Comm met Prof | Blz. 1
Communicatie met professionals en
stakeholders
1 (PREVENTIEF) BELEID
1.1 (PREVENTIEF) BELEID OP WERELDSCHAAL
1.1.1 WHO
WHO: World Health Organisation, opgericht in 1948
191 landen aangesloten
Doel: Wereldwijde aspecten van de gezondheidszorg in kaart brengen, activiteiten op het gebied van
de gezondheidszorg coördineren en de gezondheid van de wereldbevolking bevorderen.
Het concept “gezondheidspromotie” werd hier voor het eerst geïntroduceerd in het Ottawa Charter.
1.1.2 WHO – Het Ottawa Charter
5 actieterreinen:
1) Politiek
Het ontwikkelen van een gezond overheidsbeleid houdt in dat de nationale, regionale en lokale
overheden mee zorg dragen voor de gezondheid van de burgers en de politieke wil opbrengen om bij
beleidsbeslissingen rekening te houden met de effecten op de gezondheid van de bevolking.
2) Leef-, leer- en werkomgeving
Het creëren van een ondersteunende omgeving impliceert dat de effecten op het vlak van
gezondheid mee in rekening worden gebracht bij de inrichting van de leef-, leer- en werkomgeving,
en dat de gezondheidsbeschermende invloed van sociale netwerken wordt onderkend en
gestimuleerd.
3) Gemeenschapsactiviteiten
Het versterken van gemeenschapsactiviteiten legt de klemtoon op de aansluiting van acties voor
gezondheidsbevordering bij de bestaande netwerken en groepen (o.a. buurtwerking,
zelfhulpgroepen, vrijwilligersorganisaties, …) en activiteiten die vanuit de gemeenschap worden
opgezet om een grotere inzet en betrokkenheid vanwege de bevolking te genereren.
4) Individu
Het ontwikkelen van persoonlijke overtuigingen, waarden en vaardigheden sluit aan bij het
aanbrengen en stimuleren van kennis, attitudes, zelfwaardegevoel en aangepaste vaardigheden bij
individuen als basis voor het maken van gezonde keuzes.
5) Gezondheidsvoorzieningen
Het heroriënteren van de gezondheidszorgvoorzieningen impliceert dat de professionelen in de
gezondheidssector hun rol herdefiniëren van het louter verstrekken van (medische) zorgen naar het
bevorderen van de gezondheid van personen, en daartoe de nodige vaardigheden verwerven en
meer samenwerken met andere disciplines en sectoren.
, Comm met Prof | Blz. 2
1.1.3 WHO – Gezondheid
Definitie van gezondheid: "een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en sociaal welbevinden
en niet slechts de afwezigheid van ziekte of lichamelijk gebrek (WHO, 1948)"
Het gezondheidszorgsysteem kent verschillende takken, waaronder:
• Ziektecuratie
• Ziektepreventie, waarvan gezondheidspromotie een onderdeel vormt
1.1.4 WHO – Ziektecuratie
Ziektecuratie: het genezen/oplossen van de afwijking en/of ziekte
Intramurale zorg: zorg die wordt aangeboden in een instelling waar de patiënt meer dan 24
uur verblijft.
- ziekenhuizen
- verzorgingstehuizen
- etc.
Extramurale zorg: zorg die wordt gegeven bij de patiënt thuis of op afspraak in een praktijk
- tandartspraktijk
- huisartsenpraktijk
1.1.5 WHO – Promotie en preventie
Gezondheidspromotie: preventiemethode waarbij de processen ondersteund worden die mensen of
groepen van mensen in staat stellen om meer controle te verwerven over de determinanten van hun
gezondheid en zo hun gezondheid te verbeteren.
Ziektepreventie: preventiemethode waarbij bronnen van gevaar of bedreigende factoren voor de
gezondheid worden weggenomen of beperkt, of waarbij beschermende factoren worden versterkt,
of waarbij de schade wordt beperkt of de genezingskans wordt vergroot door vroegtijdige detectie
van ziekten en aandoeningen of van de aanleg hiervoor.
1.1.6 WHO – Determinanten
Exogeen: determinanten buiten het lichaam (sociaal en fysiek)
vb. milieu, aanwezigheid van harde geluiden, etnische achtergrond, arbeidsomstandigheden, etc.
Endogeen: determinanten binnen het lichaam
vb. leefstijlfactoren zoals poetsgewoonte, roken, etc.
1.1.7 WHO – Preventie vs. Promotie
Ziektepreventie Gezondheidspromotie
Gericht op een bepaalde ziekte Gericht op gezondheid
Risicogroepen Gezondheid van de algemene populatie
Voorkomend Veranderingsgericht
(para)medici Diverse disciplines
Grens tussen preventie en promotie is niet altijd zo scherp:
bevorderen van een positieve gezondheid vermindert namelijk ook kans op ziekte
bevorderen van gezondheid kan moeilijk losgekoppeld worden van het beschermen van het
bestaande gezondheidsniveau
DUS: preventie en promotie kunnen veeleer beschouwd worden als twee polen op een continuüm
, Comm met Prof | Blz. 3
1.1.8 WHO – Primaire preventie
Gericht op het vermijden van een bepaalde ziekte, gezondheid is nog niet verstoord.
• Vaccinaties, prophylaxis
• Informatie over leefstijlfactoren en medische risico’s
• Ziektepreventieprogramma’s
• Educatie over mondzorg en tandheelkunde
• Informatie over voedingsgewoonten
1.1.9 WHO – Secundaire preventie
Gericht op vroege detectie
Gezondheid is (lichtelijk) verstoord -> voorkomen van erger worden
Screenen van de populatie
• Screenen van bevolkingsgroepen op vroege detectie
• Preventieve handelingen: fluorideapplicatie, controleren van risicofactoren zoals
hypertensie
1.1.10 WHO – ICF
Classificatie
Beschrijving van functioneren
Functioneren en handicap
• Worden begrepen als “paraplutermen” die de positieve en negatieve aspecten van
functioneren vanuit een biologisch, individueel en sociaal perspectief weerspiegelen
• Weerspiegelen de interactie tussen gezondheidstoestand, omgevings- en persoonlijke
factoren
De beschrijving van het functioneren is belangrijk om de gezondheidstoestand en noden van
individuen en populaties te identificeren.
Biopsychosociale synthese
Een diagnose is niet voldoende om de dagelijkse problemen in het functioneren van mensen met
aandoeningen of stoornissen te omvatten.
Bv: mevrouw Decock heeft reumatoïde artritis
Ze heeft:
• Afwijkingen in lichaamsstructuur (vb. misvormingen aan vingers)
• Afwijkingen in lichaamsfuncties (vb. pijn in gewrichten)
• Beperkingen in activiteiten en participatie (vb. fijne motoriek en zorg dragen voor
anderen)
• Die allen beïnvloed worden door omgevingsfactoren (vb. wordt erger bij vochtig
weer)
, Comm met Prof | Blz. 4
Twee personen met dezelfde diagnose kunnen verschillende functieprofielen en daarom ook
verschillende noden hebben.
Bv. Simon Bv. Nina
Diagnose schizofrenie Diagnose schizofrenie
Heeft hallucinaties die vaak gerelateerd Heeft hallucinaties maar deze zijn onder
zijn aan druggebruik controle door medicatie
Vergeet voortdurend medicatie te Woont zelfstandig maar met
nemen ondersteuning van sociaal werker
Leeft in een groepshuis, heeft Werkt part-time met een jobcoach
problemen om kamer proper te
houden, geld te beheren
Niet mogelijk om te werken,
invaliditeitsuitkering
Noden: Medicatie, hulp bij activiteiten van Noden: medicatie, sociaal werken, jobcoaching
dagelijks leven, hulp voor inkomen
Noden begrijpen
De diagnose van een aandoening én informatie over het functioneren zijn nodig om de
gezondheidszorg, het sociaal welbevinden en de persoonlijke noden van een persoon te begrijpen.
ICF geeft een kader om een individueel functieprofiel van een persoon te beschrijven, dat op zijn
beurt helpt om de specifieke noden van een persoon te begrijpen.
Communicatie verbeteren tussen verschillende stakeholders
We hebben het ICF nodig om een gemeenschappelijke taal te gebruiken om de communicatie tussen
verschillende stakeholders te verbeteren. Soms hindert vakjargon de samenwerking, wat leidt tot
overlappende of overbodige inspanningen of gaten in de dienstverlening.
ICF
• Gebruikt alledaagse termen om de communicatie tussen stakeholders te faciliteren
• Verhoogt mogelijkheden voor samenwerking
• Ondersteunt de identificatie van overlappingen, overbodige inspanningen of gaten
Mogelijke betrokken stakeholders
• Patiënt
• Zorgverlener
• Gezondheidsprofessional
• Verzekeraar
• Gezondheidsinstelling
Verbeteren van interprofessionele communicatie
• We hebben het ICF nodig om een gemeenschappelijke taal te gebruiken om de
communicatie tussen professionals te verbeteren.
• Professionals lichten vaak dezelfde informatie op een andere manier toe of ze spitsen zich te
veel toe op verschillende zaken.
• Een gemeenschappelijke taal is belangrijk om de flow van informatie te faciliteren