dit is een volledige samenvatting van het vak 'internationaal privaatrecht' : boek + slides + lessen; ik behaalde met het enkel studeren van deze samenvatting 17/20
Lesmateriaal: slides (worden samen met lesopname op Canvas gepost; vormen het geraamte van het
lesmateriaal), handboek, bronnenbundel (mag gebruikt worden op examen)
Examenvorm: schriftelijk examen dat toetst op kennis van IPR-begrippen en inzicht in toepassing ervan
door middel van casusposities, d.m.v. meerkeuze- en open vragen, met gebruik van de bronnen (niet-
geannoteerd, dus enkel onderstrepen/markeren van volledige woorden, blanco post-its - geen
kruisverwijzingen en geen letters, cijfers of andere tekens)
1
,Deel 1. Algemeen deel
Hoofdstuk 1. Inleiding
1.1. Algemeen
IPR = rechtstak die internationale rechtsverhouding tussen verschillende nationale rechtssystemen
regelt.
➔ Helpt ons te bepalen of we een antwoord moeten zoeken in het Belgisch of buitenlands
rechtssysteem
- Internationaal: rechtstak enkel voor internationale rechtsverhoudingen/gevallen (niet voor
nationale gevallen) te regelen
o Grensoverschrijdend (internationaal) element nodig om IPR te activeren
o Meerdere rechtsstelsels komen met elkaar in conflict (conflicts of law)
o IPR beoogt oplossing, bijvoorbeeld door de aanduiding van de toepasselijke wet of
door de aanduiding van een rechter die internationaal bevoegd is om van het geschil
kennis te nemen.
- Privaat: rechtstak betreft enkel private rechtsverhoudingen = horizontale rechtsverhouding
tussen burgers onderling
o Niet verticale verhouding burger – overheid
➔ IPR regelt internationale rechtsrelaties maar het IPR is nationaal recht (zie bv. WIPR)! =
nationaal internationaal privaatrecht
- Het is mogelijk dat de nationale wetgever beslist om toe te treden tot verdragen of in het kader
van de hoedanigheid van België als lidstaat van de EU kunnen we vaststellen dat het IPR meer
en meer voorwerp wordt van unierechtelijke regels --> nationaal karakter van IPR verdwijnt
gaandeweg maar nog steeds hebben nationale staten elk hun eigen IPR.
- Soms eenvormige benadering van IPR (met verschillende gradaties; nationale staten gaan op
zoek naar meer eenvormigheid in hun behandeling van grensoverschrijdende/internationale
rechtsgevallen en staten kunnen dat op verschillende manieren doen, bijvoorbeeld door toe
te treden tot verdragen, door in het kader van de EU te werken aan gezamenlijke regels (bv.
regels die bepalen welke rechter internationaal bevoegd is, welk recht er van toepassing is
(eenvormige conflictenregel).
o Eenvormig procesrecht kan ook (bv. invordering niet betwiste geldschulden -->
hierover bestaat op niveau van de EU eenvormig procesrecht)
o Eenvormig materieel recht kan ook (bv. Weens koopverdrag van de VN)
➔ De privaatrechtelijke verhoudingen met een internationaal element kunnen een geschil
inhouden of er kunnen ook vragen rijzen van IPR.
VB 1.1. Kind met Spaanse nationaliteit wordt in België geboren: het IPR bepaalt welk recht
(Spaans of Belgisch) de ambtenaar moet toepassen om naam in geboorteakte vast te stellen.
VB 1.2. Belgisch bedrijf koopt product aan van bedrijf in Ghana. Bij levering blijkt die van
slechte kwaliteit te zijn. In welk land (Ghana of België) moet het Belgisch bedrijf procedure
starten + volgens welk recht moet rechter oordelen?
VB 1.3. Belgische vrouw trouwt met Australiër in Australië. Is die Australische huwelijksakte
ook geldig in België?
2
,1.2. Onderdelen van het IPR
Het IPR bestaat uit 4 luiken:
- 3 traditionele luiken
o Internationale bevoegdheid (van gerechten + van ambtenaren)
o Toepasselijk recht (conflictenrecht)
o Erkenning en uitvoerbaarheid van buitenlandse rechterlijke beslissingen en authentieke
akten
- Meer en meer aandacht aan 4e luik (een meer eigentijds onderdeel)
o Administratieve en gerechtelijke samenwerking (men tracht tussen ambtenaren of
tussen rechtscolleges het beslissingsproces te vergemakkelijken)
a) Internationale bevoegdheid
Internationale bevoegdheid1 = waar moet een bepaald geschil beslecht worden?
- Regels die bepalen in welke feitelijke omstandigheden de Belgische rechters een
internationale zaak kunnen behandelen.
VB 1.2. bevat een vraag van internationale bevoegdheid: zal een Belgische rechter dit geschil
mogen beslechten?
- In welke gevallen mogen Belgische ambtenaren en notarissen optreden in
grensoverschrijdende gevallen?
VB 1.4. Kan een Belgische ambtenaar (van de burgerlijke stand) het huwelijk tussen 2
Amerikaanse toeristen in België voltrekken?
VB 1.5. Kan een Belgische notaris de nalatenschap regelen van een Belg die in Spanje is
overleden en die eigendommen heeft in België en in Spanje?
