Samenvatting
Samenvatting Erfelijkheidsleer H3-9
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Samenvatting van 66 pagina's voor het vak Erfelijkheidsleer aan de UGent
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 66 pagina's
Voorbeeld 3 van de 66 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Les 3: chromosomenonderzoek1. Klassieke cytogenetica of karyotypering
2. Fluorescentie in situ hybridisatie (FISH)
3. Vergelijkende genoom hybridisatie (CGH)
Cytogenetisch onderzoek of karyotypering
= onderzoek van aantal en structuur van de chromosomen
Indicaties voor chromosomenonderzoek
Constitutionele indicaties: in alle cellen aanwezig
Onverklaarde mentale retardatie
Aangeboren afwijkingen en dysmorfieën
Meer dan 3 miskramen, doodgeboorte of sterven kort na geboorte
Zwangerschap op latere leeftijd (+35 jaar)
Verminderde fertiliteit
Verstoorde puberteitsontwikkeling
Segregatie van gebalanceerde translocatie in familie
Familiale anamnese : chromosomale afwijking bij 1ste graadverwant
Indicaties van het voorkomen van maligniteiten: kanker, tumoren,..
Enkel bij de erfelijke vorm van kanker zit de kanker in alle lichaamscellen
Vaste tumoren
Hematologische ziekten (leukemie,..)
Neoplasie : alle tumorale weefsels vertonen chromosoomafwijkingen
Criteria weefsel om cytogenetisch onderzoek mee te doen
Gemakkelijk te verkrijgen (niet-invasief = niet uit orgaan gehaald)
Cellen in staat zijn om te groeien en delen in vitro (buiten het lichaam), ofwel spontaan
ofwel door stimulatie externe producten want enkel bij celdeling komen chromosomen
vrij, cel moet kern hebben
Types weefsel
Postnataal weefsel = bekomen na geboorte
Perifeer (aan de buitenkant gelegen) bloed
Huidfibroblasten (cellen van bindweefsel)
Maligne (kwaadaardige) cellen: bloed, beenmerg, tumor, witte bloedcellen (lymfocyten)
Prenataal weefsel = bekomen voor geboorte
Amnioscellen (vruchtwatercellen, week 15/16)
Chorionvlokken (chorion villi, week 10/12)
Navelstrengbloed (zeer weinig gebruikt)
1
,Nadelen
Beperkt resolutievermogen want onderzoek van individuele genen is niet mogelijk en dus kunnen
kleine afwijkingen niet worden opgespoord.
In 1956 werd correct aantal chromosomen vastgesteld : 46 maar pas 3 jaar later kwam er de
beschrijving van de dubbele helix met A-T en G-C.
Opstellen chromosomenkaart met lymfocyten
1. Steriele, perifere bloedafname in buisje gecoat met heparine (om bloedstolling te vermijden
want dan geen celdeling en dus geen chromosomen)
2. Bloedstaal toevoegen aan vloeistof met voedingsstof en stimulatoren voor celdeling
3. Cellen 2-3 dagen laten groeien in broedstoof (37°C)
4. Toevoeging colchicine (bloem afkomstig van herfststijlloos) (verhinderen vorming spoelfiguur
in metafase van mitose) om celdeling te stoppen
5. Hypotonische behandeling (zoutoplossing toevoegen om cellen open te breken (cel zwelt op
van vloeistof) -> oplossen van celmateriaal)en zo komen de chromosomen vrij en liggen ze
gespreid
6. Fixatie van chromosomen (rode bloedcellen en eiwitten vernietigen)
7. Gespreid op draagglaasje/preparaat met sticker van patiënt op voorkant
8. Kleuring, bandering van de chromosomen
9. Microscopische analyse
10. Chromosomenkaart
Karyotypering
In praktijk :
- Van ieder weefsel 20 metafasen onderzocht (door 2 laboranten om zeker te zijn)
- Resultaat binnen 1 maand (dringend binnen 3 dagen)
Voordelen:
- Het volledig genoom wordt onderzocht
- Goedkoop
- Detectie van gebalanceerde afwijkingen
- Opsporen van mosaicisme
Nadelen:
- Delende cellen zijn noodzaak
- Beperkte resolutie (5-10 miljoen basenparen)
- Duurt lang op iemand op te leiden voor zoiets
Chromosoombandering
- Ontdekt in 1970
- Chromosomen weinig kleur, contrast
- Reflecteert de base samenstelling van DNA en de mate van condensering (korter worden
van de chromatinedraden waardoor chromosomen te zien zijn) vd chromosomen
Banderingstechnieken:
1. G-banding (giemsa bandering) :
Meest gebruikt
2
, Methode:
Eerst behandeling met trypsine om eiwitten af te breken
Kleuring met Giemsa (paarse kleurstof)
Patroon van donkere en lichte banden
Donkere banden: A-T rijk, arm aan genen, late replicatie
Lichte banden: G-C rijk en rijk aan genen, vroege replicatie
Bekijken met lichtmicroscoop
2. Q-banding (quinacrine bandering):
Kleuring met quinacrine (fluorescerende kleurstof)
Patroon heldere en doffe banden
Heldere banden : rijk aan A-T
Doffe banden: rijk aan G-C
Bekijken met fluorescentie microscoop maar we zien minder details
3. R-banding (reverse bandering) :
Gebruik voor onderzoek van regio’s die moeilijk te kleuren zijn met G of Q banding
Chromosomen speciale behandeling alvorens te kleuren
Patroon donkere en lichte banden (omgekeerde aan G-banding)
Donkere banden : rijk aan G-C, rijk aan genen, vroege replicatie
Lichte banden: rijk aan A-T, arm aan genen, late replicatie
4. C-banding (centromeer bandering):
Kleuren van centromeer en andere regio’s die heterochromatine bevatten
Blijft in gecondenseerde toestand
Kleurt donker in niet-delende cellen
Samen met Q-banding gebruikt om varianten in morfologie (vorm) op te sporen en om
chromosoom polymorfismen (veelvormig: centromerische inversies, centromerische
heterochromatine regio’s, regio’s van acrocentrische korte armen) op te sporen
1,2,3 en 4 behoren tot de gewone, klassieke bandering (=standaard metafase banding). Er is ook nog
hoge resolutie bandering (=prometafase banding)
Klassieke bandering Hoge resolutie bandering
- 400-500 banden per haploide set - G en R bandering wordt toegepast in
= 5 miljoen basenparen (5Mb) vroeg stadium van mitose (prometafase)
-> chromosomen weinig gecondenseerd
- 550-850 banden per haploide set
= 1 miljoen basenparen (1Mb)
- 850 banden: veel spreidingsproblemen,
te lang en moeilijk los te knippen
- Nuttig als er subtiele structurele
chromosoomafwijking verwacht wordt
Individuele genen bekijken gaat nog steeds niet
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper valeriebogaert. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53249 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen