Samenvatting Feniks havo Overzicht geschiedenis hoofdstuk 9 en 10, ISBN: 9789006464801 Geschiedenis
9 keer bekeken 0 keer verkocht
Vak
Geschiedenis
Niveau
HAVO
Boek
Feniks / Havo Overzicht geschiedenis
Ik heb per paragraaf samengevat, dus het is over het algemeen wel een uitgebreide samenvatting, alleen wel korter en handiger dan het boek. de begrippen en kenmerkende aspecten staan er ook bij per paragraaf.
Samenvatting Feniks havo Overzicht geschiedenis, ISBN: 9789006464801 Geschiedenis, modern imperialisme
Alles voor dit studieboek (93)
Geschreven voor
Middelbare school
HAVO
Geschiedenis
5
Alle documenten voor dit vak (2863)
Verkoper
Volgen
elviravanherk
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Paragraaf 9.1: De Eerste Wereldoorlog
Kenmerkende aspecten:
Het voeren van twee wereldoorlogen
Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en
de betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogvoering.
Begrippen:
Isolationisme: de politieke neiging van een land of volk om zich af te sluiten van de
wereld buiten hen of om zich niet te mengen in aangelegenheden van andere landen.
Wapenwedloop: een wedloop tussen twee of meer landen waarbij landen elkaar
proberen te overtreffen in aantallen of in soort wapens.
Samenvatting:
Verstoord machtsevenwicht:
In de 19e eeuw 5 grote Europese staten: Groot-Brittannië, Frankrijk, Oostenrijk-Hongarije,
Rusland en Pruisen. Iedereen deed zijn best om het machtsevenwicht in stand te houden. De
Verenigde staten voerden een politiek van isolationisme: zij wilden zich niet met de
internationale politiek bemoeien.
De opkomst van Duitsland zorgde voor een blijvende verstoring van het machtsevenwicht.
De Duitse economie kreeg een groeispurt en liep daarna voor op Groot-Brittannië.
Producten uit Duitsland waren goedkoper en hadden meer kwaliteit. De Britten wilde deze
Duitse producten van de markt weren.
1887: de Britten legden in een wet vast dat de industrieel gemaakte producten een
merkteken moest hebben met het land van herkomst.
Keizer Wilhelm II zag zichzelf als een heerser bij de gratie Gods, die aan niemand
verantwoording schuldig was. Had ook niet de grondwet gelezen.
Rond 1900 raakte het Europese machtsevenwicht uit balans. Er ontstonden twee min of
meer even sterke machtsblokken:
1. De Centralen: Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en Italië werkten sinds 1882 samen in
de Driebond. Ze spraken af om hun internationale politiek op elkaar af te stemmen
en beloofden elkaar bij conflicten te steunen.
2. De Geallieerden: Groot-Brittannië en Frankrijk voelden zich bedreigd door Duitsland.
De economische groei van Duitsland zorgde voor jaloezie. Na het verliezen van de
Frans-Duitse oorlog wilden de Fransen wraak. Vanaf 1893 trokken Frankrijk en
Rusland zo veel mogelijk gezamenlijk op en in 1907 sloot Groot-Brittannië zich bij hen
aan.
Aanleiding tot de oorlog:
Op 28 juni 1914 werd de Oostenrijkse kroonprins en zijn vrouw vermoord door een lid van
de ‘Zwarte Hand’: een groep Servische nationalisten die streefde naar aansluiting van Bosnië
bij Servië. Oostenrijk eiste een onderzoek maar Servië liet dit niet toe. In dit conflict werd
Servië door Rusland gesteund en Oostenrijk-Hongarije door Duitsland.
,Op 28 juli verklaarde OH de oorlog aan Servië en op 1 aug. verklaarde Duitsland de oorlog
aan Rusland. Door de bondgenootschappen raakten er ook landen bij betrokken die niks met
de moord te maken hadden.
De centralen wilden eerst met een snelle aanvalsoorlog Frankrijk verslaan, om daarna al hun
militaire krach tegen Rusland in te kunnen zetten. Zo zouden ze een twee fronten oorlog
voorkomen.
Oorlog vanuit de loopgraven:
De geallieerden konden de Duitse opmars tot stilstand brengen voordat ze Parijs hadden
bereikt. Er ontstonden langs de grens allemaal loopgraven. De Fransen hadden niet gedacht
aan camouflage en ook de helmen beschermden onvoldoende. De legerleiding gebruikte
verouderde gevechtstactieken tegen moderne wapens, met als gevolg honderdduizenden
onnodige slachtoffers.
Het laatste oorlogsjaar:
In het vroege voorjaar van 1918 sloten Duitsland en OH met Rusland een wapenstilstand.
Kort daarna stelden ze een vredesverdrag op, de Vrede van Brest-Litovsk. Hierdoor hadden
de Duitsers geen front meer in het Oosten dus konden ze al hun troepen in het westen
zetten.
Uiteindelijk had de president van de VS: Wilson besloten om zijn legers naar Europa te
sturen. De Amerikaanse banken vreesden wel dat de geallieerden hun leningen aan de VS
niet meer terug zouden kunnen betalen. De versterking van een miljoen gemotiveerde
Amerikaanse soldaten die de geallieerden hielpen kwam er een eind aan de oorlog. Door de
inzet van het nieuw wapen: de tanks kwam de overwinning.
Op 11 november 1918 tekenden de Duitsers in een treinwagon in het Franse Compiègne een
verklaring waarin ze hun nederlaag erkende.
Wraak in Versailles
De oorlogshandelingen hadden de wereldeconomie ernstig verstoord. Er was gebrek aan
alles- en wat er was, was duur of van slechte kwaliteit. In 1918 kwam ook nog eens de
Spaanse griep.
Onder deze omstandigheden kwamen de overwinnaars van de oorlog bij elkaar om het
‘Verdrag van Versailles’ vast te leggen waarin Duitsland de schuld krijgt van alles. Duitsland
moest alleen zijn handtekening eronder zetten en had verder niks te zeggen.
Duitsland moest grote gebieden afstaan aan buurlanden raakten koloniën kwijt. Ze moesten
hun oorlogsvloot aan Groot-Brittannië overdragen, hun luchtmacht opheffen en hun
landleger verkleinen, dit moesten ze omdat de geallieerden nog een oorlog wilden
voorkomen. Ook hadden ze een herstelbetaling van 132 miljard goudmarken.
Wilson richtte een Volkenbond op. Dit zou de voorloper zijn van de Verenigde Naties. Met
deze bond wilden de aangesloten landen hun vrede, veiligheid en democratie veiligstellen.
Ook besloten ze bij conflicten niet voor oorlogen te kiezen maar voor bemiddeling. Dit
, Volkenbond werd een zwak orgaan omdat belangrijke staten als Duitsland en Rusland geen
lid mochten zijn.
Paragraaf 9.2: De economische wereldcrisis
Kenmerkende aspecten:
De crisis van het wereldkapitalisme.
Begrippen:
Protectionisme: een economische politiek waarmee door maatregelen geprobeerd
wordt de eigen landbouw en industrie te beschermen.
Crisis: een economische neergang met lage winstverwachtingen, veel faillissementen
en hoge werkeloosheid.
Samenvatting:
Amerikaanse economie uit balans:
De Eerste Wereldoorlog leidde tot grote veranderingen in de wereldeconomie. De Verenigde
Staten werden op economisch gebied steeds belangrijker. Het land leende grote bedragen
aan de geallieerden uit en tegelijkertijd verhoogde ze de productie van hun eigen industrie
en landbouw.
Na de Eerste Wereldoorlog herstelden de Europese economieën zich, maar het
productieniveau van de VS werd niet verlaagd dus ze kregen een aanbodoverschot, die
alleen konden weggewerkt door ze te verkopen – aan mensen met geleend geld.
5 punten waarop de Amerikaanse economie zwak was:
1. Protectionisme: door hoge invoerrechten te eisen, zorgden ze ervoor dat er
nauwelijks buitenlandse producten op de Amerikaanse markt kwamen. In de jaren 20
gingen de Europese landen hetzelfde doen. Dus de Amerikanen moesten hun
producten op de binnenlandse markt kwijt. Het werd toen steeds moeilijker om
kopers te vinden voor al die geproduceerde producten.
2. Overproductie in de landbouw: de boeren bleven met grote voorraden zitten en
moesten hun prijzen verlagen om nog iets te kunnen verkopen. Veel boeren kwamen
daardoor in de problemen.
3. Ongelijke inkomens: er was een kleine groep rijke mensen en een grote groep arme
mensen. De arme mensen werden aangemoedigd om veel te kopen. Ze verdienden
niet veel maar konden dankzij de afbetalingsregeling: ‘live now, pay later’ veel kopen.
4. Speculatie met aandelen: een groeiende groep Amerikanen ging handelen in
aandelen. Door de toenemende vraag naar aandelen werden die duurder en gingen
mensen de aandelen kopen met geleend geld.
5. Geen toezicht van de overheid op de banken: banken mochten onbelemmerd
leningen verstrekken aan bedrijven en aan mensen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elviravanherk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,29. Je zit daarna nergens aan vast.
