,Inhoud
1 Het concept gezondheid......................................................................................................................4
1.1 Het concept mondgezondheid......................................................................................................5
2 Het meten van gezondheid..................................................................................................................5
2.1 Mortaliteit....................................................................................................................................5
2.2 Morbiditeit...................................................................................................................................5
2.3 De ASA-score................................................................................................................................6
2.4 Levensverwachting.......................................................................................................................6
2.5 Gezondheidsverwachting.............................................................................................................6
2.6 Kwaliteit van leven........................................................................................................................6
3 Determinanten van gezondheid: waardoor wordt onze gezondheid beïnvloed?................................7
3.1 Health Field Concept van Lalonde................................................................................................7
3.2 Het meten van iemands sociale status.........................................................................................8
3.3 Gezondheid en etniciteit..............................................................................................................9
3.4 Gezondheid en geslacht................................................................................................................9
3.5 Gezondheid en verouderen..........................................................................................................9
4 Verklaringsmodellen voor het ontstaan van socio-economische gezondheidsverschillen................10
4.1 Het Black report (Townsend & Davidson, 1982).........................................................................10
4.2 Wanneer in het leven ontstaan ongelijkheden?.........................................................................10
4.3 Het concept "schaarste" en het verschil tussen "belang" en "prioriteit"....................................10
4.4 sociaal kapitaal...........................................................................................................................11
5 Van socio-economische determinanten naar gerichte interventies..................................................11
6 Preventieve interventies voor het verbeteren van de mondgezondheid en mondgezondheidsgedrag
..............................................................................................................................................................13
6.1 Inleidende begrippen..................................................................................................................13
6.2 Verklaringsmodellen voor het individuele preventieve gedrag..................................................14
6.2.1 Het health believe model.....................................................................................................15
6.2.2 Theorie of Reasoned Action model......................................................................................15
6.2.3 Het model van Prochaska en Diclemente............................................................................16
6.2.4 Technieken voor het brengen van je boodschap.................................................................16
7 Opvattingen binnen de gezondheidspromotie..................................................................................17
7.1 Het medisch preventieve model.................................................................................................17
7.2 Het educatief model...................................................................................................................17
, 7.3 Het sociaal-politieke model........................................................................................................18
7.4 Het self-empowerment model...................................................................................................18
8 De impact van gezondheidsbeleid op de maatschappij.....................................................................19
8.1 Suikerbeleid................................................................................................................................19
8.2 Waterfluoridering.......................................................................................................................19
8.3 Het Belgisch zorgsysteem...........................................................................................................19
8.3.1 Inleiding...............................................................................................................................19
8.3.2 Vlaanderen..........................................................................................................................20
8.3.3 België...................................................................................................................................20
8.3.4 Agentschap zorg en gezondheid..........................................................................................22
9 Mondgezondheid in België................................................................................................................23
9.1 De tandarts in de Belgische maatschappij..................................................................................23
9.2 De mondhygiënist in de Belgische maatschappij........................................................................24
,Sociologie:
- studie van de mens in relatie tot zijn omgeving
- gedragspatronen
- interactie in en tussen groepen
- sociale bewegingen en veranderingen
1 Het concept gezondheid
Gezondheid = toestand van volledig lichamelijk, psychisch en sociaal welzijn en niet enkel als de
afwezigheid van ziekte.
Centraal in deze definitie is de multi-dimentionaliteit evenals de ruimere interpretatie van ziekte.
Ook ziekte is een multi-dimentioneel gegeven.
Disease (cirkel A) verwijst naar de onderliggende pathologie, de biologische factoren die aan de basis
liggen van ziekte.
Illness (cirkel B) verwijst naar de subjectieve erving van de patiënt, de klachten waarmee de patiënt
tot bij de tandarts komt.
Sickness (cirkel C) legt de nadruk op de sociale rol van ziekte, met de bijhorende rechten en plichten.
Het concept ziekte is met andere woorden niet alleen individueel verschillend, maar varieert ook in
tijd en ruimte.
Indicatoren van gezondheid:
- Discomfort and pain
- Impaiment: verstoring normale lichamelijke/psychische processen door ziekte
- Functional limitations
- Disability
- Handicap: niet meer in staat te voldoen aan verwachtingen
- Afhankelijk van tijd en plaats
- Sociaal/Cultureel bepaald
, 1.1 Het concept mondgezondheid
Het is belangrijk mondgezondheid te zien als het behouden van een functioneel gebit, vrij van pijn
en esthetische klachten, en deze situatie te behouden voor de ganse levensduur.
Definitie mondgezondheid door FDI:
Mondgezondheid = dynamische staat van welzijn, rekening houdend met fysieke, mentale en sociale
aspecten van mondgezondheid, met inbegrip van basis levensverwachtingen en dagelijks
functioneren.
3 kernelementen van mondgezondheid:
- gezondheidstoestand van de mond: mogelijke aanwezigheid van ziekte, de ernst en
progressie ervan
- fysiologisch functioneren: vermogen om acties te ondernemen zoals spreken, kauwen,...
- psychosociale functie: verband tussen mondgezondheid en mentaal welbevinden
Deze kernelementen hangen af van verschillende factoren die determinanten genoemd worden.
Gezondheidsdeterminanten = het geheel aan persoonlijke, sociale, economische en
omgevingsfactoren die de gezondheid van individuen en gemeenschappen beïnvloedt
2 Het meten van gezondheid
2.1 Mortaliteit
Mortaliteit = sterftecijfer binnen een bepaalde populatie en is gelijk aan het aantal sterfgevallen
binnen deze populatie. = aantal stergevallen per jaar gedeeld door het aantal personen inleven.
Gestandaardiseerde mortaliteitsratio (SMR) = verhouding tussen aantal sterfgevallen binnen
subgroep en het aantal sterfgevallen dat theoretisch verwacht kon worden binnen die subgroep.
Een ratio gelijk aan 1 betekend dat het aantal waargenomen sterfgevallen overeenkomt met het
theoretisch verwachte aantal. Een ratio kleiner dan 1 houdt in dat het waargenomen aantal kleiner is
dan het verwachte aantal. Een ratio groter dan 1 betekent dat het waargenomen aantal groter is dan
het verwachte aantal.
Men kan in de context van mortaliteit ook doodsoorzaak gebruiken. Voor het correct bepalen van de
doodsoorzaak gebruikt men de ICD-classificatie.
2.2 Morbiditeit
Morbiditeit = een persoon bevindt zich in een toestand van ziekte. Als er simultaan 2 of meerdere
aandoeningen aanwezig zijn spreekt men van co-morbiditeit.
Morbiditeitsgraad = hoeveel per aantaal inwoners hebben een welbepaalde aandoening of ziekte.
= prevalentie
incidentie = aantal nieuwe gevallen van ziekte uitgedrukt over een bepaalde tijdspanne
Om de morbiditeit te meten maakt men gebruik van een steekproef. Als de steekproef voldoende
groot is en de verschillende bevolkingsgroepen evenredig vertegenwoordigd zijn, kunnen de
resultaten geëxtrapoleerd worden. (= voor heel het land gelijkaardige morbiditeit) Morbiditeit zegt
enkel of de ziekte aanwezig is of niet, het zegt niets over 'hoe erg' de ziekte is.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lanademu. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,49. Je zit daarna nergens aan vast.