Samenvatting van het handboek "relaties en risico's, economisch privaatrecht vroeger en vandaag" - opleidingsonderdeel "historische en vergelijkende inleiding tot het privaatrecht - Professor Dave de Ruysscher - academiejaar
PROFESSOR DAVE DE RUYSSCHER
ACADEMIEJAAR 2020-2021
,INHOUDSOPGAVE
1. DE TECHNIEKEN VAN HET RECHT.............................................................................................................. 2
1.1 WETGEVING ........................................................................................................................................................................ 3
1.1.1 WETGEVING IN DE ROMEINSE TIJD .......................................................................................................................... 3
1.2 PROCEDURES IN HET ROMEINSE RECHT ......................................................................................................................... 13
1.2.1 LEGISACTIO- EN FORMULA-PROCES ....................................................................................................................... 13
1.2.2 WRITS ..................................................................................................................................................................... 21
1.3 RECHTSLEER EN EQUITY ................................................................................................................................................... 22
1.3.1 RECHTSLEER IN DE ROMEINSE TIJD ....................................................................................................................... 22
1.3.2 HET IUS COMMUNE (CA. 1100-1800) DE MAATSCHAPPIJ VERANDERT ................................................................ 22
1.3.3 EQUITY .................................................................................................................................................................... 35
1.4 RECHTSLEER EN WETGEVING: CONFLICT OF SAMENSPEL?.............................................................................................. 36
1.4.1 CODIFICATIES ......................................................................................................................................................... 36
2. RELATIES............................................................................................................................................. 41
2.1 CONTRACTEN .................................................................................................................................................................... 41
2.1.1 TYPES ...................................................................................................................................................................... 41
2.1.2 CONTRACTVRIJHEID ............................................................................................................................................... 45
2.2 HUWELIJK ........................................................................................................................................................................ 46
2.2.1 HET ROMEINSE MATRIMONIUM ............................................................................................................................ 46
2.2.2 HET HUWELIJK IN DE VROEGE MIDDELEEUWEN ................................................................................................... 51
2.2.3 HET HUWELIJK IN HET CANONIEK RECHT (LATE MIDDELEEUWEN) ........................................................................ 53
2.2.4 HET HUWELIJK IN HET LOKALE RECHT ................................................................................................................... 56
2.2.5 DE FRANSE REVOLUTIE EN CODE CIVIL................................................................................................................... 58
3. RISICO’S ............................................................................................................................................. 61
3.1 INFORMATIEASSYMETRIE EN MISBRUIK VAN OMSTANDIGHEDEN IN CONTRACTEN ..................................................... 61
3.1.1 ROMEINS RECHT .................................................................................................................................................... 61
3.1.2 HET IUS COMMUNE................................................................................................................................................ 64
3.1.3 DE CODE CIVIL ........................................................................................................................................................ 64
3.1.4 CONSUMENTENRECHT ........................................................................................................................................... 65
3.2 ZAKELIJK RECHT, ZEKERHEID EN VERZEKEREN ................................................................................................................ 65
3.2.1 ZAKELIJKE RECHTEN ............................................................................................................................................... 65
3.2.2 ZEKERHEDEN .......................................................................................................................................................... 70
3.2.3 VERZEKERINGEN .................................................................................................................................................... 73
3.3 INVESTERINGEN ............................................................................................................................................................... 74
3.3.1 AFSCHERMEN VAN VERMOGEN ............................................................................................................................. 74
3.3.2 INFORMATIEUITWISSELING BIJ INVESTERINGEN ................................................................................................... 85
3.3.3 FAILLISSEMENT ....................................................................................................................................................... 89
1
,1. DE TECHNIEKEN VAN HET RECHT
Rechtsregels worden gevonden in verschillende bronnen van het recht.
Materiële bronnen van recht zijn de maatschappelijke achtergronden van rechtsregels. Ze duiden op de
omstandigheden die de inhoud ervan bepalen.
Formele bronnen van recht zijn factoren die de vorm en de inhoud van rechtsregels rechtstreeks bepalen.
In die bronnen vindt men de eigenlijke rechtsregels.
Doorheen de geschiedenis zijn er perioden waarin de wetgeving doorslaggevend was. Wetten
veronderstellen dat de macht om regels te veranderen geconcentreerd is in de persoon van een vorst of in
een instelling zoals het parlement. In andere perioden is de procedure dan weer het belangrijkste. Rechtsleer
was ook belangrijk in de late Romeinse Republiek (1e eeuw V.C.) en de vroege keizertijd (1e en 2e eeuw N.C.)
en opnieuw van de 12e eeuw tot de 19e eeuw. In de common law landen speelde equity een belangrijke rol
vanaf de 14e eeuw.
Een belangrijk verschil tussen wet- en proceduregeoriënteerde stelsels enerzijds en regimes die gericht zijn
op rechtsleer en equity is dat de eerste doorgaans strengere vereisten stellen aan de toegang tot het recht; de
laatsten laten meer abstractie en openheid toe.
2
, 1.1 WETGEVING
1.1.1 WETGEVING IN DE ROMEINSE TIJD
De romeinse koningswetten (leges regiae) waren de uiting van de wil van de vorst. Het politieke regime was
gecentreerd rond de figuur van de koning:
• Hij gold als sterkste soldaat, de beslissingen inzake oorlog en belastingen vormde zijn belangrijkste
bevoegdheden.
• Hij was ook rechter, zijn autoriteit gelde als door de goden gesteund.
• De koning zetelde op het kapitool.
Wanneer de koning beslissingen moest maken over oorlog kreeg hij de medewerking van de comitia curiata.
In deze vergadering kwamen vertegenwoordigers van de curien bij elkaar, dit waren groepen van oudsten
binnen de stammen (Gentes).
De koning stond aan het hoofd van een verbond van gemeenschappen, die op 7 heuvels van Rome waren
ontstaan. Die gemeenschappen bestonden uit verschillende culturen. In de eerste helft van de 8ste eeuw V.C.
waren de Grieken naar de Italiaanse gebieden gekomen (baai van Napels), in de streek van Latium ontstonden
in de 6de eeuw v.C. enkele nederzettingen aan de Tiber onder invloed van de Etrusken. Deze dorpen in dit
gebied vormden een septimonium (vernoemd naar de 7 heuveldorpjes die er deel van uitmaakten).
• De Latijnen brachten de taal aan
• Het schrift was Etrustiksch
Het septimonium kende een sterk gesegregeerde samenleving. De oudste inwoners werden bevoordeeld (de
Patriciers), wie later naar de gemeenschap was gekomen was een Plebejer.
• Patriciers:
o Konden enkel huwen met patriciërs
o Eigen tempels
o Behoorden tot de rijkste klassen van Rome
o Belangrijkste functies behoorde aan hun toe
§ Zetelde in de comitia curiata
• Plebejers:
o De laaggeschoolde klasse
o Weinig betaalde arbeiders
o Romeinse economie steunde op hun werk
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper wendyvandepeele. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,39. Je zit daarna nergens aan vast.
