
bvb: artritis GH; ACG
• Stoornis in de sensorische functie: houdings-en bewegingsgevoel
bvb: post- luxatie; centraal of perifere zenuwletsel
1
, Priscillia Angela Cosentino
FYSIOLOGISCHE FUNCTIESTOORNISSEN : SPIER-PEES
• Stoornissen in de rekbaarheid: verlaagd
bvb: verkorting door gewoontehouding (bvb pectorales); spierscheur; postimmobil
• Stoornis in de spierkracht: verminderd
bvb: tendinopathie; centraal of perifeer zenuwproblematiek; OA; aging, immobilisatie,
peesruptuur
• Stoornis in de spiertonus
bvb: spiercontractuur; Z van Parkinson
• Stoornis in uithouding
bvb: post immobil; OA; aging
• Stoornis in de sensorische functie: pijn/ stijfheid
bvb: acute tendinitis/chronische tendinopathie
FYSIOLOGISCHE FUNCTIESSTOORNISSEN : ZENUW
• Stoornissen in de mobiliteit: verlaagde rekbaarheid
bvb: centraalneurologisch probleem (hernia cervicaal); perifeer zenuwletsel; postimmob
• Stoornis in de sensorische functie: rekpijn, verandering in sensibiliteit zoals anaesthesie,
hyperaesthesie, paraesthesie bvb: centraalneurologisch problematiek (hernia cervicaal);
perifeer zenuwletsel; postimmobil
• Stoornis in de spierfunctie: verminderde of afwezige reflex, spierkrachtverlies, verlies
coordinatie
bvb: centraalneurologisch problematiek (hernia cervicaal); perifeer zenuwletsel
• Stoornis in de bew functie: verminderde of afwezige reflex, verlies coordinatie,
bvb: centraalneurologisch problematiek (hernia cervicaal)
FYSIOLOGISCHE FUNCTIESTOORNISSEN : VESTIBULAIR
• Stoornissen in de balans/evenwicht: verlaagd
bvb: centraalneurologisch problematiek; vestibulair probleem
• Stoornissen in houdings-en bewegingsgevoel
bvb: centraalneurologische problematiek; vestibulair probleem
STOORNISSEN I/D BEWEGING :
• Gewaarwordingen gerelateerd aan bewfuncties: spierstijfheid
bvb: posttraining; spierletsel; post immobilisatie
FREGUENTE PATHOLOGIE SCHOUDERREGIO :
• Artritis GH → Vormen: post-traumatische/ degeneratieve/ post-operatieve/ septische/
postimmobilisatie/post-artroscopie → GH gewricht heeft een multi-segmentale
innervatie (vnl vanuit zenuwwortels C5-C6) en kan daardoor gerefereerde pijn vertonen
in dermatomen C5-C6. Vb: FS; SAPS; OA; luxatie; fractuur humkop
• Artritis ACG: meestal posttraumatisch of degeneratief Vb: luxatie en/of fractuur clavicula
MINDER FREQUENTE PATHOLOGIE SCHOUDERREGIO :
• Spierpeesprobleem rotator cuff: tendinopathie/ruptuur vnl SS en/of sScap en Tm of IS
• Labrumletsel: meestal traumatisch (bv. val, luxatie of werpbeweging) vb: SLAP; Bankart
laesie
• Bursitis subacromiodeltoidea: acuut do/e val of trauma chronisch als onderdeel v. SAPS
• Pijn in de schouderregio kan ook gerefereerde pijn zijn op basis van : →cervicale
pathologie (C4- C5-C6) → dysfunctie CTO (C7-T4)
2
, Priscillia Angela Cosentino
ANTERIEURE SCHOUDERPIJN :
• Artritis GH-ACG
• Tendinopathie RC
• SAPS (verkorte pectoralis minor)
• SIS
• Referred pain vanuit CWZ (C5-C6)
POSTERIEURE SCHOUDERPIJN :
• Artritis GH-ACG
• Tendinopathie RC
• SLAP
• Referred pain cervicaal/ CTO
• Barst/fractuur scapula
2. Insecptie/palpatie
• Anthalgie : arm ondersteund, standafwijking, dysfectie ac gewricht, luxatie of fractuur
ac-gh
• Zwelling : deltoideusstreek ? Clavicula? Acute bursitis
• Haematoom
• Atrofie : biceps, Supraspinatus infraspinatus ?
• Afwijkende stand : endorotatie bovenarm? Hoogstand clavicula? Kyfotische CTO ?
• Huid : litteken postoperatief/ fractuur/ atroscopie
3. Actiefbewegingsonderzoek
Wat kan mijn patiënt niet goed uitvoeren dat belangrijk is voor zijn/haar normaal
functioneren en in welke mate?
• BEOORDELING : Provocatie? pijn/stram/tintelingen/ gevoelloosheid
• OORSPRONG PIJN: G probleem/ spierpeesletsel/zenuwletsel
Kwaliteit van bewegen? bewegingsuitslag, snelheid van bewegen, herhaalbaarheid,
compensaties, coördinatie, vermoeidheid (sense of effort)
• Oorzaken?
o Vermoeidheid: onvoldoende kracht/uithouding/gewaarwording
o Bew beperking: mob G beperkt/spier-pees minder of niet rekbaar/
zenuwweefsel minder of niet rekbaar
o Coördinatieprobleem: tgv letsel perifeer of centraal ZS
• Basisbewegingen: bv. anteflexie-elev/ abductie-elev endo- exo in 0° of 90°
• ADL: bvb. haar kammen; trui aan- of uittrekken
• Werk gerelateerd of sport specifiek: bvb werpbeweging
• Provocatief
• VOORBEELDEN OBSERVATIE:
o Beoordelen op kwaliteit van bewegen:
▪ Snelheid: bvb. painful arc tijdens abd-elevatie of door sterk krachtsverlies
▪ Bewuitslag: verminderd door bew bep of sterk krachtsverlies
▪ Compensaties (bvb. verhoogde elevatie scapula tijdens abd-elevatie)
• VOORBEELDEN OPBOUW AFO:
o Van weinig belastend naar meer belastend
bvb: anteflexie-elevatie zonder of met G/ traag of snel/ weinig of veel HH
3
, Priscillia Angela Cosentino
3.1. Analytische bewegingen
Laat de P volgende bewegingen uitvoeren in stand, zit of ruglig
Anteflexie arm ( in full of empty can?) , abductie arm, endo-exo90°, horizontale add
• Abductie-elevatie arm
o Instructies P :
P gaat zijn armen lateraal opheffen richting het plafond
o Beoordelingscriteria?
ROM, beide armen even ver, pijn, eidngevoel
o Welke structuren/functies test je + wetenschappelijke onderbouwing?
M. Supraspinatus, M. Deltoideus
M. supraspinatus en M. deltoideus komen op rek en M. pectoralis major en
compressie van M. latissimus dorsi en M. infraspinatus
o Bij welk gezondheidsprobleem/functiestoornis kan je deze test gebruiken?
Rotatorcuff scheur
o Aandachtspunten mbt de UV ( bv: compensaties)
Geen rotatie v/d romp, schouder niet opheffen alleen de arm opheffen
o Hoe kan je de test aanpassen?
▪ Makkelijker: passief & Moeilijker: gewicht
➔
• Anteflexie-elevatie arm
o Instructies P :
P gaat met zijn arm voorwaarts opheffen met zijn duimen naar boven
gericht.
o Beoordelingscriteria?
ROM, beide armen even ver, Pijn?
o Welke structuren/functies test je + wetenschappelijke onderbouwing?
M. pectoralis major, m. supraspinatus, m. deltoideus
o Bij welk gezondheidsprobleem/functiestoornis kan je deze test gebruiken?
Rotator cuff scheur
o Aandachtspunten mbt de UV:
Geen lordose/kyfose
o Hoe kan je de test aanpassen?
▪ Makkelijker: passief & Moeilijker: met gewicht
KLINIMETRIE SCAPULA BEWEGING & SAPS : EBP
• Scapulabew gestoord bij pat met SAPS?? Cave: studies kinematica & EMG versus
studies klinische veldtests!!
• Struyf 2014: SR over EMG SAPS vs controle EMG in LT en SA
• Kinsella 2017: SR over EMG SAPS vs controle tendens tot, EMG SA (<
amplitudo ; te late reactie) en ratio UT tov MT & LT te groot activatie van
IS,SS, Sscap tijdens eerste fase scapulaire abductie
• Scapulabew gestoord bij pat met SAPS??
• Ratcliffe2014: SR over kinematica bij SAPS gn evidence of kinematica gestoord is
bij SAPS, geen valide klinische test
4