VB. Testaankoop procedeert tegen onderdelen van de Volkswagen-groep (met zetel in
Duitsland) ingevolgde de fraude met roetfilters en dieseluitstoot (dieselgate schandaal =
sjoemelsoftware in wagens): waar kan er worden geprocedeerd? Voor welke rechters kan
Testaankoop Volkswagen dagvaarden? De Belgische, de Duitse?
b) Toepasselijk recht
Toepasselijk recht (conflictenrecht) = welk recht gaat een bepaalde internationale situatie regelen?
VB 1.1. en VB 1.2. (tweede vraag) betreffen het toepasselijke recht.
VB: een Syrisch meisje van 16 jaar wil trouwen met Syrische vriend in België: welk (huwelijks)recht
(Belgisch en/of Syrisch) moet de Belgische ambtenaar van de burgerlijke stand toepassen? + Kan
16jarige rechtsgeldig een huwelijk aangaan (op grond van welk recht zal hij oordelen of de
minderjarigheid van het meisje een probleem vormt?) --> het IPR zal trachten hierop een antwoord
te bieden d.m.v. verwijzingsregels
Het is niet omdat een Belgische rechter internationaal bevoegd is om een geschil te behandelen dat
die ook het Belgisch recht zal toepassen. Ook een Belgisch ambtenaar kan in een situatie terechtkomen
waarin hij een geboorteakte moet opstellen, maar buitenlands recht moet toepassen.
1
Synoniem is internationale rechtsmacht om het onderscheid met zuiver nationale bevoegdheidsregels/interne
bevoegdheidsverdeling tussen hoven en rechtbanken duidelijk te maken.
3
, De twee luiken van internationale bevoegdheid en toepasselijk recht hangen samen.
VB. Een Belgische vrouw is gehuwd met een Italiaanse man en tijdens hun huwelijk werd een kind
geboren. De vrouw wil het vermoeden van vaderschap van haar echtgenoot weerleggen en leidt
hiertoe een vordering in bij de rechtbank.
1) Is de Belgische rechter internationaal bevoegd?
2) Zo ja, welk recht moet de rechter toepassen?
c) Erkenning en uitvoerbaarheid
Regels erkenning en uitvoerbaarheid = hebben te maken met het effect dat een buitenlandse
rechterlijke beslissing of een buitenlandse authentieke akte in België zal hebben. Welke
rechtsgevolgen komen er in België toe aan een beslissing die in het buitenland is gewezen (heeft die
beslissing in België gezag van gewijsde, kan die in België gedwongen ten uitvoer gelegd worden).
- Erkenning = feiten of rechtsverhoudingen vastgesteld in een buitenlands vonnis/akte kunnen
ook in België gelden.
VB 1.3. is een voorbeeld van erkenning van een buitenlandse akte.
VB. een Belgische man doet in Inda beroep op een draagmoeder. Vaderschap blijkt uit Indische
geboorteakte (Belgische man staat als vader vermeld). Er is geen melding van een moeder. De
man wil met het kind naar België komen. --> Geldt dit vaderschap ook in België? Kan de
Indische geboorteakte worden erkend door de Belgische autoriteiten?
- Uitvoerbaarheid = een buitenlandse rechterlijke beslissing krijgt dezelfde werking in België als
in land dat het is opgesteld. De beslissing kan dan ook in België uitgevoerd worden.
VB 1.6. uitvoerbaarverklaring: een Nederlands bedrijf beschikt over een Zwitsers vonnis tegen
een Zwitsers bedrijf waarin Zwitsers bedrijf geld aan Nl bedrijf moet betalen, Zwitsers bedrijf
doet dit niet. Nl bedrijf wil beslag leggen op een onroerend goed dat het Zwitsers bedrijf in
België heeft --> hiervoor moet het Zwitsers vonnis in België uitvoerbaar verklaard worden.
VB. een Luxemburgs bedrijf beschikt over een Frans (buitenlands) vonnis waarin Frans bedrijf
geld moet betalen aan het Luxemburgs bedrijf. Het Franse bedrijf doet dit niet. Het
Luxemburgs bedrijf wil uitvoerend beslag leggen op een bankrekening die het Franse bedrijf
heeft in België --> kan/moet het Franse vonnis in België uitvoerbaar worden verklaard (heeft
dit in België uitvoerbare kracht of moet er nog een bijkomende formaliteit vervuld worden
opdat het vonnis in België uitvoerbaar is)?
d) Administratieve en gerechtelijke samenwerking
Administratieve samenwerking = overheidsorganen van verschillende landen treden rechtstreeks met
elkaar in verbinding om de burger bij te staan in internationale zaken (centrale autoriteiten gaan
communicatie tussen burger en rechterlijke/administratieve instanties vergemakkelijken).
VB 1.7. administratieve samenwerking: ouder ontvoert kind naar een ander land, dan kan
achterblijvende ouder de centrale autoriteit contacteren, deze neemt dan contact op met
collega autoriteit in het land waar het kind is.
VB. een Poolse moeder vertrekt met haar kinderen – die lang in België hebben gewoond – naar
Polen en ontneemt de Belgische vader elk contact met zijn kinderen. Wat kan de vader doen?
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lawstudentvub1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €14,99. Je zit daarna nergens aan vast.
