Samenvatting
Samenvatting antibiotica
- Instelling
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Dit document is een samenvatting van de antibiotica beschreven in de cursus Microbiologie en behandeling van infectieziektes.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 19 pagina's
Voorbeeld 3 van de 19 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
1Antibiotica die de celwandsynthese storen
Algemene inleiding
Stadia in de biosyntheseweg van de bacteriële celwand:
1) Precursoren UDP-GlcNAc en (UDPMurNAc-pentapeptide) gevormd in cytoplasma.
2) Precursoren getransfereerd naar undecaprenylfosfaat en zo door cytoplasmamembraan getransporteerd.
3) Transglycosylatiereactie waarbij groeiende glycaanketen getransformeerd wordt van zijn lipidencarrier naar het nieuw gevormde disacharide pentapeptide.
➔ geremd door de glycopeptiden (vancomycine/ teicoplanine)
4) Groeiende glycaanketens vastgehecht aan bestaande peptidoglycaan netwerk door transpeptidasereactie
➔ geremd door de ß-lactam antibiotica (penicillines, cefalosporines, monabactams, carbepenems)
Glycopeptiden β-lactam-antibiotica HANDBOEK!!
Algemeen Vancomycine, teicoplanine - Karakteristiek: β-lactamring
(grote hydrofiele moleculen) - Onderverdeeld in 4 deelgroepen:
Penicillines
Centrale Cefalosporines
structuur Carbapenems (β-lactam-AB met ultrabreed werkingsspectrum)
glycopeptide AB Monobactams
- Alleen werkzaam tegen actief metaboliserende en groeiende bacteriën
(dus bacteriën in groeifase)
- Werking is (traag) bactericide
Subgroepen -> zie dia’s!! p 97-108
Werkings- - Vormen complexen met peptidoglycaanprecursoren: Interfereren met biosynthese vd peptidoglycaanlaag vd bacteriële celwand
Mechanisme vormen H-bruggen met het eindstandige D-alanyl-D- ➔ Belangrijke rol voor:
alaninegedeelte van de pentapeptiden - D,D-transpeptidase : crosslinking tussen aanliggende peptidoglycaanketens in groeiende
→ verhinderen op sterische wijze de incorporatie van celwand
deze precursoren in de celwand - Endopeptidase : vernietigt de peptidenbindingen afkomstig vd transpeptidase-activiteit ->
(vooral transglycosylatie reactie gehinderd) creëert zo nieuwe groeiplaatsen voor de peptidoglycaanketen
- Kunnen niet door cytoplasmamembraan: - D,D-carboxypeptidase: hydrolyseert eindstandig D-Ala-D-Ala met vrijzetting van één D-Ala -
binden doelmolecule nadat die getransloceerd werd > zo potentiële transpeptidaseplaats vernietigd -> zo graad van brugvorming vh
via de undecaprenyl-lipidencarrier peptidoglycaan controleren
→ accumulatie van cytoplasmatische precursor
©Elise Vanoverschelde
, 2
- Trage bactericide werking (bij enterokokken β-lactam antibiotica inhiberen D,D-transpeptidase en D,D-carboxypeptidase door covalente
bacteriostatisch) binding aan de enzymen → celwand afzwakken → Cellyse, gemedieerd door autolytische
enzymen (autolysines) (bacterie openbarsten door osmotische druk)
D,D-transpeptidase, D,D-carboxypeptidase = penicilline-bindinde proteïnen (PBP)
β-lactam-AB binden aan PBP’s
PBP’s specifiek voor bacteriële soort en aantal variabel
Verschillen in activiteit vd verschillende β-lactam-AB op diverse soorten bacteriën: te
wijten aan verschil in penetratiesnelheid en affiniteit voor verschillende PBP’s
Resistentie- - Bij enterokokken Drie mechanismen :
Mechanisme Tegen vancomycine en teicoplanine (Van A) 1) Productie van β-lactamasen die AB vernietigen
Tegen alleen vancomycine (Van B) - Bij nagenoeg alle soorten bacteriën
Genen op plasmiden of chromosoom - Meeste G+: gevoelig gebleven voor penicilline, omdat R-plasmide niet kunnen
(De genetische elementen die coderen voor de opnemen, uitzondering is Staphylococcus aureus
resistentie: Van A, Van B, Van C, Van D, Van E)
Stafylokokken (G+): penicillinase is zeer verspreid, gecodeerd door plasmide dat
Vorming van peptidoglycaanprecursoren met een
uitsluitend binnen dit genus wordt overgebracht;
verlaagde affiniteit: terminaal D-alanine vervangen
dit penicillinase actief gesecreteerd in omgeving → penicilline uitwendig geïnactiveerd
door D-lactaat (D-Ala-D-Lac vervangt D-Ala-D-Ala)
→ klein percentage resistente kiemen kan hele populatie van gevoelige soortgenoten
(deze substitutie verhindert binding vh AB)
beschermen
Niet frequent maar toenemend, uitbraken
- Bij stafylokokken (zeldzaam!) - G- : uitgebreid gamma, β-lactamasen gelegen in periplasmatische ruimte (dus in bacterie
Intermediair (VISA of GISA, meestal) of volledig zelf) → beschermen alleen de individuele cel
VRSA - Twee ≠ soorten classificatie-systemen:
zeer dikke peptidoglycaanstructuur (mechanisme? Indeling volgens Ambler (A,B,C,D) op basis van aminozuursamenstelling vd β-
Nog niet gedefinieerd) lactamasen
(VISA = vancomycin intermediate S. aureus Indeling volgens Bush op basis van substraat en inhibitor vd β-lactamase,
GISA = glycopeptide intermediate S. aureus groepering zodat er een correlatie mogelijk is met fenotype
VRSA = vancomycin resistant S. aureus) ▪ Groep 1: cefalosporinasen (= enzymen die cefalosporines afbreken)
▪ Groep 2: breed-spectrum, inhibitor-resistente, en extended-spectrum β-
lactamasen en serine carbapenemasen
▪ Groep 3: metallo-β-lactamasen
- Serine β-lactamasen: klasse A,C,D
Bevatten serine-residu dat interageert met carbonylgroep van β-lactamring
Klasse A:
▪ Plasmidaal
©Elise Vanoverschelde
, 3
▪ TEM-type (vele varianten), oa ESBL
(= extended spectrum β-lactamasen, de gemuteerde TEM-β-lactamasen
(actief tegen cefalosporines en penicillines)
▪ Penicillinase in S. aureus: actieve secretie
Klasse C:
▪ Chromosomaal, gewoonlijk induceerbaar of constitutief in kleine
hoeveelheden
▪ Door veelvuldig gebruik van 3e generatie cefalosporines: uitselectie van
constitutieve mutanten
(produceren in sterke mate permanent cefalosporinase, dus hooggradig resistent tegen alle
cefalosporines (inclusief monobactams))
- Metallo β-lactamasen = β-lactamasen van klasse B
Gebruiken een divalent metaalion, meestal zink, gebonden aan histidine- of
cysteïneresidu of beide, om te reageren met carbonylgroep vd amidebinding
Actief tegen meeste penicillines, cefalosporines en carbapenems
(niet tegen monobactams)
(→ zeer breed spectrum AB)
-
2) PBP-gemedieerde resistentie:
Productie van nieuwe celwandactieve PBP’s met verminderde affiniteit voor β-lactam AB
of overproductie van bestaande PBP’s
- Methicilline resistente Staphylococcus aureus (MRSA = ziekenhuisbacterie)
➔ Produceert nieuw PBP (2’) met volgende eigenschappen:
Aangemaakt in grote hoeveelheden
-> AB volledig overspoeld en taak niet meer kunnen doen
100-1000x lagere affiniteit voor β-lactam-AB
- In oa. Haemophilus influenzae, Neisseria gonorhoeae, Streptococcus pneumoniae,
Staphylococcus epidermidis
3) Verandering van membraanpermeabilitiet
→ Verminderde penetratie doorheen celwand
- G- : verandering doorlaatbaarheid buitenmembraan
door verandering of verlies van porineproteïnen
Farmaco- - Niet geresorbeerd na orale toediening - Sommige enkel parenteraal, andere ook oraal
Kinetiek - Relatief zwakke penetratie in weefsels en CSV - Goede penetratie meeste weefsels, behalve CSV
(grote polaire moleculen) - Excretie: meestal via nieren
- Eiwitbinding: 10-55% voor vancomycine, >95% voor - T1/2: 1-2 uren
teicoplanine
©Elise Vanoverschelde
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper EliseVan. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €17,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 64438 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen