Samenvatting
Fysiologie van de mens (Parys) - samenvatting
Dit document bevat zowel alle informatie uit de slides als alle informatie vanuit de lessen van J. Parys.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 98 pagina's
Voorbeeld 4 van de 98 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
DE RODE BLOEDCEL OF ERYTHROCYTINLEIDING
Bloed kan beschouwd worden als een orgaan
REDENEN
Þ het bestaat uit verschillende celtypes
Þ het voert verschillende functies uit
Þ het maakt een significant deel uit van ons lichaamsgewicht (6 – 8 %)
Þ atypische reden " bloed is vloeibaar
Typische/gemiddelde waardes
• 3,6 liter bij vrouwen
• 4,5 liter bij mannen
FUNCTIES
Þ Gasuitwisseling
O2 vervoeren naar weefsel en CO2 vervoeren naar de longen
Þ Aanvoer van nutriënten
Voedingsstoffen vervoeren naar de weefsels
Þ Afvoer van afvalstoffen
ureum, urinezuur, … worden verwijderd via de bloedbaan
Þ Homeostase van het lichaam
Waterbalans, ionenbalans en pH balans
Þ Temperatuursregeling
Bloed zorgt ervoor dat bij een overmatige warmteproductie warmte wordt afgevoerd en dat de warmte behouden
blijft in een koude omgeving
Þ Communicatie
Þ Bescherming van het lichaam tegen micro-organismen, heling van wonden, …
BESLUIT de samenstelling van het bloed moet complex zijn om al deze functies te kunnen uitvoeren
SAMENSTELLING na centrifugatie
Plasma 55%
Witte bloedcellen (leukocyten) & bloedplaatjes (thrombocyten) < 1%
Rode bloedcellen of erythrocyten 45%
,Een zeer groot deel van de bloedmassa zijn rode bloedcellen
Hematocrietwaarde
RBC
WAT relatieve verhouding tussen RBC en bloed = ≈ 42 – 45%
bloed
De hematocrietwaarde
Þ ligt bij vrouwen rond de 37 – 47%
Þ ligt bij mannen rond de 40 – 52%
DUS er is een verschil in aantal RBC tussen mannen en vrouwen
Het bloedplasma is een gele heldere vloeistof die bestaat uit
Þ 90% water
Þ 2% (an)organische componenten
o Suikers, vetzuren, aminozuren, …
o Ionen, Na+, K+, Ca2+, Mg2+, …
Þ 8% proteïnen
o Albumine
FUNCTIE rol in de colloïd osmotische druk, rol in transport van hormonen, vetzuren, Ca2+, …
o Globulines (α, β en γ)
FUNCTIE transportfunctie (α en β) en verdedigingsfunctie (γ)
o Stollingsfactoren (fibrinogeen)
Komen voor in zeer lage concentraties maar zijn essentieel voor de bloedstolling
Deze plasmaproteïnen worden aangemaakt in de lever behalve de γ-globuline
9 wordt gemaakt door lymfocyten
Het bloed kan op 2 manieren gescheiden worden in componenten
1 Via centrifugatie
2 Via stolling
Bij stolling ontstaat er
o een rode klonter (50%) dat de RBC, WBC en bloedplaatjes bevat
o een gele heldere vloeistof = serum (50%) dat overeenkomt met het plasma
Plasma VS serum
Þ Gelijkenis
Het zijn beide gele heldere vloeistoffen die de helft van de totale hoeveelheid bloed uitmaken
Þ Verschil
Het serum bevat geen stollingsfactoren
REDEN deze worden verbruikt tijdens de stollingsreactie
Via een elektoforetische analyse van de plasmaproteïnen kunnen we de plasmaproteïnen van elkaar scheiden
d.m.v. een elektrische veld dat gaat van een + tot een - pool
Via deze analyse bekomen we verschillende pieken die overeenkomen met de verschillende proteïnen
Piek ~ concentratie van het proteïne
o Albumine = 60%
o α1-globuline
o α2-globuline
o β-globuline
o γ-globuline
,DE VORM EN CYTOSKELET VAN ERYTHROCYTEN
RBC verschillen van andere cellen
KARAKTERISTIEKEN
Þ Biconcave vorm 1 andere cellen zijn meestal bolvormig
Þ Geen kern of organellen 1 andere cellen bevatten wel een kern of organellen
Þ Bevat 98% hemoglobine (Hb)
FUNCTIE binden van O2
De biconcave vorm wordt in stand gehouden door een specifiek cytoskelet dat zich juist onder het
plasmamembraan bevindt
o Bestaat uit proteïnen (spectrine en anykyrine)
o Heeft ATP nodig om cytoskelet in stand te houden
Deze biconcave vorm heeft verschillende fysiologische voordelen MAAR ook enkele nadelen
Þ De biconcave vorm zorgt voor een groot oppervlakte/volume ratio
Voor een vrij beperkt volume is het oppervlak zeer groot 1 bolvormige cel
VOORDELEN
• Groot diffusie-oppervlakte (nodig voor O2-uitwisseling)
• Sterke vervorming van de RBC is mogelijk (nodig om doorheen smalle capillairen te vloeien)
NADELEN
• Congenitale defecten kunnen aanleiding geven tot vormveranderingen tot abnormale vormen
o Sferocyten
WAT RBC met een abnormaal cytoskelet door abnormaal spectrine of anykyrine
GEVOLG RBC worden bolvormig en breken dus makkelijk in smalle capillaire
o Codocyten of target cells
WAT RBC met te veel plasmamembraan of te weinig Hb
, KARAKTERISTIEKEN VAN DE RODE BLOEDCELLEN
Absolute hoeveelheid RBC " tussen 4,5 en 5.106 RBC/mm3 (zowel bij mannen als bij vrouwen)
Absolute hoeveelheid Hb " tussen 12 en 18 g/100 ml
o 12 g/ 100 ml is de laagste waarde die voor een vrouw als normaal wordt beschouwd
o 18 g/ 100 ml is de hoogste waarde die voor een man als normaal wordt beschouwd
Sedimentatiesnelheid
WAT de hoeveelheid RBC dat in 1 uur spontaan sedimenteert (= wordt afgezet)
Controlewaarden liggen tussen de 4 tot 10 mm/uur
De sedimentatiesnelheid wordt bepaald d.m.v. de wet van Stokes
! ∆$ % & !
𝑣= '(
met ∆𝜌 = verschil in densiteit tussen RBC en plasma
𝑔 = gravitatieconstante
𝑟 = straal van de RBC
𝜂 = viscositeit
Bij sommige ziektetoestanden kan de sedimentatie echter veel sneller optreden
9 Infecties, kanker, diabetes, artritis, …
OORZAKEN
• Verandering in viscositeit door
o Verandering in proteïne concentratie
o Verandering in de hematocrietwaarde
DUS de viscositeit is afhankelijk van de concentratie aan proteïnen in het plasma (albumine) en van de
hematocrietwaarde
• Verandering in de straal doordat RBC in bepaalde condities aan elkaar kunnen ‘plakken’
= rouleauvorming
GEVOLG diffusie-oppervlak wordt veel kleiner
GEVOLG slechte O2-uitwisseling
Rouleauvorming treedt op bij
o Een abnormaal proteïnespectrum
Voorbeeld meer γ-globuline of meer fibrinogeen
o Abnormale condities
Voorbeeld oxiderende condities
• Hematocriet kan nog een ander effect hebben op de sedimentatiesnelheid onafhankelijk van het effect
op de viscositeit
REDEN bij polycythemie (= hoge hematocrietwaarde) gaat het aantal RBC dat aanwezig is en dat naar
beneden gaat willen zakken verhinderen dat het plasma naar boven gaat komen
= sterische hindering waardoor de sedimentatiesnelheid wordt vertraagd
1 anemie (= lage hematocrietwaarde)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper THKkul. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €27,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen